تغییر سال و تبدیل حال

اسلام در كنار تأیید مسأله نوروز و استقبال از فصل بهار, مسائلی را نیز به آن اضافه كرده است

... اسلام در كنار تأیید مسأله نوروز و استقبال از فصل بهار، مسائلی را نیز به آن اضافه كرده است...

تجلیل از حماسه امام حسین(ع) زمینه ای است برای رسیدگی به خود و مقدمه ای است برای تغییر درونی، اما توجه بر فصل بهار توجه به تغییر سال است، نه تغییر حال و در تغییر سال هیچكس و هیچ چیز غیر از اراده الهی نقش آفرینی ندارد، اما در تغییر حال اصلی ترین نقش برعهده خود انسان هاست.

بنابراین اهمیت حماسه امام حسین(ع) اقتضا می كند به بهانه های مختلف و مناسبت های گوناگون مورد توجه انسان ها قرار گرفته و زمینه ساز رشد آن ها باشد كه یكی از این بهانه ها ایام اربعین امام حسین(ع) است.

اربعین به معنای چهل «یا چهلمین روز» است كه به اشكال مختلف در منابع روایی مورد توجه قرار گرفته است.امسال نیز كه فصل بهار مقارن شده با اربعین امام حسین(ع)، نكته جالبی كه پیامبراسلام(ص) ما را متوجه آن كرده اند، این است كه حضرت فرمودند: «اذارعیتم الربیع فا اكثر و اذكر النشورا» یعنی وقتی بهار و زنده شدن طبیعت را می بینید، به یاد قیامت و جان گرفتن دوباره موجودات عالم بیفتید.

با طلوع خورشید اسلام بسیاری از آداب و رسوم و آیین هایی كه از قبل در بین جوامع به وجود آمده بود مورد تأیید اسلام قرار گرفت و برخی دیگر نیز در همان ابتدا یا به مرور توسط شرع مقدس ردشد. به همین خاطر احكام اسلامی را هم به دو بخش تقسیم می كنند احكام تأسیسی و احكام امضایی، یعنی آن احكام و آداب و رسومی را كه همراه با اسلام به وجود آمد احكام تأسیسی و احكامی را نیز كه مورد تأیید اسلام قرار گرفت، احكام امضایی می نامند. از این رو استقبال مردم از فصل بهار در سرزمین ایران نیز از این دست احكام و آیین ها است.

البته اسلام در كنار تأیید مسأله نوروز و استقبال از فصل بهار مسائلی را نیز به آن اضافه كرده كه احادیث وادعیه خاصی نیز در این خصوص نقل كرده اند. در دعای معروف «یا مقلب القلوب و ...» بعد از اینكه می گوییم یا محول الحول به ما آموخته اند كه بگوییم والاحوال و سپس بگوییم حوّل حالنا الی احسن الحال. یعنی پس از اشاره به تغییر زمان، تغییر حالات و درون انسان ها مورد توجه قرار گرفته و به خدا می گوییم ای كسی كه تغییر دهنده سال هاو احوال انسان هایی، پس حال ما را هم به بهترین حال ها تغییر بده. از امام صادق(ع) در مفاتیح الجنان نقل شده است كه ایشان فرمودند انسان بهتر است در نوروز لباس تمیز بپوشد. البته باید توجه داشت كه منظور امام(ع) لباس نو نبود. بلكه صرف رعایت آراستگی و پیراستگی است.

در تاریخ آمده است پیامبر اسلام(ص) در آغاز سال نو وضو می ساخت و دعایی را قرائت می كرد. ایشان در دعای خود هنگام سال نو از خدا می خواهد كه بدی هایی را كه آینده جامعه را تهدید می كند دفع كند و دیگر از خدا می خواستند تا بدی هایی را نیز كه جلو نشاط امروز جامعه را گرفته است رفع شود. و ایشان در این دعا حفظ خوبی های جامعه را نیز مسألت كرده و در نهایت از خدا می خواستند كه جامعه به خوبی ها و نقاط قوتی كه به آن نیاز دارد دستیابی پیدا كند.

خوب است از این نكته درس بگیریم و در برخورد با فرصت های نو همچون سال نو، بیاییم بدی هایی را كه آینده ما را تهدید می كند، شناسایی كنیم و از ورود آن به ورطه زندگانی خود جلوگیری كنیم.دیگر اینكه با یك نگاه اجمالی بدی ها و نكات منفی موجود در زندگانی فردی و اجتماعی خود را شناسایی و رفع كنیم. تا نیروهای ما در درگیری با این بدی ها ضایع نشود و حركت های ما از بركت لازم برخوردار باشد.

همچنین بیاییم خوبی ها و نقاط قوت زندگی فردی و اجتماعی خود را شناسایی كرده و به هیچ وجه اجازه ندهیم این خوبی ها تعطیل و یا كم رنگ شود.

در نهایت هم آنچه را كه از خوبی ها و نقاط قوت بهره مند نیستیم ولی نیاز به آنها داریم را شناسایی كنیم و با یك برنامه مشخص بدان نایل شویم. در پایان نیز شایسته است اشاره ای شود به روایت امام صادق(ع) كه در زیارت اربعین فرمود: «حسین(ع) شهادت را با آغوش باز پذیرفت تا مردم را از جهل و سرگردانی نجات دهد.» انسان جاهل به داشته ها و نداشته های خود بی توجه است و انسان سرگردان قابلیت استفاده از داشته های خود را ندارد. پس به نظر می رسد با آمدن بهاری كه متقارن است با ایام زنده نگهداشتن یاد بزرگ مردعالم و امام آزادگان جهان است از استعدادها و نقاط قوت زندگانی خود بهترین استفاده ها برده و خود را به مقام والای حسینی نزدیك كنیم.

• عبدالرحمان غیاث