عید جایزه‏ها را فراموش نکنیم

بی‏شک نخستین گام برای درک هر چه بهتر و تمام‏تر روزهایی که در اسلام عید دانسته شده‏اند و بهره‏مندی از آثار و برکات جاودان آنها، این است که ما تعریف خودرا از عید تصحیح کنیم و آن …

بی‏شک نخستین گام برای درک هر چه بهتر و تمام‏تر روزهایی که در اسلام عید دانسته شده‏اند و بهره‏مندی از آثار و برکات جاودان آنها، این است که ما تعریف خودرا از عید تصحیح کنیم و آن را مطابق تعریفی که اسلام ارائه کرده است، قرار دهیم. عامه مردم، عید را در گوناگونی مظاهر شادی و سرور، و دگرگونی‏های ظاهری، چون پوشیدن جامه‏های نو، پخش کردن شیرینی و شربت، چراغانی گذرگاه‏ها و شرکت در مجالس شادی که معمولاً با آواز و موسیقی و کف‏زدن و مانند آن همراه است، می‏دانند و این با دیدگاه اسلامیِ عید، ربط چندانی ندارد و جز در مواردی بسیار اندک، با آن ناسازگار است. اسلام اگر چه به شادی کردن و خوش بودن، به طور کلی ـ مخالف نیست؛ اما برای این امور، حدود و احکام و آدابی قائل است و اگر در روزهای عید کارهایی چون پوشیدن جامه‏های تمیز و خوشبو کردن بدن و رویی‏گشاده و خندان داشتن، توصیه شده است، چندان اصالتی برای آنها در نظر ندارد و تأکید را بر انجام دادنِ اعمال و آدابی می‏گذارد که مقدمه حضور در پیشگاه خدای تعالی هستند؛ برای دریافت صله‏ها و بخشش‏های وعده داده شده در روز عید.

اما روز عید فطر، که روز دادن جایزه‏ها و به ظهور رسیدن آثار و نتایج ماه رمضان است، روزی است که حقیقت تشنگی‏ها و گرسنگی‏ها و دیگر محرومیت‏های توأم با پرهیزگاری و خداترسی و شب بیداری‏های عاشقانه و نجوا کردن‏های عذرخواهانه، در آن آشکار می‏گردد. عارف بزرگ، میرزا جواد آقا تبریزی قدس‏الله‏روحه درباره عظمت و والایی روز عید فطر می‏فرماید: «این روز، با همه لحظه‏ها و حالاتش، در عظمت و مقام، همرتبه ماه رمضان است؛ زیرا روز به ثمر نشستن میوه‏ها و دادن جایزه‏ها و فرو افتادن پرده از حقیقت قبول ورد و خشنودی و خشم و نزدیکی و دوری و تیره‏روزی و بهره‏وری است. بنده سعادت‏مند را این امکان هست که به لطف به جای آوردن اعمال و آداب این روز، آن گونه که باید، همه آن چه را که در ماه رمضان از کف داده است، جبران نماید و گناهان و بدی‏هایش را، به چندین برابر، به نیکی‏ها مبدّل سازد و به والاترین مرتبه‏ها نایل گردد».۸

این وعده شگرف و راستین را آن هم از سوی عارفی بزرگ و کم‏نظیر، نمی‏توان نادیده گرفت و بدان بی‏اعتنا بود. پس شایسته است که اگر در طول ماه رمضان روزه‏دارانی شایسته و حقیقی نبودیم و فرصت‏های ناب آن را یکی پس از دیگری از دست دادیم، لااقل در یک روزِ عید فطری به هوش باشیم و نفخه‏های جانبخش الهی را که به اندازه تمام ماه رمضان، یک جا و در این روز وزیدن می‏گیرند، غنیمت شماریم.

رضا ساعی شاهی

×

‹›