غلبه جذابیت سرمایه گذاری بر فشارهای سیاسی در ایران

هرچند دولت فرانسه از کشورهای اروپایی خواست تا مانع حضور شرکت هایشان در مناقصات طرح های نفت و گاز ایران شوند, ولی مذاکرات شرکت های بزرگ اروپایی برای انعقاد قراداد در بخش نفت و گاز هیچ گاه متوقف نشده است

هرچند دولت فرانسه از کشورهای اروپایی خواست تا مانع حضور شرکت‌هایشان در مناقصات طرح‌های نفت و گاز ایران شوند، ولی مذاکرات شرکت های بزرگ اروپایی برای انعقاد قراداد در بخش نفت و گاز هیچ‌گاه متوقف نشده‌است.

چندی پیش، دولت فرانسه از کشورهای اروپایی خواست تا مانع حضور شرکت‌هایشان در مناقصات طرح‌های نفت و گاز ایران شوند.

برناردکوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه نیز اعلام کرد که دولت این کشور، از شرکت‌های توتال و گاز دوفرانس خواسته است در طرح‌های جدید نفت و گاز ایران شرکت نکنند.

شاید یکی از دلایل این تحرکات، ناشی از شخصیت جنجالی سارکوزی، رئیس‌جمهور تازه‌کار فرانسه باشد، اما دلیل اصلی این واکنش‌ها، آن هم در آستانه اجلاس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چیزی جز اعمال فشار بر پرونده هسته‌ای ایران نبود.

سخنان تهدیدآمیز کوشنر، خیلی دوام نیاورد و پیشنهاد فرانسه برای تحریم ایران نه تنها با استقبال کشورهای اروپایی روبه‌رو نشد؛ بلکه شرکت توتال فرانسه نیز به آن اعتنا نکرد.

ژان مارک هوسانسکی، قائم‌مقام شرکت توتال در بخش LNG نیز اعلام کرد، باوجود فشارهای دولت فرانسه برای توقف فعالیت در ایران، توتال همچنان در حال بررسی اجرایی‌کردن پروژه چند میلیارددلاری پارس LNG برای تولید گازطبیعی مایع و ساخت پایانه LNG در ایران است.

اما به‌راستی چرا تحریم‌ها و فشارهای سیاسی برای اعمال تحریم علیه ایران، بی نتیجه می‌ماند؟

برای پاسخ به این پرسش، کافی است این جملات را در کنار هم قرار دهیم و به‌راحتی نتیجه بگیریم:

۱) انرژی، رگ حیات در دنیای امروز است. رشد اقتصادی کشورها به‌شدت به انرژی وابسته است.

ایران ۱۵ درصد منابع گازی جهان را در اختیار دارد و علاوه بر آن و بعد از عربستان، روسیه و آمریکا، چهارمین تولیدکننده نفت‌خام است.

از این‌رو مصرف‌کنندگان نفت و گاز به‌راحتی نمی‌توانند از منابع سرشار نفت و گاز ایران چشم‌پوشی کنند، به‌خصوص برای کشورهایی مثل چین، هند و ترکیه، سهل‌الوصول‌ترین راه برای تامین انرژی، منابع گاز ایران است.

۲) طبق اعلام منابع رسمی، برای رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله نظام، صنعت نفت ایران نیازمند ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است.

این سرمایه‌گذاری چشمگیر برای شرکت‌های نفتی دنیا و سرمایه‌گذاران بسیار وسوسه‌انگیز و جذاب است و چیزی نیست که به‌راحتی از کنار آن عبور کنند.

۳) در سال‌های اخیر، با وجود تسلط آمریکا بر منابع نفت عراق، متوسط قیمت نفت روندی صعودی داشته و همچنان درحال افزایش است.

پر واضح است که تحریم یا حتی فشار برای تحریم ایران، بازار نفت را بی‌ثبات‌تر خواهد کرد و باعث افزایش بی‌سابقه قیمت نفت خواهد شد و رشد اقتصادی کشورها را با مشکل مواجه خواهد کرد.

۴) اروپایی‌ها می‌دانند که اگر فعالیتشان در ایران محدود شود، شرکت‌های دیگری از جمله شرکت‌های چینی‌ به سرعت جایگزین آن‌ها در پروژه‌های نفت و گاز خواهند شد. بنابراین آن‌ها به‌سادگی حاضر به خروج از ایران نیستند.

هرچند در سال‌های اخیر، مذاکرات شرکت‌های بزرگ اروپائی برای انعقاد قرارداد و سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز به‌دلیل تنش پرونده هسته‌ای با تاخیر مواجه شد، اما هیچ‌گاه متوقف نشده‌است و شرکت‌ها هر روز برای امضای قرارداد و تفاهم‌نامه، به‌خصوص در حوزه گاز به ایران رفت‌وآمد می‌کنند و حتی برخی از آن‌ها تلاش‌هایی را نیز برای جلوگیری از تحریم خود ازسوی دولت آمریکا انجام داده‌اند.

مثلا شرکت انگلیسی – هلندی رویال داچ شل که همراه رپسول اسپانیا درحال ارزیابی پروژه پرشین LNG است، در نیمه نخست سال جاری ۱۰۰ هزار دلار به یک شرکت حقوقی در آمریکا پرداخت کرد تا با لابی‌کردن با مقامات آمریکا، مانع اعمال تحریم علیه این شرکت شود.

بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که شرکت‌ها و دولت‌ها با درخواست خشک و خالی کوشنر، راضی به از دست دادن بازار ایران و چشم‌پوشی از منابع ایران نیستند.

محمدرضا رجایی