نظرسنجی ها چگونه می توانند نتایج انتخابات را پیش بینی کنند

تمامی نظرسنجی های پیش از رای گیری در انتخابات عمومی ۲۰۱۵ انگلیس اشتباه از کار درآمد آیا این اشتباهات در نظرسنجی های انتخاباتی ایران نیز تکرار خواهند شد

سوال اینجاست که این نظرسنجی های اینترنتی در موضوع کلان و فراگیری همچون نتایج انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری تا چه اندازه می توانند قابل اعتماد باشند و نتیجه ای مشابه یا نزدیک به رای گیری رسمی ارائه دهند؟

این پرسشی است که «کارلین بومن» در خصوص انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا و نظرسنجی های عظیمی که پیرامون آن صورت می گیرد مطرح کرده است و پاسخ آن را در «مجله فوربس» با استناد به تجربه انگلستان در انتخابات عمومی سال گذشته و شکست نظرسنجی ها ارائه داده است.

تمامی نظرسنجی های پیش از رای گیری در انتخابات عمومی ۲۰۱۵ انگلیس اشتباه از کار درآمد؛ یعنی درحالیکه نظرسنجی ها مبین حمایت اکثریتی از حزب کارگر و حمایت کمتر از حزب محافظه کار بود، حزب محافظه کار به رهبری دیوید کامرون در انتخابات رسمی به پیروزی رسید.

بنابر بررسی صورت گرفته از سوی اکونومیست-یوگاو دلایل اصلی این پیش بینی های ناصحیح از این قرار است:

۱) زیاده روی در بازتاب عقاید رنج سنی جوان تر که دل مشغولی سیاسی بیشتری داشتند و بنابراین برای رای دادن نیز گرایش بیشتری در میان آنها وجود داشت. این رای دهندگان جوان حامی حزب کارگر بودند و بنابراین نتایج کلی نظرسنجی ها را به سوی حزب کارگر سوق می دادند. برگزارکنندگان نظرسنجی ها باور دارند که تناسب لازم را برای سنجش گروه های سنی مختلف در پروژه های خود لحاظ کرده بودند اما رای دهندگان جوان کمتری نسبت به نمونه های آنها در روز انتخابات رسمی رای داده اند.

۲) در سوی دیگر طیف سنی، افراد بالای ۷۰ سال کمتر در نمونه ها وارد شده اند. اینها افرادی هستند که تمایل بیشتری به حزب محافظه کار دارند.

پس از انجام انتخابات و مشخص شدن خطای نظرسنجی ها در پیش بینی آراء، مرکز ملی بررسی انتخابات بریتانیا با انجام یک پروژه گسترده اقدام به دو نظرسنجی در همین رابطه نمود؛ یکی به صورت میدانی و به روش گفتگوی چهره به چهره و دیگری از طریق صفحه اینترنت.

بر این اساس، نتایج نظرسنجی چهره به چهره پس از انتخابات بسیار بیشتر از نظرسنجی های پیش از انتخابات به نتایج واقعی نزدیک بود. اما نتایج نظرسنجی اینترنتی پس از انتخابات باز هم مشابه نظرسنجی های اشتباه پیش از انتخابات بود.

چرا نظرسنجی چهره به چهره نتایج بهتری داشت؟ تحقیقات چهره به چهره استاندارد طلایی پژوهش هستند که البته این روزها به سختی کسی می تواند از عهده آنها برآید. این روش پژوهشی قادر است اطلاعات بسیار بیشتری در مقایسه با روش های تماس های تلفنی یا پرسشنامه های اینترنتی فراهم کند. تیم پژوهشی این پروژه بر این باور است که بررسی های چهره به چهره در گرفتن پاسخ از افرادی که در انتخابات شرکت نمی کنند و رای نمی دهند بهتر از دیگر روش ها عمل می کند. آنها نتیجه گرفته اند از آنجا که در نظرسنجی ها نمونه افرادی که رای نمی دهند کسر می شود ولی نتایج به گونه ای منتشر می گردد که گویا نماینده جمعیت واجد شرایط رای دهی است، نظرسنجی ها نمایش ضعیف تری از افرادی ارائه می دهند که در نهایت اقدام به رای دادن می کنند.

امروزه برای بسیاری از ما که به مطالعه نظرسنجی ها و نتایج آنها می پردازیم، مشکل است بفهمیم در پس پرده روش شناسی این تحقیقات چه می گذرد. ما هرگز نمی دانیم نمونه مورد بررسی، کیست؟! یا روش های دقیقی که برگزارکنندگان نظرسنجی ها به کار می برند، چیست؟! تمامی این موارد نشان می دهد که نظرسنجی در این روزها تجارت پیچیده ایست!

شفقنا نظرسنجی- زهرا اسدیان