جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

دی اکسید کربن و بارندگی


دی اکسید کربن و بارندگی

طی دهه آینده , براثر انتشار گازهای گلخانه ای درجه حرارت كره زمین در هر دهه ۳ ۰ درجه سانتیگرادافزایش می یابد و میانگین افزایش سطح آب دریاها در هر دهه طی مدت مذكور به ۶ سانتی متر می رسد

طی‌ دهه‌ آینده‌، براثر انتشار گازهای‌ گلخانه‌ای‌ درجه‌ حرارت‌ كره‌ زمین‌ در هر دهه‌ ۳/۰ درجه‌ سانتیگرادافزایش‌ می‌یابد و میانگین‌ افزایش‌ سطح‌ آب‌ دریاها در هر دهه‌ طی‌مدت‌ مذكور به‌ ۶ سانتی‌متر می‌رسد. چنین‌ تغییراتی‌ تأثیرات‌ شدیدی‌بر منابع‌ جهانی‌ ما برجای‌ خواهدگذاشت‌فعالیتهای‌ بشر به‌ شكل‌ عمده‌ای‌ برتركیب‌ اتمسفر كره‌ زمین‌ تأثیرمی‌گذارند. بهترین‌ نمونه‌ شناخته‌ شده‌ از این‌ تأثیرگذاری‌ افزایش‌میزان‌ دی‌اكسیدكربن‌ در جو است‌. در مقیاس‌ جهانی‌، میزان‌ غلظت‌دی‌اكسیدكربن‌ در جو از زمان‌ انقلاب‌ صنعتی‌ تاكنون‌ حدود ۲۵ درصد افزایش‌ یافته‌ است‌. مهمترین‌ علت‌ این‌ امر، بدون‌ شك‌،سوزاندن‌ سوختهای‌ فسیلی‌ است‌. نابودی‌ جنگلها نیز به‌ افزایش‌دی‌اكسیدكربن‌ كمك‌ كرده‌ است‌ زیرا در زمینی‌ كه‌ خالی‌ از درخت‌برای‌ كشاورزی‌ شده‌، گیاهان‌ جدید مقدار كمتری‌ كربن‌ نسبت‌ به‌جنگل‌ اولیه‌ جذب‌ می‌كنند. افزون‌ بر آن‌، شخم‌زدن‌ زمینهای‌ دست‌نخورده‌ منجر به‌ یك‌ جریان‌ فزاینده‌ كربن‌ به‌ اتمسفر از طریق‌فرایندهای‌ تجزیه‌ می‌شود. دانش‌ و آگاهی‌ ما در خصوص‌ شكل‌كربن‌ كره‌ زمین‌ محدودتر از آن‌ است‌ كه‌ اجازه‌ پیش‌بینیهای‌ دقیق‌میزان‌ فعلی‌ و افزایشهای‌ آینده‌ دی‌اكسیدكربن‌ در اتمسفر را بدهد.

دی‌اكسیدكربن‌ یكی‌ از گازهای‌ معروف‌ گلخانه‌ای‌ است‌. تعداددیگری‌ از گازها نیز از مهمترین‌ عناصر افزایش‌ پیش‌بینی‌ شده‌ درجه‌حرارت‌ هستند. پیش‌بینی‌ شده‌ است‌ كه‌ دی‌اكسیدكربن‌ در آینده‌ عامل‌حدود نیمی‌ از افزایشهای‌ درجه‌ حرارت‌ خواهد بود. گازهای‌ متان‌،اكسید شوره‌ای‌، اوزن‌ و كلوروفلورو كربن‌ (CFCS) ۴ نیم‌ دیگری‌ ازافزایش‌ درجه‌ حرارت‌ را موجب‌ خواهند شد. سطح‌ تمامی‌ این‌گازهای‌ گلخانه‌ای‌ در اتمسفر درحال‌ افزایش‌ است‌. گازهای‌گلخانه‌ای‌ هم‌ توسط فرایندهای‌ صنعتی‌ و هم‌ از طریق‌ فرایندهای‌بیولوژیكی‌ تولید می‌شوند اما در عین‌ حالی‌ كه‌ آلاینده‌های‌ صنعتی‌ به‌دقت‌ ثبت‌ شده‌ و مستند هستند، دانش‌ و آگاهی‌ ما از میزان‌ گازهای‌گلخانه‌ای‌ تولید شده‌ از طریق‌ فرایندهای‌ بیولوژیك‌ و عواملی‌ كه‌انتشار آنها را تعدیل‌ می‌كند، هنوز ناكافی‌ است‌. در حال‌ حاضر، ماقادر نیستیم‌ آینده‌ آلاینده‌ها و تأثیرات‌ آنها بر آب‌ و هوا را با اطمینان‌پیش‌بینی‌ كنیم‌.

