زمین زیر بال‌های اژدهای سرخ‌

چینی‌ها قصد ندارند نام خود را از صدر اخبار جهان دور نگاه دارند، هنوز مردم سیاره ما از برگزاری منظم و کم‌نظیر مسابقات المپیک و پارالمپیک توسط چینی‌ها در شگفتی هستند و هنوز از رشد روزافزون نقش چین در بازارهای جهانی و بین‌المللی در شگفتند که این مردم سخت‌کوش بار دیگر نگاه‌ها را به سوی خود جلب کرده‌اند.
پنجشنبه هفته گذشته چینی‌ها در فاصله میان اتمام مراسم پارالمپیک و روز ملی این کشور فضاپیمای شنزهو ۷ را به مدار زمین فرستادند تا ثابت کنند به برنامه درازمدتی که برای فتح فضا ریخته‌اند پایبندند. آنها در این سفر ۳ فضانورد خود را به فضا فرستادند و برای نخستین بار اقدام به راهپیمایی فضایی کردند.
چینی‌ها به خوبی درک کرده‌اند که اگر می‌خواهند به قدرت بزرگی در آینده جهان تبدیل شوند و موقعیت خود را علی‌رغم فشارهای بین‌المللی تثبیت کنند چاره‌ای جز دستیابی به فناوری‌های بنیادی آینده ندارند. فضا عرصه‌ای است که همه مناسبات آینده کشورها را شکل خواهد داد و چین از هم اکنون به فکر تثبیت خود در فضاست.
غرش موتورهای موشک لانگ مارچ که روز پنجشنبه ۴ مهر،‌ سکوت پایگاه پرتاب‌های فضایی جی‌کوان (jiuquan) چین را شکست، ‌خبر از پایبندی چینی‌ها به برنامه فضایی از پیش تعیین شده خود داشت.
موشک لانگ مارچ در آخرین طبقه خود، کپسول شنزهو ۷ را حمل می‌کرد که ۳ فضانورد چینی را در خود جای داده بود، پس از آن که این کپسول با موفقیت در مداری در ارتفاع ۳۴۵ کیلومتری سطح زمین قرار گرفت، مقامات چین هم می‌توانستند، سومین اقدام موفق و مستقل فضانوردان به فضا را جشن بگیرند.
آنها اینک نه‌تنها سومین کشوری هستند که پس از روسیه و ایالات متحده آمریکا به این توانایی دست یافته‌اند که فضانوردانی را بدون کمک دیگر کشورها به فضا بفرستند؛ بلکه به نظر می‌رسد به دنبال دست‌یابی به توانایی‌های بالاتری نیز در این عرصه هستند.
موفقیت شنزهو ۷ اما تنها همانند راس یک کوه‌یخ است که تلاش‌های عمده و بی‌نظیری را در پس خود پنهان داشته است.
چینی‌ها از سال ۱۹۹۲ برنامه پروازهای سرنشین‌دار خود را آغاز کرده‌اند، آنها پس از آن که به توانایی‌های مهم و ارزشمندی در زمینه پرتابه‌های فضایی و توانایی ارسال پرتابگرهای ماهواره‌ بر دست یافتند و آن را توسعه دادند به این نتیجه رسیدند که اگر می‌خواهند در آینده جهان نقش فعالی ایفا کنند باید در سفرهای فضایی گامی محکم‌تر بردارند و به همین دلیل و علی‌رغم سودآور بودن برنامه ماهواره‌ای این کشور که ساخت و پرتاب ماهواره را برای دیگر کشورها پیشنهاد می‌کرد، از سال ۱۹۹۲رسما پروژه‌ای را تصویب کردند که تلاش برای سفر سرنشین‌دار به فضا در دستور کار قرار می‌داد. این پروژه ابتدا به نام پروژه ۹۲۱ معروف شد.
این برنامه فضایی شامل فازهای طراحی پروژه ساخت پرتابه، کپسول پروازهای آزمایشی و پروازهای عملیاتی می‌شد. چینی‌ها نه تنها در برنامه‌ریزی سفرهای فضایی که در ساخت تجهیزاتشان قدم در همان راهی گذاشتند که شوروی سابق در آغاز عصر فضا طی کرده بود.
فضاپیمای آنها که به نام شنز هو (ارابه خدایان)‌ نامیده شد، در حقیقت طرح کپی شده‌ای از سایوزهای روسی بود که تنها چند تغییر ‌مختصر در آن داده بودند. هریک از کپسول‌های شنزهو از ۳ واحد مجزا تشکیل شده‌اند؛ قسمت مداری، بخش بازگشت و قسمت خدمات که در مجموع حدد ۷۸۴۰ کیلوگرم جرم دارند.
تفاوت دیگر این کپسول‌ها با سایوز توانایی بالاتر قدرت پیشران آنهاست که کمک می‌کند تا راحت‌تر تغییرات مداری خود را انجام دهد و اگر زمانی بحث ادغام در فضا در دستور کار قرار ‌گرفت، این کپسول‌ها بتوانند از عهده آن برآیند.
این کپسول‌ با کمک موشک‌های بالا بر لایک مارچ ۲ f که قبلا برای ادغام ماهواره به مدار زمین از سوی چینی‌ها استفاده می‌شد، به مدار زمین می‌رود و با کمک دو صفحه خورشیدی انرژی مورد نیاز سیستم‌های علمی و راهبری و همچنین نیازهای حداکثر ۳ فضانوردی که می‌تواند با خود به فضا ببرد را تامین می‌کند.
