یکشنبه, ۳۱ تیر, ۱۴۰۳ / 21 July, 2024
مجله ویستا

عوامل موثر در سرمایه گذاری و انتخاب محل تولید در صنایع خودروسازی اروپا


عوامل موثر در سرمایه گذاری و انتخاب محل تولید در صنایع خودروسازی اروپا

در این نوشته عوامل اصلی موثر در سرمایه گذاری و انتخاب محل تولید در صنعت خودروی اتحادیه اروپایی مورد بررسی قرار می گیرد

● تهدیدات صنعت خودرو

پس ازسال‌ها تفكر و تصمیم‌گیری، سرانجام در اوایل سال ۲۰۰۵ اعلام شد شركت جنرال موتورز اروپا قصد دارد از سال ۲۰۰۸ نسل جدید خودروهای ساب (SAAB) را در آلمان تولید كند. بلافاصله دولت‌های سوئد و آلمان اعلام كردند از این تصمیم جنرال موتورز استقبال می‌كنند و مشوق‌هایی را نیز برای كارگران فعال در این پروژه درنظر خواهند گرفت. جنرال موتورز نیز اعلام كرد برای اجرای این پروژه در مجموع ۲۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری خواهد كرد. محافل داخلی سوئد دولت آن كشور را به باد انتقاد گرفتند كه چرا پروژه‌ای با این اهمیت را به آلمان‌ها واگذار كرده و آموزش و سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌های تولید را به تنهایی متقبل نشده است. سوال‌هایی برای منتقدان تصمیم یاد شده مطرح است؛ این كه آیا پروژه ملی سوئدی‌ها قربانی فرایند جهانی‌سازی این صنعت شده است؟ آیا نیاز به عقلایی كردن ظرفیت تولید و كاهش هزینه‌ها چنین دستاوردی داشته است؟ و یا محرك‌های تشویقی آلمانی‌ها و جنرال موتورز به اتخاذ چنین تصمیمی منجر شده است؟

در این نوشته عوامل اصلی موثر در سرمایه‌گذاری و انتخاب محل تولید در صنعت خودروی اتحادیه اروپایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. سوئد به عنوان یكی از این كشورها، مهمترین خودروساز اسكاندیناوی است كه محصولات آن به ویژه دو برند ولوو و ساب از اعتبار جهانی برخوردارند.

واضح است كه جا به جایی و تغییر محل تولید خودروهای ساب باعث ایجاد نگرانی در بین كاركنان و تامین‌كنندگان قطعات این شركت شده است. از طرف دیگر دغدغه‌های بسیاری نیز در زمینه ادامه فعالیت و توسعه صنعت خودرو در كشور سوئد پدید آمده است. یكی از عواملی كه صنعت خودروسازی سوئد را تهدید می‌كند، وجود كشورهایی است كه هزینه تولید در آنها بسیار رقابتی‌تر از سوئد است. این نگرانی وقتی تشدید می‌شود كه خبر تعدیل ۱۳۰۰ نفر از كاركنان شركت ولوو با هدف تغییر ساختار جهانی آن منتشر شد. این موضوع وقتی بیشتر و بهتر روشن می‌شود كه بدانیم صنعت خودروی سوئد نقش بسیار اساسی در اقتصاد، تولید و صادرات ملی آن كشور ایفا می‌كند. با توجه به اخبار منتشره از سوی دست‌اندركاران این صنعت، در سال ۲۰۰۴ تعداد ۱۴۰ هزار نفر در این بخش از صنعت سوئد مشغول به كار شدند كه ۹ درصد از كل فعالان بخش خصوصی را تشكیل می‌داد. از طرف دیگر خودرو و قطعات یدكی در مجموع ۱۴ درصد از كل صادرات سوئد در همان سال را شامل می‌شد.

