پنجشنبه, ۳ خرداد, ۱۴۰۳ / 23 May, 2024
مجله ویستا

اولین علم


اولین علم

اختر شناسی اولین علم محسوب میشود تقریبا همه تمدنهای پیشین حرکات اجرام سماوی را مطالع میکردند و از اندوخته دانش شان برای تعین زمان تجارت و نظم دادن به زندگی روزمره بهره میگرفتند

اختر شناسی اولین علم محسوب میشود. تقریبا همه تمدنهای پیشین حرکات اجرام سماوی را مطالع میکردند و از اندوخته دانش شان برای تعین زمان تجارت و نظم دادن به زندگی روزمره بهره میگرفتند. این اولین کوشش برای درک نیروهای طبیعی و مهار آنها به سود بشر بود.

● انسانهای شکارچی و گیاه چین

انسانهای نخستین با شکار و جمع آوری گیاهان امرار معاش میکردند. اگر چه بقایای اندکی از این جوامع باستانی بر جای مانده ولی بی تردید آنها بازگشت ادواری فصول والگوهای نامتغیر ستارگان را مشاهده کرده اند. با عنوان مثال استخوانهائی که در آفریقا کشف شده نقوشی را نشان میدهندکه ظاهرا هلال های ماه را در قالب تقویم جمع بندی کرده است.

● آغاز کشاورزی

انسانها تقریبا در ۹ هزار سال قبل از میلاد در جوامع زراعی ساکن شدند. دو فرهنگی که در اوایل پیدایش یافتندعبارتند از مصریان در آفریقا و بابلیان در غرب آسیا برای هر دو تعیین زمان جهت سازماندهی به زندگی مذهبی و اقتصادی ضروری بود و آنها با حرکات ماه خورشید تقویم ابداع کردنداین تقویم ها بر اساس سال شمسی یا قمری استوار بودند سال شمسی مدت زمانی است که زمین به دور خورشید میگردد یعنی ۳۶۵ روز و یک چهارم روز.

● سال قمری

بابلیان تقویمشان را از روی رصد ماه که چرخه ای ۲۹.۵ روز طول میکشد.ابداع کردند.تقویمهای بابلی که تقریبا ۳ هزار سال قبل از میلاد پدید آمدند بر اساس ۱۲ ماه قمری بودند بعد از هر دوره ۲۹ روزه دوره ای ۳۰ روزه قرار داشت در نتیجه سال قمری ۳۵۴ روز بود. برای مساوی نمودن سال قمری وشمسی که تغیر فصول را کنترل میکرد هر چند سال یکبار چند ماه دیگر به تقویم اضافه میشد.

● اعتقادات بابلیان

بابلیان معتقد بودند که خدایان خورشید و ماه سیارات و ستارگان را در آسمان قرار دادند و به دقت بر آنها نظارت میکنند. آنها دریافتند که سیارات در پهنه معینی از آسمان حرکت میکنند که به برج فلکی معروفند و الگوهای ستاره گان ای پهنه را به صور فلکی تقسیم نمودند. آنها همچنین مشاهدات خود را از کسوف ها شهابها و ستارگان دنباله دار ثبت کردند.

● مصریان

مصریان باستان توجه اندکی به حرکت سیارات داشتند و از ستاره شناسی برای تعیین زمان استفاده میکردند. آنها اولین مردمی بودند که تقویم سال شمسی را اختراع نمودند آن سال با تغیان رود نیل آغاز میشد که رخدادی سالیانه بود و برای جوامع زراعی مجاور کرانه اش اهمیت حیاتی داشت. این طغیا با طلوع صبح دم ستاره شعرای یمانی درخشان ترین ستاره آسمان بود مقارن بود.

● سال شمسی

تقویم شمسی مصریان هر ماه را ۳۰ روزه به حساب می آوردند بعد از دوازده ماه ۵ روز به تقویم اضافه میشد تا سال ۳۶۵ روزه شود. بخاط اینکه سال شمسی یک ربع روز بیشتر است سر انجام این تقویم با فصول منطبغ نبود.

هنگامی که رومیان در سال ۴۶ قبل از میلاد این تقویم را به کار گرفتند با افزودن یک روز- روز کبیسه به هر چهار سال آن ربع روز آن را جبران کردند این شیوه اکثر نقاط دنیا به خصوص در ایران استفاده میشود.

● چینی ها

قدمت اختر شناسی چینی به ۴ هزار سال قبل از میلاد باز میگردد. و چینی ها تقویمی ابداع کردند که همچنان کاربرد دارد. چینی ها معتقد بودند حرکات سیارات و ستارگان و ماه پیشگوئی آینده هستند آنها به دقت آسمان را رصد نمودند و امروزه یادداشتهای آنان برای ستارگان دنباله دار و ابر نو اختر برای اخترشناسان امروزی کاربرد دارد آنها توجه خاصی به کسوف داشتند و میپنداشتند که روز بدی است آنها تصور داشتند کسوف بر اثر خرده شدن خورشید توسط اژدها ایجاد میشود و د خلال کسوف به خیابانها میریختند تا با کوبیدن قابلمه و ماهیتابه آن جانور را فراری بدهند.

● تمدن مایا

مایائی ها که در خلال سالهای قبل از میلاد و ۹۰۰ میلادی ساکن آمریکای جنوبی بودند معتقد بودند که سیارات و ستارگان خدایانند آنها برای رصد حرکات متغیر اجرام سماوی اهرامی بنا نمودند و تقویم شمسی دقیقی و ضع نمودند آنها حتی با محاسبات کسوف و خسوف را پیش بینی میکردند.