درس های زلزله ژاپن به صنعت خودروسازی

بدون شک, حادثه زلزله در ژاپن, فاجعه ای بزرگ بود این حادثه در کنار تمامی ویرانی ها, تاثیری عمیق بر صنعت خودروسازی جهان گذاشت

بدون شک، حادثه زلزله در ژاپن، فاجعه‌ای بزرگ بود. این حادثه در کنار تمامی ویرانی‌ها، تاثیری عمیق بر صنعت خودروسازی جهان گذاشت. پس از گذشت چند هفته از وقوع این حادثه، گزارش‌های جدید درباره عواقب آن، تصویری تیره را برای ماه آوریل در بازار خودرو به نمایش گذاشته است. خودروسازان بزرگ ژاپنی تا حد زیادی تولیدات خودرو را متوقف کرده و همچنان به ارزیابی خسارت‌های وارده به کارخانه‌ها و زنجیره‌های تامین قطعات ادامه می‌دهند.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که توقف واقعی تولید در امریکا طی ماه آوریل با تاخیر ناشی از ارسال خودرو و یا قطعات، اتفاق خواهد افتاد. علاوه بر خودروسازان ژاپنی، خودروسازان دیگر نقاط جهان نیز از تاثیر زلزله در امان نبوده‌اند. به نظر می‌رسد که این مسائل گسترده‌تر و درازمدت‌تر از چیزی است که انتظار می‌رفت. بر اساس گزارش‌ها، بخش وسیعی از صنعت خودروسازی ژاپن (نه تنها خودروسازان این کشور) در حال حاضر از کار افتاده است.

گزارش‌های اولیه خودروسازان ممکن است با اعلام اینکه قسمت‌های زیادی از کارخانه‌های آنها آسیب ندیده‌اند یا آسیب کمی دیده‌اند امیدی کاذب را ایجاد کرده باشد، اما مشکل این است که به نظر می‌رسد آسیب دیدن تامین‌کنندگان رده دوم و سوم و نیز کمبود انرژی، برق، سوخت و مشکلات حمل و نقل، حتی تاسیساتی را تحت‌تاثیر قرار داده است که آسیب ندیده‌اند.

● میلیاردها دلار هزینه برای خودروسازان

گزارش‌ها از زیان‌های وارده به خودروسازان ژاپنی، تصویری تیره را ارائه می‌دهند. آنها تخمین می‌زنند که خودروسازان ژاپنی در هر یک روز که کارخانه‌هایشان بیکار بوده‌اند، ۲۰۰ میلیون دلار از دست داده‌اند. به بیانی دیگر، این رقم در حال حاضر به ۲.۸ میلیارد دلار رسیده است .

در واقع،‌ این زیان می‌تواند تا رسیدن به ۱.۴ میلیارد دلار در هر هفته ادامه یابد. بنا بر گزارش‌های رسیده گویا تویوتا بیشترین زیان را متحمل شده و خواهد شد.

● کاهش تولید جهانی خودرو در ۲۰۱۱

تنها چند ساعت پس از زلزله ویرانگر ژاپن، تولیدکنندگان بزرگ سراسر جهان به تکاپو افتادند. از اتاق کنفرانس در مرکز فنی جنرال موتورز گرفته تا دفتر معاونان خودروسازان ژاپنی در سایر کشورها. همه در پی حفظ قطعات با هدف برای از دست ندادن ذخیره آن به دلیل اختلال در زنجیره تامین بودند. اکنون اختلال این زنجیره همه چیز را تحت‌تاثیر خود قرار داده است. تولید کاهش یافته و کارمندان بسیاری از کارخانه‌های خودروسازی و شرکت‌های مرتبط، بیکار شده‌اند.

مزدا اعلام کرده است که سفارش خودروهای ساخت ژاپن را از سوی نمایندگی‌های خارج از این کشور، به حالت تعلیق در آورده است.

تویوتا تمام ۱۸ کارخانه مونتاژ داخلی خود را تعطیل کرده و هوندا نیز از آثار این زلزله در امان نبوده است. براساس گزارش‌ها، تولید در کارخانه سازنده Acura RL ،CR-V ،Acura TSX برخی مدل‌های MPV متوقف شده است. همچنین کارخانه تولید CR-Z وFit که پس از زلزله متوقف شده بودند، تولید را از سر گرفته است.

سوبارو نیز ۵ کارخانه خود را به دلیل زلزله تعطیل کرده است. نیسان، پیش بینی فوری از آثار زلزله ارائه نکرده، اما تولید در ۴ کارخانه خود را متوقف کرده بود. میتسوبیشی، مزدا و سوزوکی، درباره وضعیت تولید خود پس از زلزله گزارشی نداده‌اند. نمایندگی‌های خودروهای ژاپنی، نگران ذخیره مدل‌های محبوب ساخت ژاپن هستند.