پیش‌بینی‌ می‌شود طی‌ ۱۰۰ سال‌ آینده‌ گسترش‌ انتشار گازهای‌گلخانه‌ای‌ در اتمسفر در هر دهه‌ منجر به‌ ۳/۰ درجه‌ سانتیگراد افزایش‌ در دمای‌ زمین‌ بشود (Houghton etal ۱۹۹۰). این‌ افزایش‌دما به‌ طور یكنواخت‌ در همه‌ جای‌ كره‌ زمین‌ توزیع‌ نخواهد شد بلكه‌بیشترین‌ افزایش‌ دما در نیمكره‌ شمالی‌ در طول‌ زمستان‌ خواهدبود.این‌ تغییرات‌ درجه‌ حرارت‌ نیز به‌ نوبه‌ خود بر مقدار و توزیع‌ زمانی‌بارندگی‌ تأثیر خواهد گذاشت‌. چنین‌ وضعی‌ نیز پیامدهای‌ شدیدی ‌برای‌ جنگلكاری‌، كشاورزی‌ و همچنین‌ گیاهان‌ وحشی‌ به‌ دنبال‌خواهد داشت‌.

افزایش‌ درجه‌ حرارت‌ همچنین‌ منجر به‌ افزایش‌ سطح‌ آب‌اقیانوسها براثر افزایش‌ گرما و ذوب‌ شدن‌ یخچالهای‌ شمالی‌ وتوده‌های‌ یخ‌ شناور خواهد شد. پیش‌بینی‌ می‌شود میزان‌ افزایش‌سطح‌ آب‌ اقیانوسها طی‌ قرن‌ آینده‌ در هر دهه‌ به‌ ۶ سانتیمتر برسد(Houghton etal ۱۹۹۰). تأثیرات‌ این‌ وضعیت‌ بر تمامی‌ مناطق‌ساحلی‌ شدید خواهد بود. هنوز ما به‌ طور كامل‌ قادر به‌ ارزیابی‌ نتیجه‌این‌ وضع‌ نیستیم‌ چرا كه‌ بسیاری‌ از كشورها فاقد نقشه‌های ‌جغرافیایی‌ با وضوح‌ روشن‌ و ضروری‌ هستند.

یك‌ مشكل‌ عمده‌، عدم‌ اطمینان‌ به‌ پیش‌ بینیهای‌ فعلی‌ تغییرات‌آینده‌ آب‌ و هواست‌. این‌ كافی‌ نیست‌ كه‌ ما گرم‌ شدن‌ كره‌ زمین‌ راپیش‌بینی‌ كنیم‌ و منظورمان‌ تغییرات‌ در میزان‌ بارندگی‌ باشد. لازم‌است‌ پیش‌بینیهایی‌ در سطح‌ منطقه‌ای‌ و حتی‌ سطح‌ محلی‌ انجام‌ شود.آب‌ و هوا یك‌ مسأله‌ جهانی‌ است‌ و باید در یك‌ سطح‌ فضایی‌شناخته‌ و مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گیرد. اكنون‌ به‌ تحقیقات‌ضروری‌ و فوری‌ بیشتری‌ نیاز است‌. به‌ عنوان‌ نمونه‌، تحقیقاتی‌ كه ‌بین‌ مقیاسهای‌ جهانی‌ و محلی‌ پیوند زند و تأثیر تغییر آب‌ و هوا بربیوسفر را در سطوح‌ مختلف‌ فضایی‌ بررسی‌ نماید.

سید مجید میر کاظمیان