مزایای سلامتی بخش بودن سویا

دانه سویا غنی از پروتئین و مولیبدنوم بوده و منبع خوبی از آهن, کلسیم, فسفر و فیبرهای رژیمی, ویتامین B۱ , B۲ , B۶ , E و اسید فولیک می باشد

● مواد مغذی

دانه سویا غنی از پروتئین و مولیبدنوم بوده و منبع خوبی از آهن، کلسیم، فسفر و فیبرهای رژیمی، ویتامین B۱ ، B۲ ، B۶ ، E و اسید فولیک می‌باشد.همچنین حاوی ترکیباتی با ارزشی مثل فیتواسترول‌ها، لسیتین، ایزوفلاوون‌ها، فیتواستروژن‌ها و ممانعت کننده‌های پروتئازی هستند. آمینواسیدهای سویا از لحاظ متیونین و تیریپتوفان دچار کمبود می‌باشند اما همچنان به عنوان منبع خوبی از پروتئین، دانه سویا(۳۸% پروتئین)، آرد سویا(۴۰ تا ۵۰% پروتئین) و کنسانتره پروتئین سویا (۷۰% پروتئین) . ایزوله پروتئین سویا (۹۰ تا ۹۵%) پروتئین می‌باشد.

● کاهش کلسترول بد (LDL)

تحقیقات مشاهداتی و بالینی نشان می‌دهد که افزایش مصرف پروتئین سویا سبب کاهش کلسترول بد یا LD خواهد شد. تحقیقات انجام شده بر روی انسان حاکی از آن است که پروتئین سویا در کاهش کلسترول خون، کلستورل LDL و کنسانتره تری‌گلیسریدی بسیار موثر می‌باشد.

به طور تصادفی در طول ۸ هفته آزمایشات دارویی که بر روی ۱۱۷ بیمار مبتلا به چربی خون بالا انجام شد نشان داد که با مصرف ۱۵ تا ۲۵ گرم پروتئین سویا در روز، کاهش چشمگیر ۹/۵ درصدی درمیزان LDL این افراد مشاهده گردید.

در مطلاعات دیگری که بر روی ۳۰ فرد مختلف انجام گردید نشان داد که مصرف روزانه ۲۵ گرم پروتئین سویا سبب کاهش چشمگیری در میزان نهایی و LDL کلسترول افراد می‌شود (کاهش ۶ درصدی).

در صورتیکه ایزوله پروتئین سویا با فیبرها و فسفولیپیدهای آن ترکیب شود نسبت به حالتی که به تنهایی از ایزوله پروتئین سویا استفاده شود تاثیر کاهش ۲ برابری در میزان کلسترول خون مشاهده می‌گردد.

● پیشگیری از سرطان

یکی از دلایل اصلی کاهش نسبی سرطان‌های سینه و پروستات در کشورهای آسیایی مصرف دانه سویا می‌باشد.

تحقیقات بیماری‌شناسی نشان می‌دهد که در دانه سویا و محصولات بدست آمده از آن حاوی ایزوفلاوون‌های Daidzein و Genistein است که عامل اصلی جلوگیری از سرطان سینه و پروستات می‌باشد.

این دو ایزوفلاوون که به عنوان فیتواستروژن (استروژن‌های رژیمی) می‌باشند در جهت کاهش تاثیر استروژن و عوامل بالقوه در ایجاد سرطان حاصل از آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اگرچه تحقیقاتی در زمینه افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان با افزایش مصرف سویا یه اثبات نرسیده است اما چنین به نظر می‌رسد که فیتواستروژن‌ها (یا استروژن‌های گیاهی) می‌توانند رفتاری مانند استروژن‌ها داشته و به صورت بالقوه سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه گردد.

آزمایشات نشان می‌دهد Genistein سبب رشد و تحریک غدد سرطان سینه می‌گردد و زنانی که از این نوع غدد سرطانی دارند باید از مصرف سویا خودداری نمایند.

نتیجه برخی از تحقیقات دلالت بر این موضوع دارد که رابطه مستقیمی بین مصرف فیتواستروژن و کاهش خطر سرطان پروستات وجود دارد.

نتایج تحقیقاتی شرکت ژاپنی Cohort نشان می‌دهد که مصرف بالای پروتئین سویای دلمه شده (Tofu) ممکن است تاثیرات بازدارنده‌ای در برابر خطر سرطان تخمدان در زنان داشته باشد.

● تستوسترون

شواهد نشان می‌دهد که ارتباط معکوسی بین مصرف پروتئین سویا و مقدار تستوسترون ترشحی در مردان وجود دارد. این تحقیقات که در مجله تحقیقات جهانی ورزش به چاپ رسیده بیانگر این مطلب است که پروتئین سویا می‌تواند به مدت ۱۲ هفته مانع از کاهش تستوسترون خون شده و نیز در طول تمرینات استقامتی از تغییرات بدنی (لاغری و ضعف) ایجاد شده جلوگیری می‌نماید.

تحقیقات دیگری نشان می‌دهند که مصرف بالای پروتئین سویا سبب کاهش غلظت اسپرم در مردان خواهد شد. هرچند آمار جمعیت نشانگر نقض این مساله می‌باشد.

● بیماری قلبی و عروقی

در تحقیقی که بر روی ۴۱ مرد و زن میانسال و مبتلا به چربی خون انجام گرفت نشان داد، مصرف محصولات بدست آمده از سویا سبب کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی به سبب کاهش چربی خون و کاهش LDL کلسترول، هموسیستئین و فشار خون می‌گردد.