با تعطیل یا تاخیر در ارسال خودروها نگرانی‌ها به این دلیل که بسیاری از قطعات از ژاپن وارد شده و یا کاملا در آنجا مونتاژ می‌شدند، در حال افزایش است. اگرچه ظاهرا این حادثه در ژاپن می‌تواند مزیتی رقابتی برای خودروسازان دیگر نقاط جهان باشد اما مسئله زنجیره تامین، احتمالا ادامه پیدا خواهد کرد.

مشتریان نیز در این تغییرات از دست خواهند رفت. انتظار می‌رود که تولید جهانی خودرو نیز در سال جاری ۵ میلیون دستگاه کمتر از رقم پیش‌بینی شده برای ساخت ۷۲ میلیون دستگاه در سال ۲۰۱۱ روبه‌رو شود. این یعنی، عرضه کمتر و قیمت بیشتر.

● به دنبال جایگزین برای شرکت های ژاپنی

علاوه بر قیمت بالاتر به دلیل کاهش عرضه دامنه انتخاب اعم از رنگ و حتی مدل نیز محدود خواهد شد . بر اساس گزارش‌های موجود،‌ بسیاری از خودروسازان در دیگر نقاط جهان، در حال ارزیابی وضعیت ژاپن و برخی نیز درپی تغییر منابع تامین قطعات خود هستند. آنها حتی اگر جایگزینی مناسب پیدا کنند، تولید مناسب و درست توسط تامین‌کنندگان، نیازمند فرایند طولانی طراحی و تست است که ممکن به هفته‌ها و حتی کمتر ازیک سال زمان نیاز داشته باشد.

فورد ، جنرال موتورز ، اپل ، رنو، فولکس واگن و فیات جزو کار خانه‌هایی هستند که علاوه برخودروسازان ژاپنی، مجبور به تعطیل برخی قسمت های تولید و حتی برخی کارخانه‌های خود شده اند. فورد می گوید از نمایندگی‌های خود خواسته است تا سفارش رنگ سیاه یا طیف های قرمز رنگ را به دلیل محدودیت منابع به دلیل زلزله ژاپن متوقف کنند.

فورد اعلام کرد در حال گفت‌وگو با تامین‌کنندگان دیگر برای یافتن جایگزینی است که بتواند به‌طور موقت این رنگ‌ها را در جای دیگری غیر از ژاپن تولید کند. زلزله ژاپن، گریبان رنو و اپل را هم گرفته و آنها را به فهرست رو به افزایش خودروسازانی که در نتیجه وقوع زلزله و سونامی در ژاپن تعطیل شده‌اند، افزوده است.

این دو برند اروپایی، اعلام کرده‌اند که برای صرفه‌جویی در لوازم الکترونیکی تولید ژاپن، مجبور به قطع تولید هستند. این در حالی است که توقف تولید در کارخانه اپل، موجب کاهش تولید تا ۲۴۰۰ دستگاه خودرو خواهد شد. رنو نیز می‌گوید این موضوع می‌تواند به از دست رفتن تولید بیش از ۳ هزاردستگاه خودرو در این ماه منجر شود. سال‌هاست که کارشناسان تنوع در منابع تامین قطعات را توصیه می‌کنند. تولید و تامین قطعات موضوعی نیست که یک شبه انجام شود و یافتن یک تامین‌کننده جدید نیز چندان کم‌هزینه نیست.

امروزه، نمونه‌های زیادی از اختلال در شبکه توزیع و پیامدهای آن برای تولیدکنندگان بر اثر حوادث مختلف نظیر توفان کاترینا در سال ۲۰۰۵ و آتشفشان ایسلند در سال گذشته که پروازها را مختل کرد، وجود دارد. در پی این حوادث، برخی شرکت‌ها به اجرای راهبردهای متنوع‌سازی تامین‌کنندکان و تولیداتشان پرداختند. تویوتا، یکی از این شرکت‌هاست که این راهبرد را به تدریج اجرا کرده و تقریبا تمام مدل‌هایش، در بیشتر کارخانه‌های این شرکت در داخل و خارج از ژاپن تولید می‌شود. بنا بر گزارش‌ها پیش از زلزله در کالیفرنیا مدل Prius ۳۰۰ دلار زیر قیمت فروخته می‌شد، اما پس از ۴ روز هزار دلار افزایش قیمت یافته است.

آیا این حوادث منجر به تجدیدنظر تولیدکنندگان درباره تنوع بخشیدن به منابع تولید و تامین قطعات در این صنعت خواهد شد؟

مریم شهمیرزادی ( امور مطالعات و برنامه‌ریزی استراتژیک ساپکو)

منبع

عصر خودرو؛ مورخ ۱۴/۱/۱۳۹۰