فرایند تجارت الکترونیک به زبان ساده

منظور از تجارت الکترونیک، خرید و فروش کالا و خدمات بر روی اینترنت است؛ خصوصا از طریق وب. توجه داشته باشید که " وب " ( اختراع تیم برنر زلی ) تنها یکی از کاربرد های " اینترنت " ( اختراع …

منظور از تجارت الکترونیک، خرید و فروش کالا و خدمات بر روی اینترنت است؛ خصوصا از طریق وب. توجه داشته باشید که " وب " ( اختراع تیم برنر زلی ) تنها یکی از کاربرد های " اینترنت " ( اختراع وینتون سرف ) است. به صورت عملی، گاهی از عبارت کسب و کار الکترونیکی نیز بدین منظور استفاده می شود. در حوزه خرده فروشی بر خط ( آن لاین ) از عبارت " خرده فروشی الکترونیکی " بهره می برند.

تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از مظاهر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی روند رو به رشد خود را در سطح تجارت بین‌الملل ادامه می‌دهد. روند رو به رشد تجارت الکترونیکی همراه با مزایای گسترده‌ی آن شامل از بین رفتن محدودیت زمان و مکان در معاملات، کاهش هزینه‌های مبادلاتی، افزایش کارایی و بهره‌‌وری عوامل تولید، استفاده از مزایای تولید در مقیاس وسیع و ... موجب توجه خاص به این پدیده شده است. ایجاد و توسعه تجارت الکترونیکی در سطح ملی به زیرساخت‌های فنی و ارتباطی و مخابراتی، نهادهای پشتیبانی، حقوقی و قانونی، آموزش و تحصیل و آگاه‌سازی و فرهنگی و مدیریتی نیاز دارد که بدون تامین مجموعه‌ی آن‌ها انجام تجارت الکترونیکی به صورت زنجیره‌ی کامل امکان‌پذیر نخواهد بود. اصولاً تجارت در فضای دیجیتال و الکترونیکی مقتضیات خاص خود را از نظر حقوقی و قانونی دارد چراکه فعالیت در این عرصه با فعالیت در فضای فیزیکی (تجارت سنتی) متفاوت است. بنابراین سازمان های بین‌المللی و کشورها به دنبال تدوین قوانین و مقررات جدید و متناسب با فضای دیجیتال و یا اصلاح و تکمیل قوانین و مقررات موجود خود برآمده‌اند. در ایران نیز اولین قدم در این زمینه با تصویب سیاست تجارت الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۱ صورت گرفت و به دنبال آن قانون تجارت الکترونیکی در سال ۱۳۸۲ تصویب و ابلاغ گردید.

شکل یک نشان دهنده پیام هایی است که بین یک مشتری، یک بازرگان و شخص ثالث مورد اعتماد(TTP) مبادله می شوند.

بازرگان چندین محصول برای فروش دارد و شرح و توصیف هر کدام از محصولات را به همراه یک کپی از محصولات رمز گذاری شده را به وسیله شخص ثالث مورد اعتماد(TTP) در یک کاتالوگ خدمات آنلاین قرار می دهد.

هنگامی که مشتری محصول مورد علاقه اش را با جستجو و بررسی در کاتالوگ پیدا کرد، محصول رمز گذاری شده را دانلود می کند و سپس یک سفارش خرید را برای بازرگان ارسال می کند.

مشتری نمی تواند محصول را استفاده کند مگر این که آن محصول رمز گشایی شود. همچنین بازرگان کلید کشف رمز را ارسال نمی کند مگر اینکه نشان پرداخت را از طریق فرایند سفارش خرید دریافت کند. مشتری هم پرداخت را انجام نخواهد داد مگر این که مطمئن شود که محصول را درست و کامل دریافت خواهد کرد.

شخص ثالث مورد اعتماد(TTP) به اعتبار سفارش خرید کمک می کند، یعنی این که شخص ثالث مورد اعتماد(TTP) یک حمایت بدون نام را برای اعتبار بخشیدن به سفارش خرید ارائه می کند. همچنین شخص ثالث مورد اعتماد(TTP) تاییدیه نشان پرداخت و تاییدیه کل معاملات بین مشتری و بازرگان را ارائه می نماید.

رضا صمدی،

کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی

منابع و ماخذ:

۱) Bonnie Brinton Anderson, James V.Hansen, Paul Benjamin Lawry and Scott L. Summers (۲۰۰۳); Model cheking for design and assurance of e-Business processes.

۲) مجموعه قوانین و مقررات تجارت الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران

×

‹›