سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
۲ بهمن ۱۳۲۴ ـ قاضی محمد در مهاباد: از اعلام خودمختاری تا اعدام شدن
دوم بهمن ۱۳۲۴ قاضی محمد (رئیس کومله) با اطمینان از حمایت نیروهای شوروی که (برغم پایان جنگ جهانی دوم و تعهدی که استالین سپرده بود) هنوز شمال غربی ایران را در اشغال نظامی داشتند و کمک های مالی و سازمانی آن دولت، در شهر مهاباد جمهوری اعلام و نخست وزیر تعیین کرد. مصطفی بارزانی که با صدها فرد مسلح از طایفه خود از عراق آمده بود عملا فرمانده نیروهای قاضی محمد بود. قاضی محمد که قبلا یک سردفتر اسناد رسمی بود پس از دیدار با کنسول شوروی در تبریز و یک مقام ارشد آن کشور در باکو، در ۲۴ آذر۱۳۲۴ (۱۵ دسامبر ۱۹۴۵) خواهان خودمختاری و ایجاد ساویت در مهاباد شده بود. سران طوایف منطقه از اقدام قاضی محمد حمایت نکردند و به نوشته مورخان، حامی و محرک او تنها شوروی بود که برای خاورمیانه صاحب نفت و اخراج غرب از این منطقه مهم و حساس جهان نقشه ها درسرداشت.
درپی خروج نیروهای شوروی از شمال غربی ایران (تحت فشار بین المللی ـ ایران برضد شوروی به شورای امنیت متوسل شده بود)، واحدهای ارتش ایران که نیروهای شوروی در قزوین مانع حرکت آنها به سوی شمال غربی وطن خود بودند پس از پایان دادن به غائله گروه جعفر پیشه وری در تبریز، ۱۵ دسامبر ۱۹۴۶ (۲۴ آذر ۱۳۲۵) وارد مهاباد شدند، مصطفی بارزانی با جمعی از افرادش در امتداد مرز به سوی شوروی عقب نشینی کرد، قاضی محمد و تنی چند از همدستانش (ازجمله سیف قاضی و صدر قاضی) که حمایت محلی نداشتند دستگیر شدند و بعدا پس از محاکمه در دادگاه سیّار نظامی، در۲۳ دی ماه به جرم شورش مسلحانه و تجزیه گوشه ای از کشور محکوم به اعدام و سی ام مارس ۱۹۴۷ (دهم فروردین ۱۳۲۶) در میدان اصلی شهر مهاباد اعدام شدند. قاضی محمد هنگام اعدام پنجاه ساله بود. سران آن دسته از عراقی هایی هم که پس از ورود ارتش به مهاباد به کشور خود بازگشته بودند در آنجا اعدام شدند. مصطفی بارزانی پس از عقب نشینی به شوروی بیش از یک دهه در این کشور بود و سپس به میان طایفه خود در عراق بازگشت. او سالها بعد پس از درگیر شدن مسلحانه با دولت حزب بعث عراق به ایران پناهنده شد و مدتها در کرج سکونت داشت. مصطفی بارزانی پس از انتقال به آمریکا جهت درمان بیماری، در واشنگتن درگذشت و جنازه اش جهت تدفین به خاورمیانه انتقال یافت.
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم جلیلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مجلس شورای اسلامی مناظره
تهران هواشناسی آتش سوزی قتل خانواده شهرداری تهران آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی پلیس عربستان محیط زیست
دولت سیزدهم خودرو بازار سرمایه قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو دلار بازار خودرو قیمت سکه حقوق بازنشستگان بورس بانک مرکزی
سینما تخت جمشید تئاتر علیرضا قربانی سینمای ایران دفاع مقدس کنسرت روز مباهله ماه محرم رسانه ملی کتاب شهید
دانشگاه تهران مغز دانش بنیان ماهواره دانشگاه آزاد اسلامی باتری وزیر علوم
رژیم صهیونیستی روسیه غزه فرانسه فلسطین آمریکا جو بایدن ترکیه جنگ غزه دونالد ترامپ لبنان چین
پرسپولیس استقلال فوتبال یورو 2024 باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس لیگ برتر نقل و انتقالات علیرضا بیرانوند بازی لیگ برتر ایران نقل و انتقالات استقلال
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ زمین سامسونگ شیائومی ربات اپل ایرانسل گوگل وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
دیابت عینک آفتابی ورزش ویتامین آلزایمر قند خون بارداری سکته