قطع رابطه با انگلیس مثبت یا منفی

در سیاست خارجی اصل بر داشتن رابطه با کشورهاست, از همین روست که نهادی تحت عنوان وزارت خارجه در هر کشوری تاسیس می شود

در سیاست خارجی اصل بر داشتن رابطه با کشورهاست، از همین روست که نهادی تحت عنوان وزارت خارجه در هر کشوری تاسیس می شود.در شرایط جهانی کنونی که کشورها روز به روز به یکدیگر نزدیک می شوند و در حال تبدیل شدن به یک دهکده جهانی هستند، طبیعتاً روابط خارجی از اهمیت بیشتری برخوردار است.ایران به عنوان کشوری بین المللی و استراتژیک که در جنوب آن یکی از مهم ترین منابع نفتی جهان قرار گرفته و در خاورمیانه به عنوان یکی از بحرانی ترین مناطق جهان واقع شده و مهم تر از همه بین سه قاره آفریقا، اروپا و آسیا محصور شده همه این عوامل ایران را به یکی از مهم ترین کشورهای منطقه و جهان تبدیل کرده است.ایران کشوری با ظرفیت ها و پتانسیل بالا است که باید با تمام کشورها رابطه داشته باشد و نقش خود را در شرایط جهانی به خوبی ایفا کند. مهم تر از همه، انقلابی در ایران به وقوع پیوسته که پیام آن عدالت و آزادی برای همه جهان است و با چنین پیش زمینه هایی طبیعتاً باید وارد رابطه با تمام دنیا شود. طبیعتاً میزان تاثیرگذاری کشورها در جامعه بین الملل متفاوت است و بسته به قدرت نظامی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، تکنولوژیک و... آنها متغیر است. بنابراین یکی از اصول اساسی در سیاست خارجی برقراری رابطه با کشورهایی است که تاثیرگذاری بیشتری در جامعه بین الملل دارند.امروزه کشورهای اروپایی به صورت تک تک مطرح نمی شوند، امروز کشور انگلیس، آلمان، فرانسه و... را به عنوان جزیی از اتحادیه اروپا می شناسند. اتحادیه اروپا به عنوان یکی از قوی ترین و تاثیرگذارترین اتحادیه های دنیا به خصوص در زمینه اقتصادی حتی امریکا را با چالش های زیادی روبه رو کرده است. بنابراین رابطه یا عدم رابطه با این کشورها در سیاست خارجی خیلی تاثیرگذار و مهم است. قطع رابطه با هر یک از این کشورها می تواند منجر به قطع رابطه با کل اتحادیه اروپا شود.اما در میان روابطی که ایران با مجموعه کشورهای اتحادیه اروپا دارد، متاسفانه تاریخ روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس خیلی دردناک است و انگلیس در حافظه تاریخی ملت ایران جایگاه بسیار بدی دارد. این کشور در موارد متعددی مثل کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ همیشه به دنبال ضربه زدن به کشور ما بوده است. حکومت پهلوی را انگلیس بر سر کار آورد؛ حکومتی که مسوول مشکلاتی است که طی نیم قرن در کشور ما وجود داشته است. با این پیش زمینه طبیعی است که در نوع رابطه با این کشور دقت زیادی داشته باشیم ولی هیچ کدام از این مسائل دلیلی برای قطع رابطه کامل با این کشور نیست.

اما مدتی است که دوباره زمزمه هایی مبنی بر قطع رابطه با انگلیس شنیده می شود و در راس آن طرحی است که توسط عده یی از نمایندگان تهیه شده و در آن از دولت خواسته شده رابطه خود با انگلیس را قطع کند که به عقیده من تصویب این طرح به نفع ایران نیست و پیش بینی می کنم در نهایت وزارت امور خارجه و شورای عالی امنیت ملی با این طرح مخالفت کنند. کشور ما در شرایطی قرار دارد که قطع رابطه با یکی از کشورهای اتحادیه اروپا می تواند به قطع رابطه با بقیه کشورهای اروپایی منجر شود و این مساله از لحاظ سیاسی و اقتصادی به نفع ما نیست.

مثلاً تصمیم به قطع رابطه با یک کشور می گیرند، این گونه واکنش ها و رفتارها در جهت منافع جمهوری اسلامی ایران نیست بلکه بالعکس برای کشور بسیار خطرناک و مضر است. در دوران قبل از انقلاب که ما هنوز جوان بودیم هر گاه به بزرگ ترها اعتراض می کردیم که مثلاً چرا کاری انجام نمی دهید یا حرکتی نمی کنید، نگاه عاقل اندر سفیهی به ما می کردند و می گفتند شما سیاست را نمی فهمید. در این مملکت همه چیز در دست انگلیس است، تا انگلیس اراده نکند هیچ کاری انجام نمی شود، البته این تصورات بیشتر به خاطر سابقه استعماری انگلیس بود. آنچه فراموش کرده ایم این است که انقلابی در ایران به وقوع پیوسته و مردم ما موفق شده اند امریکا و انگلیس را از ایران بیرون کنند به گونه یی که کوچک ترین اثری از آنها در کشور نیست و کشور به معنای واقعی مستقل است و خودمان برای خودمان تصمیم می گیریم.مثلاً در همین طرحی که توسط نمایندگان مجلس برای قطع رابطه با انگلیس مطرح شده، به عواملی چون دخالت های مستقیم انگلیس در ایران در جنگ جهانی اول، کودتای رضاخان، سرنگونی دولت مصدق، حمایت از رژیم صدام، فتنه گری های قبل و بعد از انتخابات، اعزام جاسوس و فعالیت رسانه یی اشاره شده که آنها را دلیلی برای قطع رابطه با انگلیس دانسته اند.

