ارمغان بهار

بهار با خود تعدادی از تحریك كننده ترین مواد حساسیت زا را می آورد, ولی موادی نیز هستند كه در سراسر سال همه جا حضور دارند و موجب آلرژی های شدیدی می شوند

بهار با خود تعدادی از تحریك كننده ترین مواد حساسیت زا را می آورد، ولی موادی نیز هستند كه در سراسر سال همه جا حضور دارند و موجب آلرژی های شدیدی می شوند.

بسیاری از ما از گرم شدن هوا استقبال می كنیم، چون این امكان برای ما فراهم می شود كه خود را از محدودیت های فصل زمستان آزاد ساخته و سری به دشت و صحرا بزنیم، ولی برای كسانی كه دچار تب یونجه هستند، بهار آغاز فصل آلرژی و فضای آزاد احتمالاً بدترین مكان است. تب یونجه كه نام علمی آن رینیت آلرژیك (التهاب بینی ناشی از آلرژی) است، نوعی پاسخ ایمنی به مواد موجود در هوا، بیشتر گرده های گل و اسپورهای كپك هاست. علائم بیماری، یعنی عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم ها، سینوس های پر و خارش گلو خطرناك نیستند، ولی واقعاً می توانند آدم را بیچاره كنند. علاوه بر اینها، تب یونجه می تواند موجب خواب آلودگی، اتلاف زمان كار و مشكل در تمركز ذهنی شود.رینیت آلرژیك صرفاً مشكل فصلی نیست. رینیت آلرژیك ممكن است در تمام طول سال در اثر وجود وسایل و مواد موجود در منزل مثل مایت های وجود در گرد و خاك، قطعات پوست و موی حیوانات، فضله حشرات و كپك خانگی حضور داشته باشد. با این حال درك بهتر واكنش های آلرژیك منجر به ابداع راه های بهتری برای پیشگیری یا درمان آنها شده است.

●چرا من؟

شما زمانی دچار آلرژی می شوید كه سیستم ایمنی تان نسبت به موادی كه به طور معمول بی ضررند، مثل گرده های گل یا ذرات مایت موجود در گرد و خاك و یا مدفوع حشرات، وارد ریه ها می شوند، حساسیت بیش از اندازه پیدا كند. سپس سیستم ایمنی كه این بار نسبت به ماده مزبور حساس شده، هر بار كه حتی با مقادیر بسیار اندكی از آن مواجه می شود، واكنش بسیار شدیدی از خود نشان می دهد.

همه آلرژی ندارند. برخی از مردم از لحاظ ژنتیكی استعداد ابتلا به این عارضه را دارند (یكی از والدین یا هر دو آنها دچار آلرژی هستند) و برخی نیز تنها در واكنش به محیط دچار آن می شوند. یك نظریه موسوم به فرضیه نظافت این طور عنوان می كند كه آلرژی ها بهایی است كه در ازای حفظ خود و كودكانمان، در برابر میكروب های بیماری زا با استفاده از مواد پاك كننده و آنتی بیوتیك می پردازیم. نكته این است كه عدم مواجهه با آلودگی ها، گرد و غبار و برخی عفونت های سالیان نخست كودكی، بعدها سیستم ایمنی را در برابر این عوامل دچار حساسیت بیش از اندازه می كند. به عنوان مثال، مطالعات صورت گرفته در اروپا متوجه این نكته شده اند كه كودكانی كه در تماس مرتب با حیوانات و اصطبل ها هستند، كمتر از كودكان كه در روستا در مزارع زندگی نمی كنند، دچار تب یونجه می شوند. از سوی دیگر، مواجهه مكرر با برخی آلرژی ها، مثل همین مایت های موجود در گرد و غبار ممكن است فرزندان، پدر و مادرهای آلرژیك را گرفتار آلرژی كند.

عوامل حساسیت زای معمول و متداول

ماده ای كه موجب رینیت آلرژیك در یك فرد می شود، ممكن است هیچ اثری در دیگری نداشته باشد. برخی از مواد حساسیت زاتر از دیگران هستند.

گرده های گل: این سلول های بسیار كوچك تولیدمثل گیاهان گلدار كاملاً مناسب نسیم های سركش هستند و مستقیماً وارد بینی، گلو و چشم ها می شوند. فصل گرده در ایالات جنوبی آمریكا از ماه ژانویه آغاز می شود، ولی به سمت شمال می رویم فصل شروع گرده افشانی گل ها ممكن است از فروردین یا اردیبهشت شروع شده و تا آذر ادامه یابد. یادمان باشد كه مقصر اصلی گیاهانی نیستند كه به صورت چشمگیر و تماشایی گرده در هوا می پراكنند. مشكل اصلی از گیاهانی است كه گل هایشان بسیار ریز و آنقدر نامشخص هستند كه به ندرت متوجه گل دادن آنها می شویم.

بیشترین گرده ها توسط درخت ها (توسكا، درخت زبان گنجشك، قان، سرو، نارون، هیكوری [گردوی آمریكایی]، افرا، توت، بلوط، صنوبر، چنار، گردو و سدر)، علف ها (برمودا، چمن آبی فام، علف هایی كه در درخت زارها می رویند، علف چاودار، علف ترش، علف شیرین و دم گربه چمنی) و علف های هرز (بوته های خشك كه برای سوزاندن به كار می روند، پیر بهار، خاربن روسی، بشنیزه و خار غلتان) در هوا پراكنده می شوند.

●كپك ها: كپك ها، گرچه به بدنامی گرده ها نیستند، ولی اسپورهای آنها به همان اندازه موجب آلرژی می شوند. كپك ها در محیط خانه و بیرون وجود دارند.

كپك های محیط خانه در زیرزمین ها، حمام ها، مرطوب كننده های هوا و قوطی های آشغال، خلاصه هر كجا كه رطوبت است، رشد می كنند. كپك های بیرون از محیط منزل كه از بهار تا اول فصل یخبندان وجود دارند، نیز در شرایط نم و رطوبت رشدونمو می كنند، آنها عاشق چوب های در حال فساد و تباهی، توده انباشته برگ های خیس و نیز قوطی های تهیه كود گیاهی هستند. (توجه داشته باشید كپك هایی كه حساسیت زا هستند، همان هایی نیستند كه خوردنشان مسمومیت زاست).

●مایت های گرد و غبار: این خویشاوندان میكروسكوپی عنكبوت و ساس در لابه لای تار و پود پارچه های بافته شده، ملحفه ها، فرش و مبلمان زندگی می كنند و غذایشان ذرات پوست بدن ماست كه می ریزند. اجساد فاسد شده مایت های مرده و مدفوع شان دارای پروتئین بسیار حساسیت زایی هستند.

●حیوانات و آفات خانگی: پروتئین های موجود در بزاق حیوانات به ویژه گربه كه هنگام تمیز كردن خودشان آن را با زبان به پوست و موهایشان می مالند، بسیار حساسیت زاست. همین طور مو و قطعات جدا و خشك شده پوست كه از بدن حیوانات خانگی در محیط خانگی پراكنده می شوند، نیز حساسیت زا هستند. ادرار موش و مدفوع سوسك نیز دارای پروتئین های حساسیت زا هستند.

---