یکشنبه, ۳۱ تیر, ۱۴۰۳ / 21 July, 2024
مجله ویستا

تفاوت در ارزش های داوری


تفاوت در ارزش های داوری

اصطلاح تعارض از جمله مفاهیمی است که معانی مختلفی از آن مستفاد می شود روانشناسان بیشتر به جنبه روانشناختی آن , یعنی تضادهای درونی و جامعه شناسان بیشتر به جنبه اجتماعی تعارض , یعنی تضادهای میان افراد و گروه ها پرداخته اند

تعارض‌های‌ موجود در درون‌ سازمان‌ها و مدیریت‌ این‌ تعارض‌ها، یکی‌ از موضوعاتی‌ است‌ که‌ به‌ میزان‌ قابل‌ توجهی‌ زمان‌ و انرژی‌ مدیران‌ را به‌ خود اختصاص‌ می‌دهد.این‌ تعارض‌ها گاهی‌ بارز و روشن‌ است‌، گاهی‌ هم‌ پوشیده‌ و پنهان؛ اما تداوم‌ این‌ تعارض‌ها، رفتار پرسنل‌ را از مقابله‌ پنهانی‌ تا مقابله‌ صریح‌ و حتی‌ تا حد خرابکاری‌ می‌تواند تحت‌ تاثیر قرار دهد. از طرف‌ دیگر، در مدیریت‌ امروز، وجود تعارض‌ یک‌ واقعیت‌ سازمانی‌ بوده‌ و اجتناب‌ناپذیر است‌. بنابراین‌ بر عهده‌ مدیران‌ است‌ که‌ این‌ تعارض‌ را در جهت‌ حیات‌ و پیشرفت‌ سازمان‌ هدایت‌ کنند.

● تعریف‌ تعارض‌

اصطلاح‌ تعارض‌ از جمله‌ مفاهیمی‌ است‌ که‌ معانی‌ مختلفی‌ از آن‌ مستفاد می‌شود. روانشناسان‌ بیشتر به‌ جنبه‌ روانشناختی‌ آن‌، یعنی‌ تضادهای‌ درونی‌ و جامعه‌شناسان‌ بیشتر به‌ جنبه‌ اجتماعی‌ تعارض‌، یعنی‌ تضادهای‌ میان‌ افراد و گروه‌ها پرداخته‌اند. در این‌ میان‌، پژوهشگران‌ و نظریه‌پردازان‌ علوم‌ رفتاری‌ و مدیریت‌ به‌ اقتضای‌ مباحث‌ خود، هر دو بعد را مبنای‌ مطالعات‌ خود قرار داده‌اند. برخی‌ از صاحبنظران‌ نیز تعاریف‌ زیر را از تعارض‌ ارایه‌ کرده‌اند:

رفتاری‌ که‌ توسط‌ اعضای‌ سازمان‌ در مخالفت‌ با اعضای‌ دیگر سر می‌زند. (تامپسون)

شرایطی‌ که‌ در آن‌ مسائل‌ مورد توجه‌ دو طرف‌ ناسازگار و ناهماهنگ‌ به‌ نظر برسد. (توماس)

رفتار عمدی‌ و آگاهانه‌ که‌ به‌ منظور جلوگیری‌ و یا ممانعت‌ از تحقق‌ اهداف‌ سایر افراد صورت‌ می‌گیرد. (مولینز)

● درجات‌ تعارض‌

در این‌ بحث‌ چهار شکل‌ مختلف‌ تعارض؛ یعنی‌ مجادله‌، رقابت‌، مخالفت‌ و نزاع‌ که‌ بین‌ افراد و سازمان‌ها شیوع‌ بیشتری‌ دارند را مورد بررسی‌ قرار می‌دهیم‌:

▪مجادله‌: یعنی‌ بحث‌ و جدل‌ بین‌ دو یا چند نفر بر سر مسائل‌ و موضوعات‌ خاص‌.

▪رقابت‌: رقابت‌ فرآیندی‌ اجتماعی‌ است‌ که‌ در آن‌ دو یا چند شخص یا گروه‌ سعی‌ می‌کنند که‌ به‌ یک‌ هدف‌ برسند.یک‌ وضعیت‌ رقابت‌آمیز همراه‌ با قواعد و مقرراتی‌ است‌ که‌ افراد درگیر خود را ملزم‌ به‌ رعایت‌ آنها می‌دانند؛ و بالاخره‌ رقابت‌ مستلزم‌ تماس‌ و آگاهی‌ طرفین‌ از وضعیت‌ یکدیگر نیست‌ و لذا مبرا از اعمال‌ زور و خشونت‌ است‌.

▪مخالفت‌: فرآیندی‌ اجتماعی‌ است‌ که‌ طی‌ آن‌ اشخاص‌ یا گروه‌ها یکدیگر را از رسیدن‌ به‌ هدفی‌ که‌ مطلوب‌ آنان‌ است‌، باز دارند. وجه‌ مشخصه‌ همه‌ شکل‌های‌ مخالفت‌ تلاشی‌ است‌ که‌ هر یک‌ از طرفین‌، به‌ خرج‌ می‌دهد تا نگذارد طرف‌ دیگر به‌ هدفی‌ که‌ می‌خواهد برسد. بدون‌ آنکه‌ وی‌ را نابود کند یا اینکه‌ به‌ خود هدف‌ نظری‌ داشته‌ باشد.

