تسهیل صدور روادید, گامی در جهت جذب گردشگر

با بهبود فرآیند صدور روادید تا سال ۲۰۱۵ در اقتصاد کشورهای عضو گروه۲۰ حدود ۲۰۶ میلیارد دلار درآمد و ۱ ۵ میلیون شغل جدید ایجاد می شود

امروزه صنعت گردشگری و مسافرت به یکی از بخش‌های پویای اقتصاد جهانی تبدیل شده؛ به طوری که ۹ درصد از تولید ناخالص جهانی و ۳۰ درصد از صادرات خدمات را به خود اختصاص داده است. حتی آمارها نشان می‌دهد از هر ۱۱ شغل، تقریبا یک شغل با صنعت گردشگری در ارتباط است. در سال ۲۰۱۲ میلادی، رکورد تاریخی مسافرت خارجی یک میلیارد نفر از ساکنان کره زمین ثبت شد. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۳۰ میلادی به ۸/۱ میلیارد نفر برسد. برای آنکه کشوری بتواند از منافع اقتصادی گردشگری جهانی بهره‌مند شود، ضروری است شرایطی را فراهم کند که طی آن، کشور به مکانی سهل‌الوصول برای گردشگران تبدیل شود. این نوشتار درباره عوامل تسهیل‌کننده صدور روادید است.

● کارکرد روادید

قوانین مربوط به صدور روادید، یکی از مهم‌ترین قوانینی است که می‌تواند بر گردشگری جهانی تاثیر بگذارد. به طوری که توسعه گردشگری کاملا با ارتقای استانداردها و رویه‌های صدور روادید همانند استانداردهای مربوط به دریافت گذرنامه مرتبط است. این امر را می‌توان در تغییرات گسترده‌ای که در این زمینه طی ۶۰ سال گذشته رخ داده است ملاحظه کرد. تقریبا در آن سال‌ها مسافرت به‌ شدت توسط قوانین ورود و خروج، محدودیت‌های ارزی و صدور روادید، محدود شده بود. اما رفته‌رفته پیشرفت‌های زیادی در تسهیل مسافرت حاصل شد که به خودی خود رشد بخش گردشگری را رقم زد. به‌طور خاص، موافقت‌نامه‌های چندجانبه‌ای که صدور روادید برای مسافرت به کشورهای عضو آن را لغو می‌کرد در این زمینه نقش تعیین‌کننده‌ای داشتند. با وجود این، همچنان محدودیت‌هایی که درباره صدور روادید وجود دارد و مقرراتی که در این زمینه تصویب شده است، در بیشتر کشورها ناکارآمد و نامتناسب است. صدور روادید اگرچه ممکن است به نظر امری کسل‌کننده و دست‌وپاگیر تلقی شود، اما باید گفت دولت‌ها با الزامی کردن دریافت روادید، منافعی را در نظر دارند از جمله:

• تضمین امنیت کشور

• کنترل مهاجرت و محدودیت ورود، زمان اقامت یا فعالیت‌های دیگر مرتبط با مسافرت

• ایجاد درآمد

• انجام عمل متقابل

در کنار اینها باید گفت، امنیت مهم‌ترین دلیل لزوم دریافت روادید برای ورود به یک کشور تلقی می‌شود.

عوامل تسهیل‌کننده صدور روادید

تحقیقی که توسط سازمان جهانی گردشگری انجام و در چهارمین اجلاس وزیران گردشگری گروه ۲۰ (متشکل از قدرتمندترین کشورهای جهان است که در مجموع ۸۵ درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند) ارائه شد، نشان می‌دهد که بهبود فرآیندهای صدور روادید می‌تواند تا سال ۲۰۱۵ در اقتصاد کشورهای عضو جی۲۰ حدود ۲۰۶ میلیارد دلار درآمد و ۱/۵ میلیون شغل بیشتر ایجاد کند. در این تحلیل به پنج عامل مهم که می‌تواند در زمینه تسهیل صدور روادید کارساز باشد اشاره شده است:

• بهبود اطلاع‌رسانی.

• تسهیل فرآیندهای کنونی.

• رفتار متفاوت برای تسهیل ورود گردشگران.

• اجرای برنامه‌های صدور روادید الکترونیکی.

• تصویب موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای.

در دسترس و قابل اعتماد بودن اطلاعات مربوط به تشریفات ورود به یک کشور- به‌ویژه درباره الزامات صدور روادید- یکی از سهل‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند عندالاقتضاء بهبود یابد. این اطلاعات باید به صورت چندزبانه در دسترس باشد. همچنین دستورالعمل‌های ساده و قابلیت دسترسی از راه تارنمای مشخص و رسمی به آنها از دیگر مواردی است که می‌تواند تسهیل شود.

تعداد زیادی موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای تهیه و تدوین شده که در آنها به اتباع کشورهای عضو اجازه داده است آزادانه به کشورهای عضو موافقت‌نامه مسافرت کنند. برای نمونه کشورهای منطقه آسه‌آن چنین موافقت‌نامه‌ای را تصویب کرده‌اند. امروزه، یکی از بهترین فرصت‌های تسهیل صدور روادید، استفاده از روادید الکترونیکی است. اگر کشوری به دلایلی نتواند روادید را لغو کند، روادید الکترونیکی انتخاب مرجحی بر صدور روادید کاغذی است. این نوع روادید به سادگی صادر می‌شود و ضرورتی ندارد متقاضی به سفارتخانه کشور مورد نظر مراجعه کند. این امر به‌ویژه برای جاهایی کارآمد است که تعداد کنسولگری‌ها برای صدور روادید اندک است. این روش، صدور روادید برای گروه خاصی از مسافران به‌ویژه گردشگران را تسهیل می‌کند. این روش می‌تواند به اشکال مختلف (برای نمونه با توجه به وسیله حمل‌ونقل) صدور روادید را برای گروه خاصی از مسافران تسهیل کند.

روشی که طی آن گردشگران یا مسافران درخواست صدور روادید می‌کنند، فرصتی مهم برای تسهیل صدور روادید است. صرف‌نظر از آنکه فرآیند صدور روادید نیازمند مصاحبه، ارائه اسناد رسمی یا گواهی‌های خاصی است، باید گفت که بستر مناسبی برای اتلاف وقت و عدم قطعیت است. این در حالی است که در بین روش‌های گوناگون برای ارتقای فرآیند صدور روادید، الزام قانونی به استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی جدید می‌تواند کمک زیادی کند.

متین پدرام

وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی