جدال یا ترس های دوران کودکی

ترس به مثابه بخش طبیعی از رشد و نمو کودک است، اما ترس طولانی و پیوسته ای که در زندگی عادی کودک اختلال ایجاد کند، ترس بی اساس «بی منطق» نامیده می شود و به عبارتی ترس شدید از موضوع …

ترس به مثابه بخش طبیعی از رشد و نمو کودک است، اما ترس طولانی و پیوسته ای که در زندگی عادی کودک اختلال ایجاد کند، ترس بی اساس «بی منطق» نامیده می شود و به عبارتی ترس شدید از موضوع با موقعیتی است که بیشتر افراد از آن دچار ترس و واهمه نمی شوند.

کودکان نوپا اغلب از جدایی، جاروجنجال، افتادن، حیوانات، حشرات، استفاده از لگن «توالت» بچه، حمام و... می ترسند. ترس رایج بین کودکان دوره پیش دبستانی شامل ترس از حیوانات، حشرات، اشباح و غول ها، گم شدن، طلاق والدین و از دست دادن یکی از آنها و تنهایی هنگام خواب است. ترس از جدایی، ورود به موقعیت های جدید (خصوصاً شروع مدرسه)، پذیرفته نشدن در جمع، جنگ و دزدی بیشتر ترس کودکانه دبستانی است. نوجوانان هم از موقعیت های جدید مانند ورود به دبیرستان یا کالج، جنگ، طلاق والدین و... می ترسند. برخی اتفاقات خاص مانند زمین خوردن، سوختن و... می تواند موجب ترس و نگرانی بیشتری در کودک شود اما اغلب ترس ها، عملکردی از خلق و خو و حالات روحی کودکان است. ترس کودکان در مواقعی که استرس دارند بسیار بیشتر می شود. مواردی مانند تولد فرزند جدید، نقل مکان، طلاق و مرگ یکی از عزیزان می تواند موجب افزایش ترس شود. همچنین والدینی که به شکل افراطی اضطراب و نگرانی خود را بروز می دهند باید بدانند که این الگو را به کودکانشان منتقل می کنند. می توانید از راهکارهای زیر برای آرام کردن کودک تان استفاده کنید.

هر چند ترس کودک احمقانه و مسخره به نظر آید، باید به آن احترام بگذارید. عکس العمل منفی از جانب والدین نه تنها کمکی نمی کند، بلکه ترس کودک را بیشتر می کند. منظور از عکس العمل منفی، مسخره کردن، تنبیه کردن یا نادیده گرفتن و... است.

با کودک همدردی کنید. دلسوزانه از او حمایت کنید.

انرژی (احساس) مثبت به او منتقل کنید. مثلا موارد و مشکلاتی که در گذشته به آنها غلبه کرده است را به خاطرش بیاورید و با گفتن جملاتی نظیر تو می توانی، همه چیز درست خواهد شد و... به او کمک کنید.

کودکتان را آرام و مطمئن کنید. به او اطمینان دهید که می تواند با ترس مقابله کند و دوباره همه چیز برایش عادی خواهد شد.

بیش از حد از کودک خود مراقبت نکنید، این کار سبب افزایش ترس کودک می شود.

کودک تان را تشویق کنید تا با موقعیت یا شرایطی که از آن می ترسد، روبه رو شود و به او کمک کنید تا موقعیت را کنترل کند.

بسیاری از این رفتارهای کودکان بخش طبیعی از دوران کودکی آنهاست، اما اگر ترس آنها سبب اختلال در فعالیت های خانواده، مشکلات در دوستی، اختلال در رفتن به مدرسه یا برنامه خواب آنها شود یا منجر به رفتارهای وسواسی در کودک شود، حتماً باید با دکتر کودکتان مشورت کنید.

علیرضا سزاوار