تاریخچه شكار و صید در ایران

كشورما ایران, به دلیل تنوع گیاهی و اقلیمی كم نظیر, دارای حیات وحش بسیارمتنوع بوده و از جنبه شكاردر سراسر دنیا مورد توجه می باشد

كشورما ایران، به دلیل تنوع گیاهی و اقلیمی كم نظیر، دارای حیات‌وحش بسیارمتنوع بوده و از جنبه شكاردر سراسر دنیا مورد توجه می باشد.

شكار و شكارگری در ایران ریشه‌ای دیرینه دارد. هخامنشیان شكار را مناسب‌ترین مكتب برای تعلیم و تربیت و آموزگار حقیقی فنون جنگ، سحرخیزی، بردباری، تحمل سختی‌ها، آموختن نظم و ترتیب به كودكان و نوجوانان می‌دانستند و فرزندانشان را از كودكی در این مكتب می‌پروراندند.

علاقه و وابستگی به شكار بعد از ۵۰۰ سال به ساسانیان كه خود را وارث هخامنشیان می‌دانستند منتقل شد و تا آن جا گسترش یافت كه فعالیت عمده و تفریح پادشاهان و بزرگان ساسانی را شكل داد. تا قبل از ظهور اسلام ضابطه و محدودیتی برای شكار وجود نداشت و شكارگر با استفاده از وسایل گوناگون و با هر كیفیتی به شكار حیوان موردنظر می‌پرداخت. ضوابطی كه در اسلام برای آلات و ادوات و نحوه شكار و نیز نوع حیوان و شیوه ذبح آنها وضع شده اولین ضوابط تعیین شده در این زمینه در طول تاریخ است. ضوابطی چون مجاز بودن شكار حیواناتی كه توانایی دویدن یا پریدن داشته‌اند و یا در خواب نباشند.

دوران حكومت قاجاریه، خصوصاً سلطنت طولانی ناصرالدین شاه، دوران رواج انواع تفریحات و شكار و گرمی بازار قوشدارباشی‌ها، میرشكارباشی‌ها و تفنگدارباشی هاست. در این زمان مناطق و املاك بسیاری به قرقگاههای سلطنتی و خصوصی برای شكار اختصاص داده شد. دست‌نوشته‌ها و خاطراتی كه از حكام،‌ سلاطین و شاهزادگان به جای مانده خود نشان‌دهنده بسیاری از سهل‌انگاریهای ایشان در قبال حفظ نسل حیات‌وحش ایران است.پس از انقلاب مشروطه و انقراض قاجاریه، مالكان بزرگ و سران ایلات و عشایر رونق دوباره‌ای به شكار بخشیدند.

قبل از شكل‌گیری طبقه شكارچیان محلی، شكار منحصر به طبقه‌ای خاص بود كه شكارگاههای اختصاصی و كلیه لوازم و امكانات شكار را در اختیار داشت ولی با بركناری این طبقه شكارگاههای اختصاصی نیز در معرض تجاوز دیگران بویژه شكارچیان محلی قرار گرفت و موجب كاهش قابل توجه جمعیت بسیاری از جانوران قابل شكار ایران شد.

شكار بیش از حد وحوش موجب تشكیل كانون شكار ایران در سال ۱۳۳۵ و وضع مقررات مربوط به شكار در ایران شد. در سال ۱۳۴۶ سازمان شكاربانی و نظارت بر صید جایگزین كانون شكار و در سال ۱۳۵۰ سازمان حفاظت محیط زیست جایگزین سازمان مذكور شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای اولین بار در قانون اساسی ایران یك اصل (اصل ۵۰) به امر حفاظت از محیط زیست اختصاص یافت كه ضرورت و اهمیت این مسأله را از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد. طبق این قانون هر نوع فعالیتی كه باعث تغییر و تخریب غیرقابل جبران محیط زیست انسان اعم از خشكی و دریا شود ممنوع است. اگر تخریب را از بین بردن شرایط و موقعیت طبیعی یك منطقه و یا بهره‌برداری بیش از ظرفیت محیط تعریف كنیم پس هر عملی كه توسط انسان در طبیعت صورت گیرد موجب تخریب آن می‌شود. اگر تخریب در حد قابل جبران باشد طبیعت پس از یك دوره دوباره آن را ترمیم خواهد كرد.