درد روانی برای همیشه باقی می ماند

جامعه شناسان درباره تجاوز چه می گویند

نخستین و امن‌ترین کانون برای افراد، به‌خصوص کودکان، خانواده است. خانواده، بزرگ‌ترین حامی کودک و تامین‌کننده آرامش و امنیت روانی او به شمار می‌رود بنابراین زمانی فرد می‌تواند در جامعه جایگاهی مثبت داشته باشد که دارای خانواده‌ای سالم باشد اما اگر خانواده به مکان ناامنی برای کودکان تبدیل شود، می‌توان تصور کرد جامعه چه وضعیت نابسامانی خواهد داشت...

تعریف تجاوز جنسی یا به عبارتی دیگر خشونت جنسی با نزدیکان و محارم، عبارت است از: «انجام عمل جنسی بزرگسالان با کودکان برخلاف رضایت آنها یا زیر سن رضایت.» زنای با محارم، هم به روابط جنسی میان خویشان نزدیک (محارم) گفته می‌شود.

از نگاه تمام آحاد جامعه، بدترین نوع تجاوز، تجاوز جنسی به‌وسیله محارم خونی مانند پدر، برادر و… است که متاسفانه می‌تواند عواقب بسیار بد روانی بر قربانی تجاوز داشته باشد.

حمایت از اعضای مونث خانواده و ناموس پرستی به عنوان یک اصل در بسیاری از خانواده‌ها مراعات می‌شود؛ اما گاهی این اصل نادیده گرفته می‌شود و در خانواده‌ای ممکن است که زنان و دختران مورد تجاوز محارم خود قرار گیرند.

آمار دقیقی از تجاوز به وسیله محارم در کشور ما در دست نیست اما بی‌تردید این اتفاق ناگوار نسبت به کشورهای پیشرفته و حتی نسبت به تجاوز جنسی داخل کشور بسیار پایین است اما متاسفانه نمونه‌هایی از آن در بعضی از استان‌های کشور گزارش شده که باید این پدیده قبل از شیوع بیشتر علت‌شناسی و درمان شود.

● علت‌های تجاوز به کودکان

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد تجاوز جنسی به کودکان بیشتر در خانواده‌های از هم پاشیده شده اتفاق می‌افتد.

معمولا بین پدر واقعی و کودک نوعی پیوند خونی و علاقه خاص وجود دارد، تا حدی مانع از سوء‌استفاده جنسی می‌شود اما ناپدری به کودک احساس بیگانگی بیشتری دارد و به‌طور طبیعی میزان تحریک‌پذیری پدر غیر‌فیزیولوژیک به دختر همسرش بیشتر است.

در این میان کودکانی که ناپدری یا نابرادری دارند، بیشتر در معرض خطر تجاوز در خانه قرار می‌گیرند اما این یک اصل نیست و نمی‌توان گفت تمام دخترانی که ناپدری یا نابرادری دارند، گرفتار چنین معضلاتی می‌شوند اما این امر می‌تواند یکی از دلایل تجاوز به محارم باشد.

همچنین رعایت‌نکردن نکات اخلاقی و حریم عفاف نزد محارم و استفاده از لباس‌های بدن‌نما و آرایش تند و زننده نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل تجاوز باشد.

باید به این نکته نیز توجه داشت افرادی که به شدت تحت‌کنترل رفتاری هستند و امکان هیچ‌گونه ارتباط حتی کلامی با جنس مخالف درخارج از خانه ندارند، با برقراری ارتباط جنسی با محارم و نزدیکان خود سعی در ارضای نیاز جنسی خود دارند.

● عواقب سوء‌استفاده جنسی از محارم

تجاوز به‌طورکلی تاثیرات بسیار منفی بر روان افراد می‌گذارد. کودکانی که به‌‌وسیله محارم مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند، بسیار بیشتر از دیگران تحت آسیب روانی قرار می‌گیرند و متاسفانه امکان آنکه به فحشا کشیده ‌شوند، زیاد است.

بسیاری از خانواده‌ها که کودکان شان مورد تجاوز قرار می‌گیرند، به دلیل آنکه این کار به‌وسیله یکی از نزدیکان انجام‌شده است، برای حفظ آبروی خانوادگی سعی می‌کنند موضوع را مخفی نگه دارند. اگر هم به نوعی این راز فاش شود، نزدیکان در ابتدا رفتار دختر یا زن را عامل اصلی و او را مقصر می‌دانند.

در مراحل بعدی، سعی می‌کنند شخص را در خانه تنها نگذارند که این روش ممکن است برای زمان کوتاهی اثر داشته باشد اما در دراز مدت بی‌تاثیراست. در بعضی موارد، به دلیل وابستگی مالی مادر به پدر یا ناپدری، ترجیح می‌دهد در هنگام بروز چنین حوادث دلخراشی سکوت اختیار کنند و از طریق قانون اقدامی نکند.

متاسفانه برای کودکان و زنانی که موردتجاوز محارم خود قرار می‌گیرند، راهکاری وجود ندارد. از آنجا که این افراد نمی‌توانند ظلمی که به آنها روا شده است اثبات کنند، در نتیجه همیشه این درد روانی همراه آنان خواهد بود.

دکتر شهلا اعزازی

جامعه‌شناس