جدول زیر تغییرات نیروی كار در بخش خودروسازی كشورهای منتخب اروپایی را از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ نشان می‌دهد:


عوامل موثر در سرمایه گذاری و انتخاب محل تولید در صنایع خودروسازی اروپا

شركت‌های ولوو و ساب برای سالیان سال در خارج از مرزهای سوئد به تولید محصولات خود اقدام كرده‌اند. این گونه نگرانی‌ها در مورد توسعه صنعت خودرو در سطح بین‌المللی و فشارهای ناشی از شرایط رقابتی كه به تامین‌كنندگان زنجیره تولید اعمال می‌شود نیز صادق است.

در حال حاضر این دو شركت سوئدی به طور كامل در دست شركت‌های جنرال موتورز و فورد هستند و شركت‌های مادر در بازارهای اروپایی و بین‌المللی به دلیل افزایش فشارهای ناشی از رقابت و تغییر خواسته‌های مشتریان با تنگناهای بسیاری مواجه‌اند و در نتیجه به طوری بحث‌برانگیز تحت فشار قرار گرفته‌اند. حذف مشاغل و كاهش سرمایه‌گذاری تنها به كشور سوئد محدود نیست و دامنگیر بسیاری از سایر تولیدكنندگان شده است. شایان ذكر است كه خودروهای سنگین از این موضوع مستثنا هستند و در مقایسه با انواع سواری كمتر دچار ناملایمات می‌شوند. از این رو صنعت تولید خودروهای سنگین به نسبت از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار است. شاید به دلیل این موضوع پایین بودن سطح رقابت و تعداد تولیدكنندگان خودروهای سنگین باشد. به عبارت دیگر تولید و بازار خودروهای سنگین در اختیار كشورهای انگشت شماری است و به همین دلیل سطح رقابت در این عرصه و میزان ریسك آن به مراتب از خودروهای سبك كمتر است. از طرف دیگر بازار این خودروها طی سالیان اخیر در حالت شناور بوده و ولوو توانسته است در سال ۲۰۰۴ به میزان ۲/۱۱ درصد سود خالص كسب كند.

از طرف دیگر شركت ساب برای سالیان متوالی با كاهش تولید و كمبود تقاضا مواجه بوده است و این نكته‌ای است كه جنرال موتورز به آن وقوف كامل دارد و باید آن را تغییر دهد؛ به ویژه این كه به رغم سرمایه‌گذاری‌های كلانی كه در شركت مذكور صورت گرفته است؛ بازده و خروجی قابل توجه مشاهده نمی‌شود. درك این موضوع باعث شده مدیریت شركت جنرال موتورز به نتایج سختی برسد. به هر تقدیر این شركت امریكایی بازدهی مثبت ساب را تا سال ۲۰۱۰ تضمین كرده است و شركت سوئدی هم ناگزیر باید خود را با شرایط جنرال موتورز و روش‌های مدیریتی آن منطبق كند تا به عنوان یكی از مهمترین مراكز تولید خودرو اعتبار از دست رفته خود را بازیابد. براساس طرح مشترك شركت سوبارو و ساب، قرار بود تا ماه اكتبر سال ۲۰۰۵ در سایه همكاری مشترك این دو شركت ژاپنی و سوئدی، خودروهای سبك و ارزان قیمتی برای فروش در بازار امریكای شمالی تولید و عرضه شود. فروش سهم جنرال موتورز از سوبارو به صنایع سنگین فوجی باعث شد این طرح با سرعت بیشتری به نتیجه برسد. هماهنگی‌های بیشتر در روابط بین سوبارو و ساب می‌توانست به مفهوم انجام فرایند تحقیق و توسعه و طراحی در سوئد باشد. چیزی كه در سوئد مشاهده می‌شد، تمایل به افزایش تیراژ تولید و ارتقای فروش بود اما همكاری با خودروسازان بزرگی مانند جنرال موتورز چیزی است كه می‌تواند پاسخگوی نیازهای عصر رقابت در بازارهای بین‌المللی خودرو باشد. مهمترین دستاورد همكاری با شركای خارجی این است كه سوئد در دهه ۱۹۹۰ میلادی شش كارخانه فعال تولیدكننده خودرو با مجموع ظرفیت تولید ۳۹۰ هزار دستگاه در سال در اختیار داشت اما در سال ۲۰۰۵ به رغم این كه تعداد كارخانه‌های مستقر در داخل كشور به سه كارخانه تقلیل یافت، رقم تولید به ۴۴۰ هزار دستگاه رسید. براساس اعلام كارشناسان اقتصادی، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد كشورهایی مانند سوئد با سطح رفاه اقتصادی آن كشورها در آینده ارتباط بسیار نزدیكی دارد.