چند عامل اول که صحیح هم هست از ۵۰ ، ۶۰ سال گذشته وجود داشته و موضوع جدیدی نیست و هیچ کدام هم منجر به قطع رابطه نشده، تنها بحث فتنه گری های قبل و بعد از انتخابات و فعالیت رسانه یی موارد جدیدی محسوب می شود.

اما سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا با قطع رابطه این دو مشکل حل خواهد شد. اگر با انگلیس قطع رابطه کنیم، انگلیس دیگر فتنه گری نمی کند؟ اگر قطع رابطه کنیم دیگر فعالیت رسانه یی ادامه پیدا نمی کند؟

به جای اینکه سعی کنند با بررسی دقیق و کارشناسانه این مسائل راهکاری برای مقابله با آن پیدا کنند، به دنبال ساده ترین و پیش پاافتاده ترین راهکار هستند. باید دید چرا آنها کار رسانه یی می کنند و تاثیرگذارند اما ما نمی توانیم. بزرگ ترین خدمتی که امروز به همین رسانه های خارجی می شود از داخل کشور خودمان است. وقتی رادیو و تلویزیون آن گونه که باید و شاید وظایف خودشان را انجام نمی دهند،اطلاع رسانی به موقع و کافی نمی شود، صدا و سیمای ملی تبدیل به صدا و سیمای جناحی می شود و... طبیعی است که افکار عمومی به سمت رسانه های بیگانه سوق پیدا کند. متاسفانه مسوولان ما از تجربیات گذشته درس نمی گیرند.

آخرین سفیر شاه در انگلیس پرویز راجی در کتابی تحت عنوان خدمتگزار تخت طاووسی می گوید؛ هرگاه از لندن به تهران می آمدم و با شاه ملاقات می کردم، می دانستم که اول باید دعواها و فحش های شاه به بی بی سی را بشنوم و بعد وارد مسائل اصلی شوم، چون شاه از بی بی سی خیلی ناراحت بود و می گفت این شبکه از مخالفان من حمایت می کند.

یا شریف امامی وقتی می خواست از مجلس رای اعتماد بگیرد، گفت؛ من شریف امامی چند ماه قبل نیستم و به محض اینکه نخست وزیر شوم آزادی را برقرار می کنم چون می دانم اگر رادیو و تلویزیون آزاد نباشد، مردم به بی بی سی روی می آورند. این موارد تاریخی نشان می دهد مسائلی از این نوع قبلاً در کشور ما تجربه شده و نباید همان اشتباهات گذشته را دوباره تکرار کنیم و به جای قطع رابطه باید آزادی اطلاعات و رسانه ها را تضمین کنیم. وقتی هر کسی بتواند حرف خودش را بزند، اطلاع رسانی کافی باشد و اخبار کامل و دقیق به مردم برسد مطمئناً کسی به سمت رسانه های بیگانه و خارجی نمی رود چرا که نیاز خبری اش توسط رسانه های داخلی تامین شده است. قطع رابطه یا راهکارهایی از این نوع برای حل مسائل در واقع خاموش کردن آتش با پتک است که هیچ گاه و در هیچ مقطعی مثمرثمر نخواهد بود.

سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است. اگر سیاست داخلی مقتدر، ملی، مردمی و در چارچوب قانون اساسی همراه با دموکراسی، آزادی و رعایت حقوق شهروندی داشته باشیم و در جهت توسعه همه جانبه کشور حرکت کنیم، مطمئناً سیاست خارجی قوی هم خواهیم داشت و بقیه کشورها برای برقراری رابطه با ما پیشقدم خواهند شد. در این شرایط دولت یک دولت محترم در جامعه بین الملل خواهد بود و جامعه بین الملل هم به سمت آن دولت و کشور خواهد رفت. در شرایط کنونی جهانی قطع رابطه راه حل نیست، باید راه حل را در سیاست داخلی جست وجو کنیم و با سر پنجه تدبیر مسائل و مشکلات را حل کنیم و به جای کوبیدن پتک روی آتش، آن را با آب و باران رحمت خاموش کنیم. زمانی که مردم با تمام وجود از نظام جمهوری اسلامی دفاع کنند دیگر نه جاسوس انگلیس می تواند کاری انجام دهد نه رسانه های خارجی.

امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران در همین چارچوب تشکیل اطلاعات ۳۶ میلیونی را مطرح می کردند که مطابق با کل جمعیت ایران در آن زمان بود.

دکتر سیدمحمد صدر