سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
بیان ناپذیر
افلاطون، فیلسوف نامدار یونانی (۴۲۷۳۴۷ ق.م.) حقیقت گفته شده را بر حقیقت نوشته شده برتری می داد؛ چه بر آن بود كه نوشته نمی تواند به پرسش هایی كه هنگام خواندن از ذهن خواننده می گذرد، پاسخ گوید. او از اینكه مطالب عالی فلسفه به دست عوام بیفتد نگران بود. افلاطون در این باره به نكات ژرف و مهمی اشاره می كند: «درباره آنها [یعنی مطالب عالی فلسفی] من هیچ ننوشته ام و هیچ نتوانم نوشت. آنها به هیچ روی نمی توانند مانند آموزه های دیگر در قالب كلمات درآیند، بلكه در پی «همبودی» (معاشرت) و همزیستی طولانی با آنها، ناگهان یك روشنایی، گویی از یك شراره جهنده (بارقه)، در روح افروخته می شود و از آن پس از خویش خوراك می گیرد.» (نامه هفتم)
چنانچه در محاوره ای نیز، از زبان استاد یگانه اش، سقراط (۴۷۰-۳۹۹ ق.م.) می گوید: «فیلسوف هرگز آماده نمی شود اندیشه های خود را به حرف ها و كلمه هایی بسپارد كه نه دفاع از خود می توانند كرد و نه حقیقت را به كسی می توانند آموخت... و تاكنون هیچ گفتار و نوشته ای، چه به شعر و چه به نثر، به وجود نیامده است كه به راستی درخور اعتنا باشد.» (فایدروس) با این تفاصیل، افلاطون نزدیك به ۵۰ سال به آموزش و نگارش فلسفی مشغول بود.
او نیز همانند بیشتر حكمای قدیم یونان دو گونه تعلیمات داشت: نخست، تعلیمات خصوصی یا درونی (esoteric) و دیگر، تعلیمات عمومی یا بیرونی .(exoteric) متأسفانه دست نویس درس هایی را كه افلاطون برای خواص شاگردانش تدریس می كرده را در دست نداریم؛ اگرچه برجسته ترین شاگردش، ارسطو (۳۸۴۳۲۲ ق.م.)، به آن اشاره كرده است. اكنون آثاری كه با نام افلاطون پیوند دارند عبارتند از: ۴۳ رساله (اعم از اصیل، مشكوك، و منحول یا دروغین)، ۱۳ نامه و ۲۳ قطعه شعر كوتاه و یك خطابه.
افلاطون اگرچه حقایق عالی فلسفی را اساساً «بیان ناپذیر» می داند، با این همه، به پیروی از سلوك استادش، «بیان شفاهی» را از «بیان مكتوب» برای استشمام آن حقایق نافع تر می داند. او كراراً می گوید كه كلام مكتوب نمی تواند به گونه ای مناسب، رساننده تعالیم فلسفی باشد. افلاطون دیدگاه هایش را به طور كامل فقط در تدریس شفاهی اش در آكادمی بیان می كرد، و از این درس ها، چنانچه گفته شد، متأسفانه آگاهی اندكی داریم. تنها در یادداشت های شاگردان افلاطون قطعاتی از این درس ها تحت عنوان «خطابه افلاطون درباره نیك» به دست ما رسیده است كه برخی محققان آن را اصیل می دانند و بر آنند كه هنگام داوری در باب عقاید فلسفی افلاطون باید محتوای آن خطابه را بر محتوای رساله های مكتوب وی برتری نهاد. این نظریه، موافقان شیفته و مخالفان سرسختی دارد و به هر روی نمی توان ارزش والای فلسفی نوشته های او را كم رنگ كرد.
masoud@vivaphilosophy.com
مسعود زنجانی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت