چگونه خانه ای با معماری سنتی داشته باشید

دکوراسیون سنتی یک انتخاب خوب و زیبا برای خانه های ما ایرانیان است فرهنگ و معماری غنی ایرانی با افزودن کمی سنت مانند گلیم, سماور مسی, ظروف قدیمی و یادآور خاطرات خوبی برای همه ماست

دکوراسیون سنتی یک انتخاب خوب و زیبا برای خانه‌های ما ایرانیان است. فرهنگ و معماری غنی ایرانی با افزودن کمی سنت مانند گلیم، سماور مسی، ظروف قدیمی و... یادآور خاطرات خوبی برای همه ماست. در کنار این حس خوب و آشنا محیطی آرام، راحت و صمیمی خواهید داشت. اگر به خانه‌های مدرن یا کلاسیک علاقه دارید، شاید بتوانید بخش کوچکی از خانه را به معماری سنتی اختصاص دهید. فضای زیادی لازم ندارید! هر چقدر هم اتاق ایرانی شما کوچک باشد، باز هم فضای خوبی برای گذراندن وقت با خانواده خواهید داشت. یک نشیمن کاملا سنتی در گوشه‌ای از حال یا پذیرایی خانه، پاسیو یا بالکن و... در کنار یک دکور کاملا سنتی با رنگ‌های سنتی فضای مورد نظر را در اختیارتان می‌گذارد.

وقتی می‌خواهید بخشی از خانه را متفاوت از سبک کلی خانه طراحی کنید، باید یک هماهنگی در آنها ایجاد کنید، این هماهنگی می‌تواند حتی با چرخش یک رنگ ساده در کل فضا به راحتی صورت گیرد. به خصوص اگر این ترکیب متفاوت در پذیرایی و در کنار یک دست مبلمان مدرن باشد. در کل اگر به سبک سنتی علاقه دارید، می‌توانید آن را با سبک روستیک (برگرفته از طبیعت) تلفیق کنید و بهترین نتیجه را بگیرید. این دو سبک شباهت‌های بسیاری داشته و گاهی می‌توانند همدیگر را تکمیل کنند.

با المان‌های سنتی ایرانی بیش از پیش آشنا شوید:

▪ آجر: کاربرد آجر در معماری ایرانی در دوره سلجوقی به اوج رسید و از انواع طرح‌های هندسی در آجر استفاده می‌شد. هنر آجرتراشی و تزیین بنا با آجر از قرن پنجم قمری در ایران رایج بوده است. در دکوراسیون سنتی استفاده از آجر قرمز در نمای داخلی بسیار کاربرد دارد. این عنصر به محیط، گرمی و صمیمیت خاصی می‌بخشد. در عین حال وجود خاک رس در آجر حس طبیعت را در کنار سنت پدید می‌آورد.

▪ شیشه‌های رنگی: با کشف اشیای شیشه‌ای در قرن اول قمری، صنعت شیشه‌گری کم‌کم پا به عرصه وجود گذاشت. آثاری که از دوره سلجوقی به جا مانده، رونق بسزای این صنعت را در دوره مذکور خاطرنشان می‌کند.

در دکوراسیون سنتی استفاده از شیشه‌های رنگی رایج است. می‌توان یکی از پنجره‌های اتاق سنتی را با رنگ‌های ویترای (رنگ روی شیشه) رنگ‌آمیزی کرد و یک طاقچه کوچک چوبی برای آن ساخت. تزیین این طاقچه در کنار شیشه‌های رنگی با یک ظرف مسی قدیمی یا یک سفال لعاب‌خورده نمایی جذاب، سنتی و بسیار ایرانی خواهد داشت.

▪ گچبری: در اوایل دوران اسلامی ‌کاربرد گچ در تزیینات معماری، از جایگاه والایی برخوردار بود، به‌طوری‌که‌ اغلب سطوح بناها را با آن اندود و روی آن را با گچبری رنگی تزیین می‌کردند. در قرن پنجم هجری قمری، تغییراتی در ظاهر گچبری‌ها پدیدار شد که محصول خلاقیت و ابتکار بود. در این دوره گچبری از نظر تنوع اجرا به مرتبه حیرت‌انگیزی دست یافت و در نحوه‌ استفاده‌ از گچبری نیز تغییراتی پیدا شد؛ به گونه‌ای که کم‌کم به‌طور موقت، گچبری جای خود را به رشد عظیم آجرکاری دوره سلجوقی داد. اما این به آن معنا نبود که گچبری جایگاه والای خود را به‌طور کلی از دست بدهد چراکه وجود گچبری‌های بسیار غنی همچون گنبد علویان همدان، موید این نکته ‌است که گچبری به موازات آجرکاری به پیشرفت و تکامل خود ادامه داد. استفاده از گچبری در معماری و دکوراسیون داخلی امروزی جایگاه خود را از دست نداده است. گچبری‌ها در اکثر سبک‌ها استفاده می‌شوند اما نوع آنها متفاوت است، به کاربردن یک گچبری نامتناسب با سبک، محیط را بسیار غیردکوراتیو می‌کند.

