دلنگران از افزایش مهاجرت ژن های هوشمند ایرانی

بنا به گفته منابع رسمی و مسئولان در سه, چهار سال اخیر حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار در کشورهای حوزه خلیج فارس سرمایه گذاری شده است چرا باید در حالی که ما خود نیازمند جذب سرمایه گذاری در داخل هستیم سرمایه هایمان در بانک ها و شرکت های خارج از کشور سپرده شوند ثبت بیش از ۴۲۰۰ شرکت در یکی از شیخ نشین های حوزه خلیج فارس از جمله این موارد است

بنا به گفته منابع رسمی و مسئولان در سه، چهار سال اخیر حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار در کشورهای حوزه خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری شده است. چرا باید در حالی‌که ما خود نیازمند جذب سرمایه‌گذاری در داخل هستیم سرمایه‌هایمان در بانک‌ها و شرکت‌های خارج از کشور سپرده شوند. ثبت بیش از ۴۲۰۰ شرکت در یکی از شیخ‌نشین‌های حوزه خلیج‌فارس از جمله این موارد است.

●مهاجرت سرمایه‌های معنوی ـ واقعیتی تلخ

در مقایسه سماره‌های مادیو معنوی ما شاهد این هستیم که مسئولان بیشتر به حوزه سرمایه مادی می‌پردازند و اهتمام آنها در جهت جذب دلارها بوده است، اما باید پذیرفت که دلار قابل جایگزینی است، اما از دست دادن یک اندیشمند و اقتصاددان، هنرمند، پزشک متخصص، المپیادی شاید محال باشد و ناممکن.

آیا می‌توان بدیلی برای شادروان دکتر حسین عظیمی (اقتصاددان) با شاخصه‌های خاص او یافت؟ پاسخ منفی است. زیرا عمری باید طی شود تا محققی و کارشناسی تبلور یابد و پخته شود. سواد تنها کالائی است که فروشی نیست و نمی‌توان آن را از مغازه یا فروشگاه خریداری کرد.سال ۸۳ هنگامی‌که پی‌گیر مسائل فرار مغزها بودیم، متوجه شدیم که موج مهاجرت خلبانان نیز ـ همپای خروج سرمایه‌هایمان به کشورهای حوزه خلیج‌فارس شدت گرفته.آمار غیررسمی حکایت از آن داشت که از ۵۳۲ خلبان ارشد ۲۳۰ نفر از آنها تا تاریخ دی‌ماه ۸۳ از کشور خارج شده‌اند و این روند همچنان تداوم یافته و در ماه‌های اخیر نیز متأسفانه ۱۰ نفر دیگر از آنان چمدان‌های خود را بسته و مهاجرت کرده‌اند. به‌راستی رفتن یک خلبان ارشد با سابقه بیش از ۲۰ سال که تجربه ۴ یا ۵ هواپیمای مسافربری را دارد و باید برای او حداقل ۷۰۰ هزار دلار سرمایه صرف شود چه پیامی برای نسل فردای ما به همراه دارد؟

اکنون بسیاری از پزشکان متخصص ایرانی در خارج از کشور اقامت دارند و برخی از آنان چون پروفسور سمیعی و دکتر رحمان‌زاده اخیراً تمایل پیدا کرده‌اند که سرمایه معنوی خود را در ایران و برای ملت ایران به‌کار گیرند. در این راستا پروفسور سمیعی با موانعی روبرو شد اما اخیراً طی قراردادی با بیمارستان میلاد این موانع در حال برطرف شدن است، اما امید که این روند استثناء نباشد.

▪آیا می‌توان برای پروفسور سمیعی قیمتی تعیین کرد؟

به راستی وقت آن نرسیده که برای سرمایه‌های معنوی ملی‌مان ارزش بیشتر قائل شویم؟!

●توطئه تحریف

کارشناسان ادبیات یکی از معانی تحریف را از درون تهی شدن و تنها پوسته‌ای از جسم باقی‌ماندن معنی کرده‌اند. در بررسی‌های به‌عمل آمده در خصوص توطئه‌های دشمنان هوشمند، به‌راحتی می‌بینیم که در این سال‌ها کانون توطئه به حول فراری دادن نخبگان، خروج ارز از کشور، بحران بی‌هویتی و آلینه شدن، کمرنگ شدن باورهای اعتقادی مردم چرخیده است. هر چند با بحرانی شدن لشگر بیکاران در کشور، تلاش‌هائی برای جذب سرمایه‌ها و خصوصی‌سازی در مجلس و دولت صورت گرفت (سال ۸۰ و ۸۱) و طرح جلب حمایت سرمایه‌گذاری خارجی، پس از کشمکش‌های فراوان به تصویب رسیده و تلاش‌ها و موفقیت‌هائی هر چند بسیار کوچک در جذب سرمایه‌های خصوصی ـ چه در داخل و چه در خارج ـ به‌عمل آمد، اما برای دیگر بحران‌ها از جمله مهاجرت نخبگان یا فرار ژن‌های هوشمند، بحران بی‌هویتی و کمرنگ شدن باورهای اعتقادی مردم، چه کرده‌ایم؟ در برابر استراتژی ”تحریف“ یا مسخ شدن نسل آینده کشور چه اقدام مؤثری انجام داده‌ایم؟!