اما جدا از طراحی فضاپیما، برنامه قدم به قدم چینی‌ها نیز شبیه به برنامه‌ روس‌ها تنظیم شده است. پس از آغاز برنامه در سال ۱۹۹۲، چینی‌ها فرآیند، طراحی، ساخت و شبیه‌سازی‌های اولیه را مطابق برنامه زمانی مصوبی که داشتند تا سال ۱۹۹۹ به پیش بردند، در ۱۹ نوامبر ۱۹۹۹ نخستین آزمایش واقعی شنزهو انجام شد.
در ۱۹ نوامبر آن سال شنزهو ۱ نخستین پرواز بدون سرنشین خود را انجام داد و با موفقیت مراحل طراحی شده را پشت سر گذاشت. ۹ ژانویه ۲۰۰۱ چینی‌ها شنزهو ۲ را به مدار زمین فرستادند، اما این‌بار کپسول فضاپیما، خالی نبود و نخستین گروه از حیوانات را برای آزمون شرایط زیستی داخل کپسول با خود به فضا برد.
۲۵ مارس ۲۰۰۲ و ۲۱ دسامبر ۲۰۰۲ بار دیگر شنزهو‌ها به فضا رفتند و هر بار مجموعه‌ای از آزمون‌های علمی را پشت سر گذاشتند تا این که چین برای روز بزرگ خود آماده شد.
تا ۱۵ اکتبر ۲۰۰۳ که ۴۶ سال از آغاز عصر فضا می‌گذشت تنها ۲ کشور روسیه و ایالات متحده آمریکا توانسته بودند به طور مستقل و با امکانات ملی خود فضانوردانی را به فضا بفرستند اما زمانی که خورشید ۱۵ اکتبر از فراز افق دشت مسطحی که پایگاه جی‌کوان درآمد، غرش‌های موشک لانگ مارچ ۲ آغاز عصر جدیدی را اعلام کردند.
این بار و در پنجمین پروازی که شنزهو به مدار زمین می‌رفت، در اتاق خدمه کپسول به جای ابزارهای علمی، خلبان ارتش چین، به نام یانگ لی‌وی‌ (Langliwei) نشسته بود، او با موفقیت در مدار زمین قرار گرفت تا نام چین در کنار روسیه و آمریکا به عنوان سومین کشور دارای توانایی اعزام و بازگرداندن امن فضانوردان به فضا قرار گیرد، شنزهو ۵، ۱۴ بار به دور زمین گردش کرد و با موفقیت فرود آمد. گام بلند چین به سوی فتح فضا بسیاری از کشورهای جهان را به تکاپو انداخت از جمله اتحادیه اروپا، هند و کانادا اعلام کردند برنامه‌های سفر سرنشین‌دار فضایی را در دستور کار قرار می‌‌دهند.
چینی‌ها گام دوم را در سال ۲۰۰۵ میلادی برداشتند و این بار ۲ فضانورد خود را برای اقامتی ۵ روزه به فضا فرستادند و همان زمان اعلام کردند در مهر ۱۳۸۷ پرواز مهمی را انجام خواهند داد.
روز پنجشنبه هفته گذشته بار دیگر چینی‌ها فضاپیمای شنزهو خود را به مدار زمین فرستادند.
فضاپیمای شنزهو ۷ این بار و برای نخستین بار از تمام ظرفیت خود استفاده کرد و ۳ فضانورد را با خود به مدار زمین برد. در این ماموریت برای اولین بار چین گام بسیار بزرگ بعدی خود را برداشت و بامداد شنبه فضانورد ۴۲ ساله چینی به نام ژایی ژیگانگ‌ (Zhai Zhigung) با باز کردن دریچه هوابند فضاپیما با لباس فضایی خود، قدم به فضای ماورای جو گذاشت تا به نخستین چینی تبدیل می‌شود که موفق به انجام راهپیمایی فضایی می‌شود.
او در حالی که پرچم کوچک چین را در دست داشت این راهپیمایی را به مردم چین و جهان تبریک گفت. این آزمون راه را برای برنامه‌های بعدی چین باز خواهد کرد. شنزهو ۷،‌یکشنبه با موفقیت فرود آمد اما برنامه فضایی چین ادامه دارد.
مطابق برنامه در سال ۲۰۱۰ شنزهو ۸ و ۹ بدون سرنشین به فضا خواهند رفت و در مدار زمین به هم ملحق خواهند شد سپس در همان سال شنزهو ۱۰به این پازل ملحق خواهد شد و اولین بخش از ایستگاه مداری ملی چین در فضا پذیرای نخستین گروه ساکنان خود می‌شود.
بدین ترتیب چین در پایان اولین برنامه فضایی خود نه‌تنها به فناوری اعزام فضانورد، راهپیمایی فضایی و الحاق فضایی دست خواهد یافت که ایستگاه فضایی ملی خود را نیز در مدار بنا خواهد کرد.
چینی‌ها به درستی افق پیش‌روی خود را یافته‌اند و در راهی پیش می‌روند که نفوذ آنها در آینده تضمین می‌کند. آنها به جمله کیسلوفسکی ایمان آورده‌اند که زمان آن رسیده است که انسان از گهواره تمدن خود گام بیرون نهد.

پوریا ناظمی‌

منبع : روزنامه جام‌جم