ارسطو Aristotle

ارسطو در سال ۳۸۴ پیش از میلاد در شهر استاگیرا مقدونیه كه در ۳۰۰ كیلومتری شمال آتن قرار دارد به دنیا آمد

ارسطو در سال ۳۸۴ پیش از میلاد در شهر استاگیرا مقدونیه كه در ۳۰۰ كیلومتری شمال آتن قرار دارد به دنیا آمد. پدر او دوست و پزشك پادشاه مقدونیه جد اسكندر مقدونی بود.ارسطو در جوانی برای تحصیل در آكادمی افلاطون راهی آتن شد . در آنجا توسط افلاطون عقل مجسم (Nous) آكادمی نام گرفت. وی پس از مرگ افلاطون آكادمی را ترك كرد و به آسیای صغیر رفت . در آنجا با دختر یك خانواده ثروتمند و پر نفوذ ازدواج كرد. بعد از مدت نه چندان طولانی فیلیپ پادشاه مقدونیه ارسطو را برای آموزش فرزندش اسكندر به دربار خود دعوت نمود. زمانی كه ارسطو شروع به تربیت اسكندر كرد اسكندر ۱۳ سال داشت . او حدود ۱۲ سال به این كار مشغول بود.

پس از آن به آتن رفت و مدرسه خود را به نام لوكیون بنا كردبر خلاف آكادمی افلاطون كه در آن تاكید بشتر بر ریاضیات و سیاست و فلسفه نظری بود در لوكیون به پزوهش هایی در مورد زیست شناسی روان شناسی اخلاق هنر و شعر نیز پرداخته می شد. گفته می شود در این زمان وی از حمایتهای همه جانبه و فراوان اسكندر برخوردار بوده است به طوریكه با كمكهای او موفق به تاسیس اولین باغ وحش تاریخ می شود. پس از مرگ اسكندر در سال ۳۲۳ پ م آتنیها بر علیه حكومت مقدونی شورش كردند. ارسطو نیز از اثرات این شورش در امان نماند. در این زمان یكی روحانیون آتن بر علیه ارسطو شكایت كرد كه او منكر تاثیر صدقه و قربانی است . ارسطو بدین ترتیب مجبور به فرار از آتن و مخفی شدن شد تا مانع جنایت دوم آتنیان برضد فلسفه شود. یك سال بعد از این واقعه او در سن ۶۳ سالگی درگذشت.

اكثر آثار به جا مانده از ارسطو كتب مدونی كه خود او تهیه كرده باشند نیستند. بلكه بیشتر شبیه به جزوات درسی هستند كه شاگردان او تهیه كرده اند . سبك نوشتن او بر خلاف افلاطون فاقد آراستگی های ادبی است. آثار ارسطو تمام علوم یونان باستان به غیر از ریاضیات را شامل می شود. بعضی از شاخه های علوم كه ارسطو به آنها پرداخت تقریبا اولین بار بود كه در تاریخ بشر كسی به شكلی جدی و مدون به آنها می پرداخت.

با دقت در تمام فعالیتهای ارسطو اشتیاق عجیب ارسطو به مشاهده گری دنیا و تفسیر آن مشاهدات آشكار می گردد. ارسطو بر خلاف استادش تلاشی در به پرواز درآوردن پرنده ذهن نمی كند و ترجیح می دهد با نوعی واقع گرایی خوب ببیند و سپس مشاهداتش را با وضع قوانین دقیقی مورد بررسی قرار دهد. او با جرات تمام این گونه مشاهده كردن و تفسیر مشاهدات بر اساس قوانین مشخص را به تمام شاخه های علم تعمیم می دهد. از این روست كه هنگام مطالعه ارسطو با نجوم ارسطو- زیست شناسی ارسطو - روانشناسی ارسطو - سیاست ارسطو و..... مواجه می شویم. او همراه با بررسی این علوم به تقسیم بندی و شاخه بندی علوم نیز می پردازد.

گرچه تا به امروز اكثر نظریات ارسطو در علوم طبیعی مانند مركزیت كره زمین , تفاوتهای فیزیولوژیك زن و مرد یا رد نظریه اتمی دموكریتوس و سقوط اجسام به زمین با سرعتهای متفاوت بر اساس وزن و بسیاری دیگر رد شده است. اما تقسیم بندی علوم ارسطو و حتی بعضی از نوشته های او در زمینه علوم طبیعی تا هزاران سال در تاریخ بشری تاثیر گذاشته است. كه همین موضوع سبب گشته است تا این ادعا مطرح شود كه نظریات ارسطو پیشرفت علوم را هزار سالی به عقب انداخته است.

اما شاید مهمترین مبحثی كه هنگام مطالعه این مشاهده گر بزرگ با آن مواجه می شویم نه مشاهدات او بلكه شیوه تفسیر و استنتاجی است كه او برای این مشاهدات و در كل برای تفكر وضع كرده است. در واقع در میان مطالب مطروحه توسط ارسطو مطلبی كه كمتر از همه مورد دستبرد زمان واقع شده است منطق ارسطو است , كه همین امر موجب شده است كه ارسطو به عنوان واضع منطق نیز مطرح گردد . مهمترین اثر ارسط در منطق ارغنون (Organon) است كه شامل پنج بخش مقولات (Categories) تعبیرات (On Interpretation) تحلیل (Analytics) كه خود شامل و بخش می باشد.

ارسطو تمام علوم را در دایره فلسفه می داند.او دانش بشری را به سه بخش عمده فلسفه نظری , فلسفه عملی و فلسفه ادبی تقسیم می كند. فلسفه ادبی شامل مواردی همچون شعر و ادبیات و سخنرانی و چیزهای نظیر اینها می شود. فلسفه عملی هم در برگیرنده مواردی نظیر اخلاق و سیاست و اقتصاد است.او فلسفه نظری را نیز به سه بخش عمده تقسیم می كند : ۱ علوم طبیعی نظیر فیزیك و زیست شناسی ۲ ریاضیات ۳ فلسفه متافیزیك و خدا شناسی .

اكنون اجمالا به فلسفه نظری ارسطو می پردازیم. در علوم طبیعی همانطور كه در قبل گفته شد مشهورترین كارهای ارسطو اشتباهات علمی اوست. قسمت دوم فلسفه نظری او كه ریاضیات است وی به علت عدم علاقه چندان وارد موضوع نمی شود. قسمت سوم فلسفه نظری ارسطو كه بیشتر موضوع مورد بحث ماست فلسفه متافیزیك اوست .

---