●فقدان استراتژی درد کهنه مدیریت کشور

در بحث مدیریت استراتژیک بحثی وجود دارد، مبنی بر اینکه هنگامی‌که دشمن، استراتژی شما را مورد حمله قرار می‌دهد، نباید به‌طور مستقیم وی را مورد حمله همسان قرار داد، بلکه باید استراتژی یا نیتش را عقیم کرد. این استراتژی، برای خنثی کردن دشمنانمان باید بر چند محور معطوف شود، نخست شناسائی استراتژی دشمن، سپس مقابله با آن استراتژی و در گام آخر تدوین استراتژی نوین برای اهداف خویش باید استوار گردد. باید توجه داشت که استراتژی دشمن حمله به منافع ملی و طبیعتاً کانون آن منافع کارآمدی، قابلیت و پتانسیل منابع انسانی را نشانه می‌رود. استراتژی حمله به منافع ملی ما در این برهه عمدتاً بر حول منابع مغزافزاری، منابع انسانی، مدیریتی و سخت‌افزاری شکل گرفته است که در این میان دانشگاه‌ها، مکانی است که تمامی این موارد را می‌تواند خنثی کند و به‌عنوان آنتی‌بادی و غیرفعال‌کننده این ویروس عمل کند.

●توجه به دانشگاه سری در برابر استراتژی پنهان دشمن

مهم‌ترین جایگاه و مرکزی که می‌تواند اثر این هجمه شبح‌وار را خنثی کند، بدون شک دانشگاه‌ها و مراکز علمی، پژوهش است. شاید عده‌ای بگویند دانشگاه چگونه و با چه ابزاری می‌تواند در برابر سیل توطئه‌ها مقابله کند؟! همانطور که گفته شد برای خنثی کردن توطئه دشمن باید استراتژی او را مورد هدف قرار داد. در این میان طرح این سؤال که چرا نخبگان ما به کشورهای توسعه‌یافته مهاجرت می‌کنند سؤالی حائز توجه است. در بررسی این موضوع جدا از صدها مؤلفه، پول، درآمد، امید به آینده، نامشخص بودن وضعیت شغل، معلوم می‌شود که استراتژی کشورهای جاذب یا ربایندگان ژن‌های هوشمند و نخبگان ما، به‌طور عمده برپایه ایجاد نهادهای آموزشی، تحقیقی و دانشگاهی با امکانات عالی است که در اختیار دانشجویان و فارغ‌التحصیلان کشورهای جهان سوم به‌ویژه هند، ایران، مصر و چین یعنی کشورهائی که جوانانشان از میانگین ضریب هوش بالاتری نسبت به دیگر جوامع برخوردارند، معطوف شده است. این موضوع در کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس هم مشاهده شده است، مثلاً در امارات‌متحده‌عربی در طول ۱۰ سال گذشته، حدود ۱۰۰ مرکز آموزش عالی و دانشگاه بین‌المللی تأسیس شده و توانسته ۳ هزار دانشجوی ایرانی را جذب کند که در جای خود جای تأمل و تأسف دارد. عقل سلیم به ما می‌گوید باید در برابر این استراتژی صف‌آرائی کنیم. در این میان باید راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را اتخاذ کنیم. در بحث بلندمدت یا باید آنقدر در زمینه علمی و ارائه امکانات در داخل کشور جاذبه ایجاد کنیم که دیگر نخبه‌ای به خارج از کشور مهاجرت نکند یا در میان‌مدت استراتژی تقویت که همانا ایجاد یک نظام برتر آموزش عالی باشد با وجه نظام مطلوب آموزش در بخش تحقیقات، آموزشی و دانشجوئی را پی‌ریزی کنیم یا در کوتاه‌مدت، دانشگاه‌های بین‌المللی که با دانشگاه‌های معتبر دنیا مرتبطند و در زمینه‌های علمی، تحقیقاتی مبادله اساتید دارند، به شکل جامع در داخل کشور تأسیس و مورد تقویت قرار گیرند.تبیین این استراتژی کوتاه‌مدت موجب می‌شود تا علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن نیروها حجم عظیمی از استعدادهایمان جذب این مراکز شوند و هویت ایرانی و ملی‌مان حفظ شود. توجه به دانشگاه‌های بین‌المللی از سوی دولت که خوشبختانه چند مرکز آن در داخل کشور هم‌اکنون فعال هستند، به‌عنوان برنامه کوتاه‌مدت تأثیر مثبتی در کنترل مهاجرت مغزها ـ لااقل به کشورهای حوزه خلیج‌فارس ـ دارد. برخی شنیده‌ها از محققان حاکی از این است که عرب‌ها با تأسیس این دانشگاه‌ها به واقع علاوه بر بالابردن توان اقتصادی، در حال ارتقاء ژنی خویشند.

توجه به دانشکده‌های بین‌المللی و نیز به‌وجود آمدن فضای علمی با امکانات مناسب در داخل کشورها حصلی چون پررنگ شدن پشتوانه علمی دارد. قرار گرفتن مدل آموزشی عالی برتر در لب مرز و داشتن دانشگاهی با امکانات عالی، تخصصی و فنی به خنثی کردن بخشی از سیاست‌های توطئه‌گران و نیز جلوگیری از مهاجرت سرمایه‌های معنوی ایران می‌انجامد.

---