از رضاشاه تا محمدرضا پهلوی

میرزا جواد عامری در سال ۱۲۷۰ خورشیدی در سمنان متولد شد و در ۲۰ دی ماه ۱۳۵۹ در ۸۹ سالگی در تهران چشم از جهان فروبست. پدر ایشان میرزا ابوالحسن خان معین الممالک که از بزرگ مالکان …

میرزا جواد عامری در سال ۱۲۷۰ خورشیدی در سمنان متولد شد و در ۲۰ دی ماه ۱۳۵۹ در ۸۹ سالگی در تهران چشم از جهان فروبست. پدر ایشان میرزا ابوالحسن خان معین الممالک که از بزرگ مالکان سمنان بود، به درستی و صداقت شهرت فراوانی داشت. او حدود ۵۰ سال به خدمات مختلف دولتی اشتغال داشت و از جمله مدت زمانی را نیز با درجه سرتیپی «که مقامی غیرنظامی بود» در دربار ناصرالدین شاه گذراند. چون خانواده عامری «اهل علم و کتابت بودند»، میرزا جوادخان به تبعیت از خانواده تحصیلات خود را از پنج سالگی آغاز کرد. دوره ابتدایی را در سمنان گذراند و دوره متوسط را به علت نقل مکان خانواده به تهران، در مدرسه اقدسیه تهران به پایان رساند و سپس وارد مدرسه سیاسی که تنها مدرسه عالی آن زمان بود، شد. در مدت سه سالی که در مدرسه سیاسی به تحصیل اشتغال داشت با میرزا علی اکبرخان «سیاسی»، میرزا علیرضاخان «منصور» برادر کوچک منصور الملک، میرزا محمدعلی خان وارسته، میرزا ابراهیم خان «دهخدا» برادر کوچک میرزا علی اکبرخان دهخدا، میرزا عیسی خان «بهنام»، میرزا محمدخان «شایسته» و میرزا ابوالقاسم خان «پوروالی» هم دوره بود.

میرزا جوادخان در دی ماه سال ۱۳۳۵ به اصرار عباسقلی گلشاییان وزیر وقت دادگستری و شخص شاه سمت دادستانی کل کشور را پذیرفت و حدود دو سال در آن مقام انجام وظیفه کرد. بعد در ۲۹ آبان سال ۱۳۳۷ سفیر کبیر ایران در اتریش شد و در سال ۱۳۴۰ به بازنشستگی نائل آمد. عامری یکی از چهره های نامدار و تاریخی نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین ایران است. او یکی از استادان اولیه مدرسه عالی حقوق بود و در زمان ریاست موسیو پرنی معاونت مدرسه را بر عهده داشت. انگیزه نگارش و انتشار این زندگینامه این اعتقاد بوده که وقایعی که از آنها سخن رفته می تواند گوشه هایی از تاریخ معاصر این کشور کهنسال را روشن کند. محتوای این کتاب را می توان به دو قسمت تقسیم کرد؛ بخش نخست را آنچه میرزاجوادخان در دوران زندگی خود شاهد و ناظر آن بود «غالباً به نقل از ایشان» تشکیل می دهد. بخش دوم شامل وقایعی است که ایشان شخصاً در آنها نقش داشت یا موثر بود. البته در هر دو مورد همان طور که از لابه لای صفحات پیداست از مدارک گوناگون برای تهیه و تنظیم کتاب یاری گرفته شده است.

بیژن تلیانی