پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


شرحی بر میگوی SPF


شرحی بر میگوی SPF
سهم میگوهای پرورشی نسبت به تولید جهانی میگوهای خانواده پنائیده از كمتر از ۱۰ درصد در سال ۱۹۸۰ به بیش از ۵۰ درصد در سال ۲۰۰۱ افزایش یافته است. علیرغم این افزایش در تولید میگوی پرورشی، بیش از گذشت دو دهه است كه پرورش دهندگان میگو، خسارت‌های اقتصادی شگرفی را از سوی عوامل بیماریزای ویروسی متحمل شده‌اند. همه گیری جهانی ناشی از ویروس سندرم لكه سفید و ویروس سندرم تائورا (Taura) میلیاردها دلارخسارات ناشی از كاهش محصولات ، اشتغال و عواید صادرات به صنعت میگو وارد كرده است .. پرورش دهندگان میگو، موازین امنیت زیستی (Biosecurity) بسیاری را جهت تسكین این خسارات‌ انجام داده‌اند كه شامل استفاده از میگوهای عاری از هرگونه عامل بیماریزا ((SPF می‌باشد. به هر حال مفهوم SPF برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به صورت شفاف قابل درك نمی باشد . در كوتاه سخن می‌توان گفت SPF ساختاری است كه تنها مشخص كننده موقعیت فعلی عوامل بیماریزا و عملكرد سطح ایمنی زیستی، در میگوی پرورش یافته می باشد.
طبقه‌بندی SPF:
میگوی SPF، میگویی است كه از یك سری عوامل بیماری‌زا ی مشخص عاری ‌باشد. برای قرار گرفتن در فهرست SPF، عوامل بیماری‌زا باید به طورقابل اعتمادی تشخیص داده شوند و با تجهیزات و امكانات موجود، قابل تشخیص باشند و باید در صنعت به عنوان عوامل تهدید كننده شناخته شده باشند.
تا به حال برای SPF فهرست منفرد و بین‌المللی، تعیین نشده است. فهرست مورد استفاده جاری در مورد عوامل بیماری‌زای اختصاصی میگوی پنائیده در آمریكا شامل ۸ ویروس می‌باشد كه یكی از آنها پروكاریوت و بقیه رده‌های مشخصی از پروتوزوئرهای انگلی می‌باشند (جدول شماره۱). توجه به این نكته مهم است كه فهرست SPF، فهرستی پویا می‌باشد و با شناسایی عوامل بیماری‌زا ی جدید و توسط ابزارهای تشخیصی دقیق‌تر، مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.
ایجاد ذخایر SPF :
جهت ایجاد ذخایر SPF از ذخایر وحشی، میگوها جمع‌آوری و به یك مركز قرنطینه اولیه، جایی كه آنها برای پاتوژنهای فهرست شده با ابزارهای تشخیصی مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند، انتقال می‌یابند( شكل شماره ۱ پیوست) .اگر آزمایش میگو برای هر كدام از فهرست عوامل بیماری‌زا مثبت باشد، بایدنسبت به معدوم نمودن آنها در همان مركز قرنطینه اولیه اقدام نمود. اگر بعد از چندین مرحله غربالگری پی در پی، نتیجه تست میگو منفی باشد آنها به مركز قرنطینه دوم ، جایی كه آنجا بالغ شده ، تخم‌ریزی كرده و نسل F۱، مولدین میگو را تولید می كنند ، انتقال می‌یابند.از آنجا كه برخی از ویروسها قابل انتقال از والدین به فرزندان می باشند، بنابراین میگوی نسل F۱ باید به طور مشخص جهت شناسایی عوامل بیماری‌زا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. برخی از عوامل بیماری‌زای میگو تا زمانی كه میگو درمرحله سنی Juvenile (پیش از بلوغ) می باشد، قابل شناسایی نیستند، بنابراین تا رسیدن آنها به وزن حداقل ۵ گرم بایستی در قرنطینه بوده و پایش جهت شناسایی علایم عفونت یا استرس بسیار مهم خواهد بود. همچنین پیشنهاد گردیده است كه مطالعات همجواری میگوی SPF با بعضی جانوران دیگر برای عفونت و استرس مورد پایش قرار گیرد.
اگر نتیجه آزمایش میگوی نسل اول پس از چندین مرحله پایش منفی بود، آنها را از قرنطینه دوم خارج كرده و می‌توان به عنوان بخشی از جرم پلاسم یك تاسیسات پرورش مركزی مورد استفاده قرار داد.