انتخاب محل تولید به عنوان یكی از راهبردهای خودروسازان با توجه به سه دسته از عوامل صورت می‌گیرد:

۱) عوامل دولتی:

اعم از امتیازهای اقتصادی، بخشودگی مالیاتی، انگیزه‌های تحقیق و توسعه و غیره.

۲) عوامل تجاری:

مانند هزینه‌های نیروی كار، انعطاف پذیری اقتصادی، شرایط بازار داخلی، زیرساخت‌های اقتصادی و شرایط مالیاتی.

۳) عوامل صنعتی:

مانند تولید در محل فروش و اهداف راهبردی.

● سیاست‌های اتحادیه اروپا

دولت‌ها با توسل به سیاست‌های مختلفی در تلاش‌اند سرمایه‌های مستقیم خارجی را جذب كنند. براساس اعلام بانك جهانی «تلاش برای جذب سرمایه‌های مستقیم خارجی در كانون توجه كشورهای توسعه یافته و درحال توسعه تبدیل شده است». برمبنای گزارش «سرمایه‌گذاری در جهان» كه در سال ۲۰۰۵ از سوی سازمان ملل متحد منتشر شد، ۱۰۲ اقتصاد در سطح جهان در سال ۲۰۰۴ بالغ بر ۲۷۱ معنی جدید برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ثبت رسانده‌اند؛ به این معنی كه راه‌های سرمایه‌گذاری و تعاریف موجود از آن افزایش یافته است. در قاره اروپا به ویژه در كشورهایی كه از واحد پولی یورو استفاده می‌كنند نیز بحث جذب و استفاده از سرمایه‌های مستقیم خارجی به صورت سنتی به عنوان یكی از ابزارها و محرك‌های اقتصادی و همچنین سیاست‌های پولی مطرح است. این ابزار از دست بانك‌های ملی كشورها خارج و به عنوان یكی از وظایف بانك مركزی اروپا مطرح شده است. افزون بر این كه تحت اتحاد ملی ـ پولی، سیاست‌های مالیاتی نیز به عنوان یكی از ابزارهای انگیزشی به كار گرفته شده است. لازم به ذكر است كه مطابق آخرین برآوردهای صورت گرفته، صنعت خودرو تنها در كشورهای عضو اتحادیه اروپایی توانسته است به طور مستقیم ۲ میلیون شغل ایجاد كند. این در حالی است كه صنایع جانبی مرتبط با صنعت خودرو نیز ۱۲ میلیون نفر را جذب و مشغول به كار كرده‌اند. به این ترتیب در مجموع ۱۴ میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این بخش از صنعت اشتغال دارند كه معادل با ۷ درصد از كل نیروی كار بخش تولیدی ـ صنعتی در اتحادیه اروپایی است. درآمدهای مالیاتی ناشی از این صنعت كه به خزانه‌های كشورهای اروپایی وارد شده نیز به ۳۴۶ میلیارد یورو می‌رسد. این رقم برابر با ۸ درصد از كل درآمد ۱۵ كشور اروپایی است. همچنین در سال ۲۰۰۳ رقم خالص تجارت خودرو در اروپا به ۳۳ میلیارد یورو رسید.

تهیه و تنظیم: محمدرضا خدرلو

منبع: موسسه تحقیقاتی PWC امریكا


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.