سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
پست مدرنیته چیست؟
پس از گذر غرب از قرون وسطی و ورود به مدرنیته یک ایده به طور کلی و به عنوان تئوری اصلی مدرنیته از سوی دکارت مطرح شد و آن ایده این بود که بر خلاف قرون وسطی که سنت عامل اصلی و شناساننده جهان به انسان بود از این پس خود انسان با محوریت عقل و منطق , شناساننده ی جهان و طبیعت و مفاهیم پیرامون جامعه غربی قرار گرفت.
این ایده، پس زمینه تمام تحولات این عصر در غرب قرار گرفت.
پس از گذشت چندی از رنسانس , کانت-فیلسوف تاثیر گذار این دوره- با نظریه نقد خرد ناب خود عقل و پشتوانه مدرنیته را به چالش کشید, و این ایده را مطرح کرد که تصوری که انسان از جهان پیرامون به واسطه عقل دارد , با واقعیت به ذات جهان دقیقا منطبق نیست؛ چون انسان به وسیله حواس پنج گانه از جهان آگاهی می یابد اما تمام خصوصیات جهان بسی فراتر از احساسات پنج گانه و تجربی انسان است, به علاوه تصوری که ما از یک جسم یا مفهوم داریم یک چیز است و حقیقت به ذات آن، چیز دیگر.
اما این تنها ضربه به اندیشه مدرنیته نبود , بلکه چندی بعد واقعیت های جهان و نگاه مدرنیتی و عقل گرا به جهان توسط مارکس هم به چالش کشیده شد .
مارکس این مسئله را مطرح کرد که نظم کلمه و مفهوم کوچکی است برای بیان آنچه که بر جهان حاکم است, یعنی از یک سو کل جهان بر پایه ی نظم استوار است و از سوی دیگر شروع جهان(آن چنانی که در فیزیک به اثیات رسیده بود)از یک انفجار بزرگ-big bang-آغاز شده بود یعنی از یک حادثه که به هیچ عنوان بر پایه نظم استوار نیست و یا به تعبیر خود مارکس"جهان از بیرون منظم است و از درون بی نظم."
با این همه باید گفت ضربه ی نهایی را نیچه بر پیکره مدرنیته وارد کرد و اعلام نمود , آگاهی انسان نسبت به جهان آگاهی کاذب است , چون انسان تجربی است اما جهان فرا تجربی است و فراتر از انسان .
بنابراین کلیه ی دستاوردهای بشر از جمله علم و فلسفه به چالش کشیده شد و اعلام شد , هیچ تضمینی برای قطعی بودن و صحیح بودن دانش وجود ندارد و انسان با عدم قطعیتی شگرف در تمام ابعاد مواجه گردید .
اما به موازات تعاریف و نظریه هایی که فلاسفه برای توضیح جهان و نقد نگاه مدرنیتی به آن ارائه دادند , دانشمندان هم بیکار ننشسته و به نظریه پردازی پرداختند .
انیشتین نظریه نسبیت را منتشر کرد و اعلام نمود که "تمام اجزا و عوامل طبیعت به تناسب جرمشان بر هم اثر می گذارند و در تعامل و تعادل با یکدیگرند", حتی آنها که از دید ما پنهان اند و ما به وجودشان نا آگاهیم , یعنی حتی کوچکترین کرات در دورترین کهکشان ها بر زمین و تمام جهان اثر می گذارند, بنابراین دانش ما به هیچ وجه قطعی نبوده و جهان بر پایه ی نسبیت استوار است و تعاریف ارائه شده در باره حقایق عالم به هیچ رو قطعی نیست.
مشکل به همین جا ختم نمی شود؛ هر آزمایشی که انجام می شود باید در تمام شرایط ممکن سنجیده شود تا به عنوان قانون پذیرفته شود, اما سنجیدن آن در تمام شرایط ممکن مقدور نیست , ما نمی توانیم به آن سوی کهکشان ها برویم و هزاران مورد دیگر که انسان نمی تواند در مورد آنها نظری قطعی دهد .
نتیجه آنکه، انسان مدرن نمی تواند به واسطه پشتوانه تفکرش یعنی عقل، نظری قطعی راجع به هیچ چیز ابراز کند, و همانطور که آقای احمد تابعی در کتاب رابطه میان پست مدرنیته و عدم تعیین میگوید "عقلانیت دیگر یک ذات نیست , بلکه یک ترکیب و وضعیت است که دگرگون می شود. "
البته باید توجه داشت که مدرنیته جدایی از عقل نبوده , بلکه کاربرد آنرا در بستری انعطاف پذیرتر و بی تعصب تر ممکن ساخته است و از این راه بر امکانات خود افزوده است.
از مهمترین اشاعه دهندگان و دفاع کنندگان از اندیشه پست مدرن, می توان به لیوتار, چارلز جنکز و دریدا اشاره کرد.
در انتها می توان در یک جمله گفت که اندیشه پست مدرن به عینیت داشتن, حقیقی بودن و قطعی بودن باورهای عقلانی مثل دانش و فلسفه و همینطور پدیدارها و معناها باور ندارد.
نویسنده: نادر نینوایی
منابع
- رابطه میان ایده ی پسامدرن و عدم تعیین, احمد تابعی
- مدرنیسم, پیتر چایلز
- گذر از مدرنیته, شاهرخ حقیقی
-نقد خرد ناب, کانت
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت