سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
سرزمین تان را دوست داشته باشید لطفا
شاید ماندگاری یك نوشته بیش از هر چیز معلول پویایی آن نوشته باشد. توضیح آنكه فرهنگ انسانی مسیری مستقیم دارد و اگر چه آغاز و پایانش حداقل برای انسان امروزی مشخص نیست، باز در مسیر مستقیم خود، تجربههایی را رقم میزند كه تنها به واسطه گذشت زمان تجربه بودنشان مشخص میشود. برای اثبات این ادعا اشاره به یك تجربه همگانی در میان انسانها جالب به نظر میرسد.
گاهی اتفاق میافتد كه انسان در هنگام مطالعه آثار فكری یك اندیشمند به صرافت این نكته میافتد كه نظریهیی كه میخواند، همان نظریهیی است كه از مدتها پیش در ذهن او دور میخورده است. این دقیقا به این خاطر است كه انسان به سبب زندگی در دورهیی جدیدتر نسبت به دوره زندگی اندیشمندی كه مورد مطالعه است و بخاطر پویایی فرهنگ، اندیشههای او را در ضمیر ناخودآگاه خود، ذخیره دارد. اینگونه است كه میبایست نقش فرهنگ را در هر نوشته اعم از هنری، علمی و فلسفی، نقشی اساسی دانست.
شاید نكتهیی به ذهن خواننده خطور كند كه چرا بسیاری از نوشته های سالها پیش در باز تولیدی دوباره ارزش پیدا میكند. مثلا ما در زمینه ادبیات اقتباس سینمایی از آثار ادبی را شاهد هستیم. غرور و تعصب، بینوایان، گوژپشت نتردام، برادران كارامازوف، بسیاری از نمایشنامه های شكسپیر و... جزو آن دسته آثاری هستند كه در اصل داستان یا نمایشنامه بوده، بعدها به صورت فیلم در آمده و البته از اقبال خوبی هم برخوردار شدهاند.
این واقعیت با نظریه قبل تضاد پیدا میكند كه هر اثر هنری محصول دوره خود است و لاجرم نیاز دوره خود را تامین میكند.كارل ماركس اندیشمند بزرگ آلمانی نظریهیی راجع به ادبیات دارد كه آن را در ادامه نظریات خود راجع به جامعه عنوان میكند. بنیان نظریه ماركس بر زیربنا دادن عامل اقتصاد است. اینجا باید بحث را اندكی باز كرد و گفت اقتصاد به عنوان یك جزء كه در كلیت فرهنگ جای میگیرد، عاملی است كه با فرهنگ پیوند خورده است. توضیح آنكه فرهنگ یك مفهوم عام نسبت به اقتصاد است؛ چه اینكه در تعریف فرهنگ میبایست گفت: فرهنگ عبارت است از شیوه اندیشه و عمل انسانها در محیط طبیعی. پس ماركس زیربنا را فرهنگ میداند نه اقتصاد. او میگوید زیربنا بودن فرهنگ در مورد هنر و ادبیات نیز صادق است. هر دوره هنر و ادبیات خودش را دارد كه محصول فرهنگ دوره خودش میباشد.
باز به سوال اصلی خود باز میگردیم؛ چرا با گذشت زمان و از بین رفتن دوره یك اثر هنری، آن اثر همچنان ارزشمند باقی میماند؟ مگر نه این است كه هر دوره با اتمام خود مهر تمامی بر همه عناصر خود میزند؟! در تبیین این پرسش باید به كنه ذات اثر هنری پی برد. هر اثر تولیدی در حیطه فرهنگ محصول تفكر، تامل و استدلال است. اما اثر هنری به جز این موارد نتیجه ادراك زیبایی شناسانه نیز هست. اینگونه میشود كه اثر هنری با مفهوم زیبایی پیوند خورده، خودش را در این حیطه تعریف میكند و این راز ماندگاری یك اثر هنری است. آثار بزرگ فراتر از زمان و مكان حركت میكنند. این را در همه جا و در نزد همه فرهنگها سراغ داریم. هم این است كه نیمایوشیج ابداع كننده شعر نو ایران میگوید: «من صدای پای آینده را میشنوم.»
اینگونه میتوان به بازتولید كنندگان آثار گذشته حق داد و كار آنها را ستود.
در زمینه باز تولید آثار ادبی و خصوصا اقتباس سینمایی از ادبیات صحبت راجع به چارلز دیكنز رماننویس سده نوزدهم انگلستان ضروری مینماید. دیكنز نویسندهیی است كه اگر نخواهیم او را بزرگترین داستاننویسی بدانیم كه از آثارش اقتباس سینمایی شده است حداقل باید او را در زمره مهمترین این افراد قرار دهیم. برای نقب زدن به علت اقتباس سینمایی از آثار دیكنز، نوشتن این مقدمه پر بیراه نیست.
از آثار چارلز دیكنز بارها اقتباس سینمایی شده است. اغلب داستانهای او به فیلم تبدیل شده، حتی بسیاری از آنها چندین بار و توسط كارگردانان متفاوت ساخته شدهاند. این اقتباس دلایل متعددی دارد كه به قبل از پرداختن به آن یادآوری این نكته ضروری است كه اگر صحبت از بازتولید آثار هنری میكنیم قصد كوچك كردن اقتباس از گذشتگان را نداریم. میان تعبیرهای بازتولید و تولید دوباره تفاوتهایی هست كه یكی را ارزش هنری می بخشد و دیگری را در حیطه هنر جای نمیدهد. در باز تولید علاوه بر تكرار مقدار خلاقیتی نیز هست كه اثر را در دوره جدید مقبول میكند. مثلا عوض شدن دیالوگها از این نمونه است. اما عبارت تولید دوباره بیشتر روی طرح زدن از یك الگوی ثابت مانور میدهد بدون هیچ تغییری. باز تولید نه تنها از نظر هنری ارزشمند است كه حتی كاركردهای دیگری در زمینههای دیگر دارد كه در ادامه به تفصیل مورد بررسی قرار میگیرند.
مهمترین علت اقتباس از آثار هنری دیكنز در مقدمه بیان شد و آن ارزشمند بودن اثر به نقش هنری بودن آن بود.
چارلز دیكنز نویسنده قرن نوزدهم است اما در قرن بیستم و حتی قرن بیست و یكم داستانهایش به فیلمنامه تبدیل میشوند. بیهیچ شك و تردیدی دوره دیكنز تمام شده است اما آنگونه كه سخن رفت در پیدایش اثر هنری عاملی به نام زیبایی شناسانه نقش دارد كه آن را ماندگار میكند. زیبایی مفهومی انتزاعی است و از زمانی به زمان دیگر و از مكانی به مكان دیگر متفاوت است. اگر خواسته باشیم راز زیبایی یك اثر هنری را كشف كنیم میبایست به روح غالب در جامعهیی كه آن اثر را تولید كرده است، توجه داشته باشیم. اینجا مجبوریم نقبی به یك نظریه جامعهشناسانه ادبیات بزنیم؛ آنجا كه گلدمن راجع به اثر هنری میگوید: اثر هنری را فرد نمیآفریند بلكه آن محصول جمع است. پس اگر فرض كنیم اثر هنری ارزش زیبایی شناسانه دارد باید به این معتقد شویم كه زیبایی یك اثر هنری، آن زیبایی است كه جامعه تولید كننده اثر، آن را زیبا میداند.
در مورد چارلز دیكنز و ادراك زیبایی شناسانه آثار او، اكنون كه قرار است علت اقتباسهای نیمایی از آثار او را بررسی كنیم، باید گفت: چارلز دیكنز نویسندهیی ملی است و این راز زیباشدن آثار او است. مردم انگلستان مردمی هستند كه از زمان هنری هشتم وقتی انگلستان از كلیسای روم اعلام استقلال كرد جای خالی مذهب را با وطندوستی پر كردهاند. برای این مردم چه چیزی میتواند زیبا باشد جز آن چیزی كه به ارضای میل وطن دوستی آنان كمك میكند. اینگونه است كه آنان نویسندگانی چون شكسپیر و دیكنز را میپرستند.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور سقوط بالگرد رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیسی شهادت ایران بالگرد حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی شهادت سید ابراهیم رئیسی
تهران هواشناسی شهرداری تهران هلال احمر پلیس سردار رادان سیل قوه قضاییه آموزش و پرورش مشهد سیل مشهد بارش باران
پیام تسلیت یارانه یارانه نقدی بورس قیمت خودرو قیمت دلار خودرو دلار بازار خودرو قیمت طلا حقوق بازنشستگان بازنشستگان
شهید رئیسی تلویزیون لیلا حاتمی سینما هنرمندان شعر سینمای ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سریال زری خوشکام نمایشگاه کتاب رسانه ملی
قرآن تجهیزات پزشکی
رژیم صهیونیستی امیرعبداللهیان ترکیه روسیه چین ولادیمیر پوتین غزه اسرائیل فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال منچسترسیتی تراکتور بازی بارسلونا
تبلیغات سامسونگ هوش مصنوعی اپل موبایل ناسا اینترنت نمایشگاه ایران هلث هواپیما
سرطان رژیم غذایی خواب آلزایمر زیبایی استرس کاهش وزن طبیعت