۳۰ اکتبر ۲۰۰۴ ـ روزنامه نگاری «دولتی نویسی» و یک خاطره خواندنی در این زمینه از مولف این سایت

در آخرین هفته اکتبر ۲۰۰۴ چند « ای ـ میل » از بازدیدکنندگان این سایت دریافت شد که خواسته بودند توضیح بیشتری درباره روزنامه نگاری «دولتی نویسی» داده شود تا تفهیم شود.
این نگارنده …

در آخرین هفته اکتبر ۲۰۰۴ چند « ای ـ میل » از بازدیدکنندگان این سایت دریافت شد که خواسته بودند توضیح بیشتری درباره روزنامه نگاری «دولتی نویسی» داده شود تا تفهیم شود.

این نگارنده با ذکر یک خاطره از خود به این خوانندگان پاسخ می دهد: در تابستان ۱۳۳۶ (۱۹۵۸ میلادی )، یک سال و اندی پس از ورود به دنیای روزنامه نگاری، مدیر عامل بنگاه آبیاری کشور وابسته به وزارت کشاورزی که بعدا هم معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی شد، مرا که خبرنگار اقتصادی روزنامه اطلاعات بودم تلفنی به دفتر خود خواست و گفت بزودی همه رودخانه های طغیانگر کشور را با کشیدن دیواره در طرفین مسیرشان مهار می زنیم و ... و افزود که این خبر را اختصاصا به روزنامه اطلاعات می دهد.

این نگارنده از ولایت آمده ۲۰ ساله و کم تجربه، خبر را با آب و تاب نوشت و به سردبیر داد. در آن زمان هنوز روزنامه های تهران میز و دبیر خبر نداشتند و به عبارت دیگر؛ میان خبرنگاران و سردبیر اجرایی «واسطه» نبود. سردبیر نگاهی به خبر می انداخت و آن را جهت ادیت کردن و تیتر زدن به یکی از دستیاران خود می داد تا پس از ادیت، صفحه مربوط به انتشار آن را تعیین و به چاپخانه (حروفچینی) بفرستد.

در روزنامه اطلاعات، مطالب قبل از ارسال به حروفچینی، به "علی جواهر کلام" داده می شد تا از نظر املاء و انشاء هم آنها را ببیند و اصلاح کند. جواهر کلام در زیرخبر دیوار کشی رودخانه ها نوشت:

"به عقل جور در نمی آید، این پول را دولت از کجا می آورد، خبر یکطرفه است، خبرنگار فریب منبع خبر را خورده، آیا این خبرنگار پیش خود مجسم کرده که این کار به چه مقدار سیمان و ... نیاز دارد".

جواهرکلام اضافه کرده بود: "اگر هم قرار است این خبر چاپ شود طبق معمول باید نظر چند فرد آگاه نیز استعلام و برآن اضافه شود.". سردبیر این «پی نوشت» را به منزله قرار مجرمیت نگارنده تشخیص داد و آن را به کمیسیون ویژه مرکب از مدیر موسسه اطلاعات و سردبیران نشریات آن فرستاد و محاکمه نگارنده که مدعی العموم آن علی جواهر کلام بود انجام شد. کمیسیون مرا به دلیل کرمانی! و ساده دل بودن سزاوار حرفه روزنامه نگاری ندانست ولی با یک درجه تخفیف خبرنگار حوادث شهری و مامور مراجعه به بیمارستانهای شهر و اداره پزشکی قانونی کرد که در این سمت تماسی با مقامات دولتی نداشتم که تحت تاثیر قدرت آنان قرار گیرم.

ملاحظه کنید که در دهه ۱۳۳۰ روزنامه های ما مطالب دولتی را به صورت یکطرفه چاپ نمی کردند ولی اینک (سال۱۳۸۳) در روزنامه های تهران انتشار خبری نظیر دیوار کشی رودخانه ها، فراوان به چشم می خورد. در آن زمان اخبار آموزش و پرورش تا به تایید اولیاء اطفال و معلمان نمی رسید به چاپخانه فرستاده نمی شد. اگر روزنامه های دهه های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ وطن را مرور کنید خواهید دید که حتی اسامی زمین خوردگان و مجروحان تصادفات رانندگی شهر را هم منتشر می کردند و ....