معیارهای انتخاب اسباب‌بازی برای کودکان

در کشور ما بیش از ۲ سال است که ایمنی‌ اسباب‌بازی‌ و استانداردهای آن نوشته و اجباری شده است. بنابراین بهترین اقدام توجه خریدار به تاییدیه موسسه استاندارد روی بسته‌بندی اسباب‌بازی‌ …

در کشور ما بیش از ۲ سال است که ایمنی‌ اسباب‌بازی‌ و استانداردهای آن نوشته و اجباری شده است. بنابراین بهترین اقدام توجه خریدار به تاییدیه موسسه استاندارد روی بسته‌بندی اسباب‌بازی‌ است.

به احتمال زیاد حین خرید فروشندگان این تاییدیه را به خریدار نشان می‌دهند. البته ما برخی تولیدکننده محدود داریم که با مجوز رسمی استاندارد اسباب‌بازی تولید می‌کنند و متاسفانه تولیدکننده‌های زیرپله‌ای هم داریم که بدون اطلاع موسسه استاندارد اسباب‌بازی تولید و وارد بازار می‌کنند. مشتریان باید حین خرید به این موضوع توجه داشته باشند و اگر یک اسباب‌بازی مورد علاقه آنهاست اما تاییدیه ندارد، این نکات را مدنظر بگیرند. ما دو نوع استاندارد اسباب‌بازی‌ داریم. برخی مربوط به مشخصات فیزیکی اسباب‌بازی‌هاست که شامل لبه تیز داشتن یا نداشتن، نوک تیز، اندازه اسباب‌بازی‌ و اندازه قطعات جدا شونده و شکستنی‌بودن اسباب‌بازی‌هاست. باید حین خرید به این نکات توجه کرد که اسباب‌بازی لبه با نوک تیز نداشته باشد یا در صورت شکستن از جنسی نباشد که این حالت را پیدا کند. قطعات جداشونده هم به اندازه‌ای نباشد که کودک بتواند آن را قورت دهد. برخی استانداردهای دیگر مربوط به ویژگی‌ها و خواص شیمیایی اسباب‌بازی‌هاست. قابلیت اشتعال اسباب‌بازی بسیار مهم است.

پارچه لباس عروسک یا مواد داخل اسباب‌بازی‌های پارچه‌ای باید از جنس موادنسوز باشد زیرا این احتمال وجود دارد که کودک حین بازی، اسباب‌بازی خود را به اطراف پرت کند. البته معمولا در اسبا‌ب‌بازی‌ها مواد غیرقابل‌اشتعال به کار می‌رود اما بهتر است مواد دیرسوز استفاده شود. مورد دیگر مواد سمی است که در رنگ اسباب‌بازی‌ها نباید استفاده شود. به عنوان مثال استفاده از سرب یا دیگر فلزات سنگین سمی مانند کادمیوم یا آرسنیک در اسباب‌بازی‌ ممنوع است. رنگ در اسباب‌بازی‌ بسیار مهم است. رنگ نباید در دهان کودک حل شود یا نباید حاوی سرب باشد. این رنگ‌ها غیرمجاز است و ترجیحا توصیه می‌شود والدین اسباب‌بازی‌های بی‌رنگ یا با رنگ طبیعی همان ماده که اسباب‌بازی از آن تهیه شده خریداری کنند.

والدین نباید فراموش کنند که هنگام خرید اسباب‌بازی به سن درج شده روی بسته‌بندی توجه کنند زیرا غیر از مسایل آموزشی خرید وسایلی خارج از سن کودک می‌تواند از لحاظ ایمنی برای او نامناسب باشد. به عنوان نمونه ماشین‌های پلاستیکی که به راحتی دمونتاژ می‌شوند و چرخ‌های آنها اندازه کوچکی دارد و توسط میله‌های تیز به بدنه متصل شده برای کودکان کم‌سن و سال مناسب نیست. حتی توجه به این مساله که اسباب‌بازی دخترانه است یا پسرانه از نظر ایمنی اهمیت دارد. اگر والدین به اسباب‌بازی‌ای‌ برمی‌خورند که بسیار توجه آنها را جلب کرده و می‌خواهند بدانند از نظر ایمنی برای فرزندشان مناسب است یا خیر، می‌توانند به موسسه استاندارد مراجعه یا تلفنی از کمیته فنی ناظر بر ایمنی اسباب‌بازی دراین‌باره پرس‌وجو کنند. توصیه می‌کنم والدین هنگام خرید حتما از فروشنده تاییدیه استاندارد و ایمنی اسباب‌بازی را بخواهند و اگر یک اسباب‌بازی این تاییدیه را ندارد، از خرید آن منصرف شوند.

دکتر جواد عدل

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رییس کمیته فنی ناظر بر ایمنی‌ اسباب‌بازی‌ها