پنجشنبه, ۲۸ تیر, ۱۴۰۳ / 18 July, 2024
۲ بهمن ۱۳۲۴ ـ قاضی محمد در مهاباد: از اعلام خودمختاری تا اعدام شدن
![۲ بهمن ۱۳۲۴ ـ قاضی محمد در مهاباد: از اعلام خودمختاری تا اعدام شدن](/web/imgs/16/96/fw26h1.jpeg)
دوم بهمن ۱۳۲۴ (۲۲ ژانویه ۱۹۴۶) قاضی محمد (رئیس کومله) با اطمینان از حمایت نیروهای شوروی که (برغم پایان جنگ جهانی دوم و تعهدی که استالین سپرده بود) هنوز شمال غربی ایران را در اشغال نظامی داشتند و کمک های مالی و سازمانی آن دولت، در شهر مهاباد جمهوری اعلام و نخست وزیر تعیین کرد. مصطفی بارزانی که با صدها فرد مسلح از طایفه خود از عراق آمده بود عملا فرمانده نیروهای قاضی محمد بود. قاضی محمد که قبلا یک سردفتر اسناد رسمی بود پس از دیدار با کنسول شوروی در تبریز و یک مقام ارشد آن کشور در باکو، در ۲۴ آذر۱۳۲۴ (۱۵ دسامبر ۱۹۴۵) خواهان خودمختاری و ایجاد ساویت در مهاباد شده بود. سران طوایف منطقه از اقدام قاضی محمد حمایت نکردند و به نوشته مورخان، حامی و محرک او تنها شوروی بود که برای خاورمیانه صاحب نفت و اخراج غرب از این منطقه مهم و حساس جهان نقشه ها درسرداشت.
درپی خروج نیروهای شوروی از شمال غربی ایران (تحت فشار بین المللی ـ ایران برضد شوروی به شورای امنیت متوسل شده بود)، واحدهای ارتش ایران که نیروهای شوروی در قزوین مانع حرکت آنها به سوی شمال غربی وطن خود بودند پس از پایان دادن به غائله گروه جعفر پیشه وری در تبریز، ۱۵ دسامبر ۱۹۴۶ (۲۴ آذر ۱۳۲۵) وارد مهاباد شدند، مصطفی بارزانی با جمعی از افرادش در امتداد مرز به سوی شوروی عقب نشینی کرد، قاضی محمد و تنی چند از همدستانش (ازجمله سیف قاضی و صدر قاضی) که حمایت محلی نداشتند دستگیر شدند و بعدا پس از محاکمه در دادگاه سیّار نظامی، در۲۳ دی ماه به جرم شورش مسلحانه و تجزیه گوشه ای از کشور محکوم به اعدام و سی ام مارس ۱۹۴۷ (دهم فروردین ۱۳۲۶) در میدان اصلی شهر مهاباد اعدام شدند. قاضی محمد هنگام اعدام پنجاه ساله بود. سران آن دسته از عراقی هایی هم که پس از ورود ارتش به مهاباد به کشور خود بازگشته بودند در آنجا اعدام شدند. مصطفی بارزانی پس از عقب نشینی به شوروی بیش از یک دهه در این کشور بود و سپس به میان طایفه خود در عراق بازگشت. او سالها بعد پس از درگیر شدن مسلحانه با دولت حزب بعث عراق به ایران پناهنده شد و مدتها در کرج سکونت داشت. مصطفی بارزانی پس از انتقال به آمریکا جهت درمان بیماری، در واشنگتن درگذشت و جنازه اش جهت تدفین به خاورمیانه انتقال یافت.
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم محمدجواد ظریف پزشکیان ترامپ دولت سیزدهم دولت علی باقری انتخابات رئیس جمهور رهبر انقلاب
هواشناسی پلیس پلیس فتا قتل تهران حجاب شهرداری تهران تعطیلی ادارات عزاداری محرم تیراندازی زلزله گرما
قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو خودرو واردات خودرو بازار خودرو حقوق بازنشستگان بازنشستگان دلار اربعین سایپا مسکن
تلویزیون سینما سریال امام حسین (ع) فرهاد مشیری صداوسیما امام حسین سینمای ایران دفاع مقدس لیلی رشیدی وزارت ارشاد سینمای جهان
دانشگاه تهران محصولات کشاورزی فناوری ماه آزمون سراسری
آمریکا دونالد ترامپ جو بایدن رژیم صهیونیستی غزه روسیه اسرائیل فلسطین جنگ غزه چین ترور ترامپ عراق
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان علیرضا بیرانوند نقل و انتقالات تراکتور باشگاه پرسپولیس رئال مادرید لیگ برتر ایران مهدی طارمی نقل و انتقالات لیگ برتر
هوش مصنوعی سرعت اینترنت عیسی زارع پور اینترنت روزنامه اپل تیک تاک وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات شیائومی گرمایش جهانی
رژیم غذایی گرمازدگی کاهش وزن لاغری استرس بارداری افسردگی صبحانه سکته قلبی