امین سیدیعقوبی

۱. The Encyclopedia of Healing Foods by Michael Murray, Joseph Pizzorno, and Lara Pizzorno.

۲. Benders۰۳۹; Dictionary of Nutrition and Food Technology.

۳. USDA National Nutrient Database for Standard Reference.

۴. Sakauchi F, Khan MM, Mori M, Kubo T, Fujino Y, Suzuki S, Tokudome S, Tamakoshi A; JACC Study Group.

Dietary habits and risk of ovarian cancer death in a large-scale cohort study (JACC study) in Japan. Nutr Cancer. ۲۰۰۷;۵۷(۲):۱۳۸-۴۵. PMID: ۱۷۵۷۱۹۴۶.

۵. Høie LH, Graubaum HJ, Harde A, Gruenwald J, Wernecke KD. Lipid-lowering effect of ۲ dosages of a soy protein supplement in hypercholesterolemia. Adv Ther. ۲۰۰۵ Mar-Apr;۲۲(۲):۱۷۵-۸۶. PMID: ۱۶۰۲۰۴۰۷.

۶. Høie LH, Morgenstern EC, Gruenwald J, Graubaum HJ, Busch R, Lüder W, Zunft HJ. A double-blind placebocontrolled clinical trial compares the cholesterol-lowering effects of two different soy protein preparations in hypercholesterolemic subjects. Eur J Nutr. ۲۰۰۵ Mar;۴۴(۲):۶۵-۷۱. Epub ۲۰۰۴ Apr ۵. PMID: ۱۵۳۰۹۴۲۲.

۷. Jenkins DJ, Kendall CW, Jackson CJ, Connelly PW, Parker T, Faulkner D, Vidgen E, Cunnane SC, Leiter LA, Josse RG. Effects of high- and low-isoflavone soyfoods on blood lipids, oxidized LDL, homocysteine, and blood pressure in hyperlipidemic men and women. Am J Clin Nutr. ۲۰۰۲ Aug;۷۶(۲):۳۶۵-۷۲. PMID: ۱۲۱۴۵۰۰۸.

۸. West SG, Hilpert KF, Juturu V, Bordi PL, Lampe JW, Mousa SA, Kris-Etherton PM. Effects of including soy protein in a blood cholesterol-lowering diet on markers of cardiac risk in men and in postmenopausal women with and without hormone replacement therapy. J Womens Health (Larchmt). ۲۰۰۵ Apr;۱۴(۳):۲۵۳-۶۲. PMID:

۱۵۸۵۷۲۷۲.

۹. Jenkins DJ, Kendall CW, Jackson CJ, Connelly PW, Parker T, Faulkner D, Vidgen E, Cunnane SC, Leiter LA, Josse RG. Effects of high- and low-isoflavone soyfoods on blood lipids, oxidized LDL, homocysteine, and blood pressure in hyperlipidemic men and women. Am J Clin Nutr. ۲۰۰۲ Aug;۷۶(۲):۳۶۵-۷۲. PMID: ۱۲۱۴۵۰۰۸.

۱۰. Harland JI, Haffner TA. Systematic review, meta-analysis and regression of randomised controlled trials reporting an association between an intake of circa ۲۵ g soya protein per day and blood cholesterol. Atherosclerosis. ۲۰۰۸ Sep;۲۰۰(۱):۱۳-۲۷. Epub ۲۰۰۸ Apr ۱۵. PMID: ۱۸۵۳۴۶۰.

۱۱. Strom SS, Yamamura Y, Duphorne CM, Spitz MR, Babaian RJ, Pillow PC, Hursting SD. Phytoestrogen intake and prostate cancer: a case-control study using a new database. Nutr Cancer. ۱۹۹۹;۳۳(۱):۲۰-۵. PMID:

۱۰۲۲۷۰۳۹.

۱۲. Akaza H, Miyanaga N, Takashima N, Naito S, Hirao Y, Tsukamoto T, Mori M. Is daidzein non-metabolizer a high risk for prostate cancer? A case-controlled study of serum soybean isoflavone concentration. Jpn J Clin. Oncol. ۲۰۰۲ Aug;۳۲(۸):۲۹۶-۳۰۰. PMID: ۱۲۴۱۱۵۶۷.

۱۳. Habito RC, Montalto J, Leslie E, Ball MJ. Effects of replacing meat with soyabean in the diet on sex hormone concentrations in healthy adult males. Br J Nutr. ۲۰۰۰ Oct;۸۴(۴):۵۵۷-۶۳. PMID: ۱۱۱۰۳۲۲۷.

۱۴. Kalman D, Feldman S, Martinez M, Krieger DR, Tallon MJ. Effect of protein source and resistance training on body composition and sex hormones. J Int Soc Sports Nutr. ۲۰۰۷ Jul ۲۳;۴:۴. PMID: ۱۷۹۰۸۳۳۸.

۱۵. Chavarro JE, Toth TL, Sadio SM, Hauser R. Soy food and isoflavone intake in relation to semen quality parameters among men from an infertility clinic. Hum Reprod. ۲۰۰۸ Nov;۲۳(۱۱):۲۵۸۴-۹۰. Epub ۲۰۰۸ Jul ۲۳. PMID: ۱۸۶۵۰۵۵۷.