وضعیت SPF :
به میگویی SPF اطلاق می‌شود كه در مراكز پرورش پیشرفته، جائیكه سوابق مستندی از عدم وجود بیماری (تست منفی) وجود دارد، نگهداری می‌شود. به هر حال، هنگامیكه برای اولین بار میگو می‌خواهد از این محیط‌ خارج شود، اگرچه عاری از پاتوژنهای خاص باشد دیگر به عنوان SPF شناخته نمی‌شود. اگر میگوها از یك مركز عاری از بیماری خاص به یك تاسیسات دارای ایمنی زیستی متوسط برده ‌شوند، به آنها میگوهایی با ”سلامتی بالا“ اطلاق خواهد شد كه نشان‌دهنده میگوهایی می‌باشند كه در معرض تهدید پاتوژن و عفونت قرار گرفته‌اند. با انتقال میگوی SPF به یك مركز پرورشی با ایمنی زیستی پایین، آنها در مسیر جریان ظهور پاتوژنهای تهدید كننده قرار خواهند گرفت. این میگوها نه تنها SPF نیستند، حتی دارای ”سلامتی بالا” نیز نخواهند بود.
محدودیت وضعیت :
با وجود آنكه بر طبق تعریف ، میگوهای SPF از همه عوامل بیماری‌زای فهرست شده عاری می باشند ، میگوهای SPF می توانند توسط عوامل بیماری‌زای ناشناخته و یا عوامل بیماری‌زای شناخته شده كه در فهرست SPF فروشنده قرار ندارند مورد آلودگی قرار گیرند. از نظر اهمیت اگر چه برخی عوامل از جنس vibrio می‌توانند باعث بروز مشكلات ناشی از بیماری های تعریف شده ای گردند و به طور قابل اعتمادی تشخیص داده شوند، ولی آنها را نمی‌توان در لیست SPF قرار داد چرا كه به عنوان عضو موجود در همه جا " فلور طبیعی " نمی‌توانند بطور فیزیكی از مراكز و امكانات جدا شوند. اگرچه تعدادی از خصوصیات تجاری مهم توسط میگو به ارث برده می‌شود، ولی وضعیت SPF یكی از آنها نیست . فرزندان میگوهای SPF تولید SPF نخواهند كرد مگر اینكه در شرایط SPF نگهداری و تولید شوند . وضعیت SPF علاوه بر نوع محیط زیستی كه میگو در آن پرورش می‌یابد با وضعیت عوامل بیماری‌زا نیز تغییر می‌یابد.میگوی SPF هیچ مقاومت ذاتی در برابر عوامل بیماری‌زای ویژه ندارد و علاوه بر این، میگو ها به طور ذاتی حساس نمی‌باشند. می‌توان از طریق پرورش انتخابی در یك خط (ژنیتكی)میگو به‌گزینی كرد، اما این قضیه بر شرایط SPF متكی نیست. وضعیت SPF، نشان‌دهنده ژنوتیپ (Genotype) میگو نخواهد بود.
نتیجه‌گیری:
وضعیت SPF بستگی به وجود یا فقدان عوامل بیماری‌زا در میگو دارد، و این تغییرات وضعیت بستگی به سطح ایمنی زیستیِ مكانی كه میگو در آنجا نگهداری می‌شود، دارد. پرورش دهندگان میگو كه می‌خواهند میگوهای SPF را خریداری نمایند، باید بدانند كه چه عوامل بیماری‌زائی در فهرست تهیه شده SPF از سوی فروشنده وجود دارد؟ چه ابزارهای تشخیصی بیماری جهت غربالگری بیماری در میگو بكار رفته است؟ مهمترین غربالگری بیماری اخیرا در چه زمان و توسط چه كسی اجرا شده است؟ چه برنامه مراقبتی را پرورش دهنده جهت پایش ذخایر خود در نظر گرفته و سوابق بیماری این تاسیسات چه می باشد؟ علاوه بر این، خریداران میگوهای SPF باید یك كپی از نتایج غربالگری بیماریهای اخیر و گواهی‌های مرتبط با آن نیز تهیه نمایند. پیش‌بینی می‌شود كه موفقیت آتی صنعت جهانی پرورش میگو بر اساس اصالت میگوی SPF استوار است و پرورش دهندگان میگو در سراسر جهان ملزم هستند كه درك درستی از معنی SPF داشته و مفهوم بشدت بحرانی ایمنی زیستی را بطور جدی لحاظ نمایند.
مترجمان: سحر عباسی لیاسی و محمد قلیزاده
منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران