مشکلات روانی کودکان، نمی خوابه!

 برخی رفتارها حاکی از نگرانی­های جدی است. در اینجا به ده تا از رفتارهایی که می­تواند در متخصص بالینی کودک ایجاد نگرانی کند اشاره می­کنیم:
با هیچ­کدام از دوستان صمیمی­ شان زیاد بازی نمی­ کنند
اگر کودکتان خیلی ناگهانی دست از بازی با دوستان نزدیکش بکشد، این یک مشکل است. مشکلی که می­تواند نشانه ­ای از وجود یک نزاع باشد. می­توان از روی حال و حوصله­ ی کودک پیش­بینی کرد که موضوعی پیش آمده است. هرچه که موجب این موضوع باشد، شایسته بررسی است.
به شکل نگرانی تا دیروقت بیدارند
اگر کودکتان تا دیر وقت نگران و بیدار است، نگرانی­هایش به اضطراب بدل شده است. در این حالت، مهم است که به صورت حرفه­ ای اقدام کنیم. ابزاری در اختیار کودک بگذاریم تا با اضطراب­هایش بجنگد و به قدرتمند شدن او کمک کند، تا نگذارد کودک قربانی اضطراب­هایش شود.
خودشان را نیشگون می­ گیرند، خراش می­ دهند و یا دست و پایشان را می بُرند
خود-زنی خودش را به شیوه­های مختلفی می­تواند نشان دهد. این شیوه در بچه­های کوچک­تر بیشتر خودش را در نیشگون گرفتن خود، خراشیدن، یا مشت­زنی به خود نشان می­دهد. این رفتار در سنین نزدیک به نوجوانی و نیز این طی دوره به سمت رفتارهایی مثل بریدن و آتش­زدن کشیده می­شود. اگر کودکی دارید که خود زنی می­کند، حتی اگر به ­نظرتان چندان هم جدی نیست، باید سراغ درمانگر کودک بروید تا عواطف کودک را تحلیل و پردازش کند. اینکه آنقدر صبر کنید که خود زنی­ اش تشدید شود، ایده­ی اصلا خوبی نیست.
وقتی غمگین می شوند خانه را ترک می­ کنند.
کودکان تمامی سنین غالبا وقتی ناراحت و دلخور شوند مسیرشان را بی­اراده به بیرون خانه کج می­کنند. این رفتار، مرا بی­اندازه دلواپس می­کند. این مساله، فقدان ساز و کارهای کنار آمدن را که در دسترس کودک است ثابت می­کند. اگر بچه­ ها همچنان فرار کنند، از خانه هایشان دور می­شوند و ممکن است که گم شوند و حتی صدمه ببینند.
شبها نمی­ خوابند.
اگر کودکتان قبلا راحت می­خوابید و اکنون شبها خوابش نمی­برد، چیزی پیش آمده است. به­ هم ­خوردن خواب، کلید وجود مشکلی بالقوه است. بهم ­خوردن خواب حتی می­تواند از یک سری موضوعات انباشت شده ایجاد شده باشد؛ پس بکاوید و ریشه­اش را بیابید.
هیچ چیزی نمی­ خورند.
اشتها نیز دقیقا مثل خوابیدن، یکی از آن کلیدهایی است که نشان می دهد اوضاع چطور پیش می رود. اگر کودکتان یک­باره دست از خوردن بکشد، جای نگرانی بسیار هست. من در مورد ناخنک زدن به غذا حرف نمی­زنم! بلکه سخنم راجع به از دست­رفتن تمام وعده­های غذایی و دریافت مقدار کم کالری در طول روز است. بچه­ هایی که دست از غذا خوردن می­کشند به استرس، نگرانی، یا اختلالات خلقی دچار می­شوند. این امر نیازمند کنکاش بیشتری است.
پنهان­ کاری کنند.
بچه­ ها –مخصوصا نوجوان­ها- عموما راجع به تلفن و فعالیت­های اینترنتی­شان پنهان­کاری می­کنند. اما وقتی که به تلفن یا کامپیوترشان نگاهی می­ اندازید، ترس برشان دارد –و دارم می­گویم ترس برشان دارد- نگرانی من را تا حدودی افزایش می دهد.
حرفهایی مثل این می زنند که "اصلا من برای چی به دنیا آمدم؟”
برخی بچه­ ها اظهارات ترسناکی مطرح می­ کنند. البته این همیشه بدین معنی نیست که نقشه ای برای کشتن خودشان دارند. بچه های کوچکتر اغلب اظهارات کلی­ تر مثل جمله ­ی آغازی بیان می­ کنند. به والدین می­گویم که حتی اگر این اظهارات ضرورتا بدین معنی نباشد که می­خواهند بمیرند، ولی می توان ارزیابی کرد که ناشی از برخی دردهای عاطفی است، که می تواند موضوعی مربوط به خلق و خو، اعتماد به ­نفس یا محرک­های تنش­ زای زندگی باشد.
به تندی رفتار می­ کنند،  یا به­ طور غیر عادی پرخاش­گرند.
این دو نگرانی آخر، رایج است ولی بایستی به هر حال به حساب گرفته شود. اگر کودکی تندی و پرخاش­گری می کند لازم است که بی ­درنگ مورد خطاب قرار گیرد. بچه­ هایی که متوسل به رفتار خشن می­شوند، تواناییِ خودتدبیری ندارند و برای کسب این توانایی، پیش از بزرگسالی به کمک نیاز دارند.
تهدید به کشتن خودشان یا فردی دیگر می­ کنند.
این مقاله را با شاخص­ ترین نگرانی به پایان خواهیم رساند. هر موقع بچه­ ها تهدید به آسیب رساندن خودشان یا هرکس دیگر کنند، باید مساله را جدی گرفت. ممکن است احساس کنید که کودک به دنبال جلب­توجه است، ولی حتی اگر موضوع همین باشد، همچنان نشانه­ی این است که اوضاع خوب نیست و آنها نیاز به کمک بیشتر دارند.
اگر کودکتان هر یک از این رفتارها را دارد، از دوستان و خانواده و پزشک متخصص اطفال یا یک درمانگر کودک بیشتر کمک بگیرید. هرگز برای کمک گرفتن زود نیست، بلکه غالبا خیلی دیر هم هست.
آیا شما نگرانی­های دیگری هم دارید که می خواهید به این فهرست اضافه کنید؟ آیا برخی از این رفتارها را در خانه ­تان تجربه کرده­اید؟ آنها را اظهار کنید و با سایر والدین هم به اشتراک بگذارید.
آیا می­دانید با شناساندن این موضوع که چه رفتارهایی باید جدی تلقی شود، می تواند مفید فایده باشید؟ این نوشته را با افراد دیگر نیز به اشتراک بگذارید.