▪کشمکش‌ و منازعه‌: کشمکش‌ یا منازعه‌ صورتی‌ از کنش‌ متقابل‌ است‌ که‌ در آن‌ دو یا چند شخص یا گروه‌ سعی‌ می‌کنند یکدیگر را از سر راه‌ بردارند، خواه‌ با نابود کردن‌ و خواه‌ با بی‌اثر کردن‌ طرف‌ دیگر.

● تحول‌ در مکتب‌ فکری‌ تعارض‌

۱. نظریه‌ سنتی‌: این‌ رویکرد تعارض‌ را مذموم‌ می‌داند و نظری‌ منفی‌ درباره‌ آن‌ دارد. در این‌ نظریه‌ تعارض‌ با اصطلاحاتی‌ چون‌ بی‌حرمتی‌، انهدام‌ و بی‌منطقی‌ مترادف‌ است‌.

۲. نظریه‌ روابط‌ انسانی‌: طبق‌ این‌ دیدگاه‌، وجود تعارض‌ در گروه‌ها و سازمان‌ها یک‌ امر طبیعی‌ و غیرقابل‌ اجتناب‌ است‌ و الزاماص نباید آن‌ را غیر طبیعی‌ دانست‌، بلکه‌ دارای‌ امکان‌ بالقوه‌یی‌ است‌ که‌ می‌تواند به‌ صورت‌ نیرویی‌ مثبت‌ درآمده‌ و عملکرد گروه‌ را بهبود بخشد.

۳. نظریه‌ تعامل‌گرا: تعارض‌ را به‌ این‌ علت‌ که‌ گروه‌های‌ هماهنگ‌، آرام‌، صلح‌جو و همکار، آمادگی‌ این‌ را دارند که‌ به‌ گروه‌های‌ ایستا و بی‌اعتنا به‌ نیاز به‌ تغییر و ابداع‌ بدل‌ شوند، تشویق‌ می‌کند. بنابراین‌، کمک‌ اصلی‌ شیوه‌ تعامل‌گرا تشویق‌ رهبران‌ گروه‌ها در حفظ‌ حداقل‌ تعارض‌ مستمر است‌. نظریه‌ تعامل‌گرا بعضی‌ از تعارض‌ها را که‌ حامی‌ اهداف‌ گروه‌ بوده‌ و عملکرد را بهبود می‌بخشد، تایید می‌کند. چنین‌ تعارض‌هایی‌ را کارکردی‌ یا سازنده‌ می‌نامیم‌. در مقابل‌ تعارض‌هایی‌ وجود دارند که‌ مانع‌ کارکرد گروه‌ می‌شوند که‌ به‌ آنها اشکال‌ غیرکارکردی‌ یا خرابکار می‌گوییم‌. ملاک‌ مهم‌ قضاوت‌، عملکرد گروه‌ است‌.

● انواع‌ تعارض‌

۱. تعارض‌ افقی‌: بیشتر تعارض‌های‌ سازمانی‌ از نوع‌ افقی‌ است‌. تعارض‌ افقی‌ بین‌ گروه‌ها یا واحدهایی‌ که‌ اغلب‌ در سلسله‌ مراتب‌ سازمانی‌ در یک‌ سطح‌ قرار دارند، روی‌ می‌دهد. مثلاً بین‌ صف‌ و ستاد.

۲. تعارض‌ عمودی‌: تعارض‌ عمودی‌ بین‌ واحدهایی‌ روی‌ می‌دهد که‌ در سطوح‌ مختلف‌ سلسله‌ مراتب‌ سازمانی‌ قرار دارند.شایع‌ترین‌ شکل‌ تعارض‌ عمودی‌ بین‌ مدیریت‌ و کارکنان‌ به‌ وجود می‌آید.

۳. تعارض‌ اجتماعی‌: عضویت‌ در گروه‌ و خصومت‌ میان‌ گروهی‌ که‌ بیرون‌ از سازمان‌ وجود دارد بر روابط‌ سازمانی‌ اثر می‌گذارد. تفاوت‌های‌ اعتقادی‌، نژادی‌ و سیاسی‌ ممکن‌ است‌ سبب‌ افزایش‌ تعارض‌ درون‌ سازمانی‌ شود.

● علل‌ تعارض‌

دانستن‌ سبب‌های‌ تعارض‌ که‌ در سطوح‌ مختلف‌ سازمانی‌ و در بین‌ اشخاص‌ مختلف‌ به‌ وجود می‌آید از جنبه‌ وقوف‌ بر راه‌حل‌ها مهم‌ است‌:

۱. وابستگی‌ متقابل‌ وظیفه‌یی‌ بین‌ کارها: وابستگی‌ متقابل‌ برای‌ تعارض‌ها محیطی‌ مناسب‌ ایجاد می‌کند.

۲. تقسیم‌ منابع‌ مشخص: تقسیم‌ منابع‌ در بین‌ گروه‌ها و رقابت‌ برای‌ افزایش‌ سهم‌ گروه‌ها، محیط‌ را برای‌ تعارض‌ مناسب‌ می‌کند.

۳. متفاوت‌ بودن‌ هدف‌: نظریه‌های‌ متفاوت‌ در مورد رسیدن‌ به‌ هدف‌ که‌ بین‌ اشخاص‌ و گروه‌ها وجود دارد.

۴. تفاوت‌های‌ ادراکی‌: ادراک‌های‌ متفاوت‌ افراد و گروه‌ها از وقایع‌ و رویدادهای‌ سازمانی‌ می‌تواند موجب‌ تعارض‌ شود.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.