شمس‌الدین محمد ابن حسام خوسفی

جنسیت: مرد
نام پدر: حسام‌الدین بن محمد
تولد و وفات: ( ... - ۸۷۵) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
از مردم خوسف بیرجند بود. در قصیده‌سرائی و مدح بزرگان دین دستی توانا …

جنسیت: مرد
نام پدر: حسام‌الدین بن محمد
تولد و وفات: ( ... - ۸۷۵) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
از مردم خوسف بیرجند بود. در قصیده‌سرائی و مدح بزرگان دین دستی توانا داشت. پدران وی اهل علم و ارشاد بودند و خود نیز از عالمان شیعی مذهب بود و از فنون ادب و علوم شرعی و اخبار و احادیث و سنهٔ آگاهی داشت و در اشعار خود به کراٌت از این اطلاعات سود جسته است. وی از راه کشاورزی گذران زندگی می‌کرد. به گفتهٔ دولتشاه"...و صباح که به صحرا رفتی تا شام اشعار خود را بر دستهٔ بیل نوشتی..." برخی تذکره‌ها زندگینامهٔ او را با حسام هروی در آمیخته‌اند ، در حالی‌که این دو از هم متمایز هستند. در تاریخ وفات ابن‌حسام نیز اختلاف بسیار وجود دارد سال وفات او را به اختلاف ۸۷۳ ، ۸۷۵ ، ۸۹۳ق نوشته‌اند که با توجه به نزدیک بودن عصر دولتشاه با وی ، تاریخ مذکور در "تذکرهٔ دولتشاه" (۸۷۵ق) صحیح‌تر است. قبر او در شهر خوسف بیرجند است. از آثار او: "خاوران‌نامه" یا"خاورنامه" بر وزن شاهنامه" که از قدیمی‌ترین منظومه‌های حماسی دینی در ادب فارسی است ، در ذکر غزوات امیر‌المؤمنین (ع) در سرزمین خاوران که در ۸۳۰ق به پایان رسانده؛ "دیوان" اشعار که شامل قصائد ، ترجیعات ، مخمسات ، مثمنات و مربعات است.