بیوگرافی ریزعلی خواجوی معروف به دهقان فداکار

بیوگرافی ریزعلی خواجوی

اَزبرعلی حاجوی معروف به ریزعلی خواجوی یا همان دهقان فداکار درس فارسی سوم دبستان، در پنجم اسفند ماه سال ۱۳۰۹ در روستای قلعه جوق شهرستان میانه آذربایجان متولد شد. وی در آذر ماه سال ۱۳۴۱ در سن 32 سالگی شب هنگام، زمانی که میخواست باجناق خود را با قطار راهی شهر کند، متوجه مسدود بودن مسیر قطار شد، آن شب کوه ریزش کرده بود و تکه سنگ های بزرگی مسیر قطار را بسته بودند، در آن هنگام ریز علی خواجوی متوجه نزدیک شدن قطار شد و برای جلوگیری از برخورد قطار با سنگ ها کت خود را آتش زد و به سمت قطار شروع به دویدن کرد و با این کار نتوانست که لوکوموتیوران را آگاه کند و در نهایت با شلیک چند گلوله از تفنگ شکاری خود توانست که قطار را متوقف کند و باعث جلوگیری از مرگ چندین مسافر قطار شد، به همین خاطر وی را به عنوان یک قهرمان ملی میشناسیم.

به گفتهٔ او پس از توقّف قطار، مردم ناراضی از قطار پیاده شدند و او را کتک زدند. تا اینکه او آنها را متوجه خطری که در انتظار آنها بود؛ ساخت. پس از آنکه مسافرین با چشم خود ریزش کوه را دیدند به تشکر و عذرخواهی از او روی آوردند.

ریزعلی خواجوای تاریخ ملی ما اکنون بیش از 60 نوه و نتیجه دارد و با حقوق بازنشستگی خود و همسرش را اداره میکند و در زیر زمینی که به تازگی خریده است اسکان دارد.

حالا بعد از گذشت بیش از 55 سال از آن روز دهقان فداکار ما چندین گله دارد که به نظر خودش بسیار مهم است و از اینکه به آن توجه نشده خوشحال نیست. یکی اینکه آن شب زیر پیراهن کلفتی بر تن داشته و از اینکه در کتاب ها او را برهنه به تصویر کشیده اند احساس ناراحتی میکند و دیگر اینکه نام اصلی اش ازبر علی است، نامی که پدر و مادرش برای او گذاشتند تا درسهای زندگی و حساب و کتاب را از بر کند و برای خودش کسی شود.
او برای خودش کسی شد ولی نه دکتر و مهندس. ازبرعلی قهرمان شد و نامش در تاریخ ایران ماندگار گردید.

مصاحبه با ریزعلی خواجوی

ریز علی خواجوی ساده است و صبور، سوال های عجیب و غریب خبرنگاران، صدا و نور شاترهای دوربین عکاسی را بدون هیچ گونه شکایتی تحمل می کند و ماجرای آن شبی که سرنوشت و حتی نامش را تغییر داد با سرعتی جالب به زبان آذری بر روی زبان جاری میکند.

وقتی که از آن شب تعریف میکند چشمانش ناخودآگاه به دور دستها خیره می شود و گویی تصاویر مبهم آن شب را به سختی در پس پرده چشمانش به حرکت در میآورد، اینبار کمی متفاوت تر  میگوید: با با جناقم بعد از شام به سمت قطار حرکت کردیم تا او را سوار و راهی کنم، که دیدم قسمتی از کوه ریزش کرده است. اول با خود فکر کردم، چرا به دردسر بیفتم و  مجبور به جوابگویی مسئولان قطار شوم، ولی دیدم وجدانم به من نهیب میزند که جان افراد زیادی در خطر است و باجناقم هم مرا تشویق برای این کار می کرد. خلاصه وجدان و احساس بر عقل وی غالب میشود و جان خود را در آن تاریکی و سرما برای نجان جان انسانهای دیگر به خطر میاندازد و این همان داستانی است که آن شب پیراهن خود را مشعل میکند و رو در روی قطار قرار میگیرد.

سرنوشت دهقان ساده ای که تغییر میکند و از 32 سالگی تا 84 سالگی قهرمان ملی یک کشور میشود.

به شوخی از او پرسیدیم حاضری یک بار دیگر جانت را برای کسی به خطر بیندازی و آنهم باجناقت باشد؟ با همان زبان و لهجه آذری خنده کنان قاطعانه جواب میدهد نه! اگر ژیان ماشین شد باجناق هم فامیل میشود.

دهقان فداکار در پایان میگوید: شوخی کردم! من با جناقم را خیلی دوست داشتم که اکنون چهار ماه است که از فوت وی میگذرد و جایش بسیار خالی است. جای کسی خالی است که موجب شد آن شب ازبرعلی راهی ایستگاه راه آهن شده و قهرمان ملی یک کشور پرافتخار شود.

تقدیر و قدردانی از ریزعلی خواجوی

در سال ۱۳۸۵ در سومین همایش اعطای تندیس ملی فداکاری از وی تجلیل شد و این تندیس به او اهدا شد. این مراسم در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد. دهقان فداکار ترک زبان است و قادر به صحبت کردن به زبان فارسی نیست به همین دلیل مترجمی سخنان وی را به فارسی ترجمه کرد.

قطار زندگی دهقان فداکار را جا گذاشت

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، ریزعلی خواجوی دهقان فداکار عصر روز یکشنبه پنجم آذرماه 1396 از شهر میانه به این بیمارستان انتقال یافت که در بدو ورود، در بخش آی. سی. یو این مرکز تحت مراقبت قرار گرفت. وی که با علائم بیماری ذات‌الریه و کاهش هوشیاری در بخش آی. سی. یو این مرکز تحت مراقبت قرار گرفته بود به دیار باقی شتافت.

مجله وب درگذشت این دهقان فداکار و قهرمان ملی کشورمان را به تمامی مردم تسلیت می‌گوید.

مجله وب