۱۱ سپتامبر اولین روز کاری یک مراقب پرواز

داستان حملات تروریستی ۱۱سپتامبر از زبان یک کنترل کننده پرواز در اولین روز کاری

معمولا این خلبانان هستند که به خاطر پروازی امن و آرام و عکس‌العمل‌های مناسب در شرایط بحرانی مثل نشاندن هواپیما روی سطح رودخانه مورد تشویق قرار می‌گیرند و نام و آوازه آنها در اخبار و مطبوعات می‌پیچد، اما در کنار آنان افراد دیگری هم هستند که اهمیت کارشان به اندازه خلبانان است، اما بندرت نامی از آنها در صنعت هوانوردی برده می‌شود. اگر مسافر یک خط هواپیمایی باشید امکان ندارد یکی از آنها را ببینید.

منظور کنترل‌کننده‌های ترافیک هوایی است که وظیفه سنگین هدایت هواپیماها را در طول مسیر پرواز بخصوص هنگام نشست و برخاست از جایی که برج مراقبت پرواز نامیده می‌شود، به عهده دارند. مأموران برج مراقبت در آنِ واحد، پرواز چند هواپیما را که در حال برخاست از فرودگاه یا نزدیک شدن به باند هستند زیر نظر دارند و آنها را در مسیرهایی امن، به طوری که با یکدیگر برخورد نکنند، هدایت می‌کنند. صدها هزار مامور برج مراقبت در سراسر زمین در این حرفه مشغول به کار هستند. به بهانه سالگرد حملات تروریستی یازدهم سپتامبر نگاهی می‌اندازیم به خاطرات یکی از ماموران برج مراقبت یکی از فرودگاه‌های ایالت ویرجینیا در آن روز. شاید خواندن این داستان‌ باعث شود وقتی بار دیگر سوار هواپیما می‌شویم، در زمان برخاست و نشست غول آهنین، به برج مراقبت، جایی که یک قهرمان چهارچشمی مراقب سلامت ماست، نگاهی بیندازیم و برایشان لبخند بزنیم.

صبح روز ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، بن اسلینی ۵۵ ساله که تازه به سمت جدیدش منصوب شده بود، به سمت محل کارش در مرکز فرماندهی کنترل هوایی ویرجینیا به راه افتاد. این مرکز، کل محدوده هوایی ایالات متحده را رصد می‌کند و اختیار تام نسبت به تمام برج‌های مراقبت، ترمینال‌های کنترل تقرب پرواز و مراکز مدیریت پرواز در طول مسیر دارد. آن روز هوا بسیار صاف بود و بن در طول راه با خود فکر می‌کرد اولین روز کاریش به عنوان مدیر عملیات‌های ملی و بالاترین مقام تصمیم‌گیرنده در این مرکز، روز خوب و بدون حادثه‌ای خواهد بود!

اسلینی پیشتر به کار کنترل ترافیک هوایی مشغول بود، اما چند بار این کار پر تنش را رها کرده بود و به وکالت مشغول شده بود. او آخرین بار اواخر سال ۲۰۰۰ و پس از ده​سال دوباره به کار کنترل ترافیک هوایی بازگشته بود. پس از حدود یک سال کار به عنوان مسئول عملیات به اصرار مقامات بالاتر به عنوان مدیر عملیات‌های ملی منصوب شده بود. عقربه‌های ساعت، ۸ و ۴۶ دقیقه صبح را نشان می‌داد که یک هواپیما به برج شمالی مرکز تجارت جهانی اصابت کرد.

خبرهای پراکنده‌ای از هر طرف به مرکز فرماندهی می‌رسید. اولین خبرها حاکی از این بود که پرواز شماره ۱۱ امریکن ایرلاینز در خارج از بوستون گیرنده و فرستنده خود را خاموش کرده و با خیانت یکی از افراد داخل کابین، هواپیما را به سمت برج تجارت جهانی هدایت کرده است. بلافاصله یکی از افسران نظامی مرکز فرماندهی پیشنهاد کرد شبکه سی.ان.ان در محل نشست به نمایش درآید. اولین خبرهای سی.ان.ان حاکی از برخورد یک هواپیمای کوچک با برج بود. اما اسلینی مطمئن بود این حد از تخریب نمی‌تواند کار یک هواپیمای کوچک باشد. دقایقی بعد مأموران برج مراقبت پرواز نیویورک گزارش دادند خلبانان پرواز شماره ۱۷۵ خط هوایی یونایتد که خارج از بوستون در حال پرواز بودند، به‌رغم روشن بودن دستگاه گیرنده به پیام‌های برج مراقبت پاسخ نمی‌دهند.

ساعت ۹ و ۳ دقیقه این هواپیما به منهتن رسید و با چرخش به چپ بسرعت روبه پایین پرواز کرد. این تصاویر به طور زنده از تلویزیون پخش می‌شد. چشمان اسلینی و همکارانش بهت‌زده به صفحه نمایشگر دوخته شده بود و آنان لحظاتی بعد شاهد شیرجه بوئینگ ۷۶۷ به سمت برج جنوبی بودند. اسلینی بعدها در جایی اعلام کرد: «این تصاویر هولناک‌ترین تصاویری بودند که یک کنترل‌کننده ترافیک هوایی در طول تاریخ هوانوردی می‌تواند دیده باشد.»

اسلینی لحظاتی بعد دستور توقف پروازها را صادر کرد. به این ترتیب دیگر هیچ هواپیمایی در ایالات متحده اجازه برخاستن از زمین را نداشت، اما هنوز هزاران هواپیما در سراسر کشور در حال پرواز بودند و کسی نمی‌دانست آیا آنها نیز قصد انجام چنین عملیات‌هایی را دارند یا نه!

اسلینی به تمام مراکز مراقبت پرواز دستور داد هر فعالیت مشکوک و غیر برنامه‌ریزی شده هواپیماها، اعم از خاموش کردن گیرنده، قطع ارتباط صوتی، تغییر مسیر یا ارتفاع را بسرعت گزارش دهند. دقایقی بعد چند گزارش از پروازهای مشکوک به مرکز فرماندهی رسید. دو مورد از این پروازها عبارت بودند از پرواز شماره ۷۷ خط هوایی امریکن و پرواز شماره ۹۳ خط هوایی یونایتد. ساعت ۹ و ۳۷ دقیقه پرواز شماره ۷۷ به سمت ساختمان پنتاگون در خارج از واشنگتن دی.سی رفت و به یک ضلع از آن برخورد کرد. اسلینی بلافاصله دستور داد تمام هواپیماهای در حال پرواز به زمین نشانده شوند.

تا ظهر آن روز، ۴۰۰۰ هواپیمای غیرنظامی به زمین نشانده شدند. تا دو روز بعد اجازه پرواز به هیچ هواپیمای دیگری داده نشد. پس از آن نیز تا بازگشت به شرایط عادی، اجازه پرواز تنها در شرایط خاص به برخی هواپیماها داده می‌شد. هواپیماهای عمومی نیز تا یک هفته اجازه پرواز نداشتند.