▪ چوب: ‌در دوره صفوی، تزیینات چوبی در بناهای غیرمذهبی دارای نقش اصلی بود و در آنها از تذهیب‌کاری و نقاشی‌های لاکی استفاده می‌شد. طرح‌های آنها با هنر مینیاتور دارای رابطه نزدیکی بود. کنده‌کاری و خراطی به‌ویژه در درها و سقف‌ها خود هنر خاصی در این دوره بوده ‌است.

در دکوراسیون داخلی، چوب‌های مختلف در سبک‌های مختلف استفاده می‌شوند. شما می‌توانید یک فضای کلاسیک، مدرن یا سنتی را با وسایل چوبی و متریال‌های داخلی از این جنس طراحی کنید.

▪ کاشی‌کاری: هنر کاشی‌کاری و همچنین شاهکارهای درخشان و پرجاذبه هنر گچبری پس از اسلام در ایران که ‌از بناهای دوره سلجوقیان و ایلخانیان رواج یافت، در دوره صفویه به‌ آخرین حد زیبایی و تکامل رسید. سه قسم کاشی‌کاری مهم در تزیین بناهای این دوره چشمگیر هستند: کاشی یکرنگ، کاشی موزاییک یا معرق و کاشی هفت‌رنگ. بناهای دوره صفوی که با این نوع کاشی‌کاری آرایش شده‌اند، در هیچ جای دنیا نظیر ندارند. برای یک فضای سنتی ایرانی استفاده از قاب آیینه‌های کاشی‌کاری‌شده یا تابلوهای زیبایی که با کاشی‌های شکسته‌شده ساخته می‌شوند، مکمل خوبی خواهند بود. کنار هم قرار گرفتن رنگ‌های مختلف کاشی‌ها زیبا و دکوراتیو است.

▪ آیینه‌کاری: استفاده ‌از شیشه، آیینه، گچ‌کاری و هنرهای ظریف دیگر در تزیین و آرایه‌بندی فضا، تمام ملاحظات زیبایی‌شناسی، اقلیمی ‌و حتی شرعی را نیز شامل می‌شده ‌است به عنوان مثال شکل‌گیری آیینه‌کاری به عواملی چند بستگی داشته ‌است.

این عوامل عبارتند از:

- نیاز به روشنایی موجب شد تا از آیینه برای تزیین استفاده شود؛ زیرا در این صورت با حداقل نور می‌توان روشنایی زیادی ایجاد کرد.

- چون طبق دستورات دینی هنگام عبادت نباید چهره خود را در آیینه دید، آیینه‌ها به حال شکسته قرار گرفتند به نحوی که‌اگرچه در مقابل آن قرار ‌گیرید، نمی‌توانید چهره خود را ببینید.

- علاقه به تزیین زیارتگاه‌ها موجب شد تلاش برای تزیین به‌کار رود.

- چون به‌کارگیری تصاویر موجودات زنده ‌اعم از انسان و حیوان در محل عبادت در اسلام در مقابل نمازگزار مجاز نیست، تزیینات شکل هندسی به خود گرفت. این ویژگی‌ها آثار هنری آیینه‌کاری را در ایران به وجود آورد. در دکوراسیون داخلی برای تمامی سبک‌ها آیینه‌ها به کار برده می‌شوند، با این حال استفاده از آینه در فضای اتاق با یک قاب سنتی یا قاب کاشی‌کاری‌شده، زیبا و کاربردی بوده و محیط را به سبک سنتی نزدیک‌تر می‌کند. در کنار موارد مذکور، انتخاب درست وسایل جانبی از اهمیت خاصی برخوردار است، وسایل تزیینی و دکوری باید مناسب با سبک و رنگ فضا در نظر گرفته شوند. در معماری سنتی ایرانی حضور ظروف قدیمی، گلیم یا گبه، سفال و... لازم است.

کاملیا نوایی، مانوش مجدزاده